Διαδηλώσεις γίνονται κάθε χρόνο στις 7 Δεκεμβρίου, Ημέρα των Φοιτητών, που καθιερώθηκε στη μνήμη τριών φοιτητών που σκοτώθηκαν το 1953 στο Ιράν (Περσία), στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, μετά την επιχείρηση Αίας της CIA, επί Σάχη.
Ιράν ή Περσία, η χαμένη ελευθερία.
Το 1925 ο Ρεζά Σαχ Χαν Μιρπάντζ με πραξικόπημα ανέτρεψε την παρακμάζουσα δυναστεία των Χαζάρων και αυτοονομάστηκε σάχης=φασρσί, βασιλιάς. Η διακυβέρνησή του προώθησε την εκβιομηχάνιση της χώρας, τα σιδηροδρομικά δίκτυα, τις κατασκευές, αλλά και την καθιέρωση ενός εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ο Ρεζά προσπάθησε να διατηρήσει τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην επιρροή της Βρετανίας και τη Ρωσσίας στη χώρα, αλλά με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι κληρονομικοί του δεσμοί με τη Γερμανία προκάλεσαν την επιφύλαξη των Βρετανών και των Ρώσσων. Το 1941 οι δύο αυτές χώρες ως σύμμαχοι κατέλυσαν τη χώρα με στόχο να χρησιμοποιήσουν το σιδηροδρομικό δίκτυο μεταφορών κατά τον πόλεμο, προκαλώντας παράλληλα την παραίτηση του σάχη υπέρ του γιου του, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί.
Το 1951, ο Μοχάμεντ Μοσαντέκ χαρισματικός ηγέτης, προσηλωμένος στην αρχή της συνταγματικής διακυβέρνησης, εκλέχθηκε πρωθυπουργός, και καθώς διέταξε την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας στη χώρα, η δημοτικότητά του αυξήθηκε έντονα.
Η Βρετανία, με την πρωθυπουργία του Ουίνστον Τσόρτσιλ, ως αντίδραση επέβαλε εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο, βρίσκοντας σύμμαχο και τις ΗΠΑ, σε μία μυστική επιχείρηση ανατροπής του Μοσαντέκ. Με εντολή του πρόεδρου των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, η επιχείρηση Αίας ξεκίνησε, προκαλώντας τελικά τη σύλληψη 
του Μοσαντέκ τον Αύγουστο του 1953. Το πραξικόπημα αυτό αποτελεί την πρώτη φορά κατά την οποία οι ΗΠΑ ανέτρεψαν μία ξένη, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Μετά
την κατάλυση του πρωθυπουργού, η διακυβέρνηση του Παχλαβί έγινε
ιδιαίτερα αυταρχική, και με τη βοήθεια των ΗΠΑ, ο σάχης κατάφερε να
διχάσει την χώρα, επιβλήθηκε σε όλες τις μορφές πολιτικής αντιπαράθεσης
με την πανίσχυρη εθνική μυστική υπηρεσία Σαβάκ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου