Περί προσώπου Σιωπής Ν. Λυγερός Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου |  |
Σιωπή είναι τ’ όνομα του βωβού προσώπου στο θεατρικό έργο: Πέντε κινήσεις για μια σιωπή. Δεν εμφανίζεται παρά μόνον στην πέμπτη κίνηση ως το alter ego της Σοφίας, της τελευταίας από τους επιζήσαντες της γενοκτονίας. Συνεπώς τούτη η τελευταία δεν είναι μόνη εναντίον της αδιαφορίας και της λήθης της κοινωνίας. Δεν είναι πια εγκλωβισμένη στη σιωπή και δεν ζει στη σκιά, διότι η Σιωπή την ακολουθεί σαν σκιά. Στην πραγματικότητα δεν έχει ανάγκη να της μιλά για να την καταλαβαίνει. Όλα ελέχθησαν από τις κινήσεις. Αυτή (η Σιωπή) είναι η μουσική της σιωπής. Θα μπορούσε να είναι ο σκακιστής του Stefan Zweig ή το πορτρέτο του Carlo Michelstaedter, όμοια πρόσωπα. Το ουσιώδες, είναι η παρουσία της δίπλα στην επιζήσασα. Μια απλή ματιά αρκεί για να επικοινωνούν. Διότι η μία τα ξέρει όλα κι η άλλη ξέρει πώς να μαθαίνει. Υποδύονται τη νέα εκδοχή του Προμηθέα και της Αθηνάς και αναλαμβάνουν, επομένως, την υπόθεση της μνήμης του μέλλοντος. Είναι επιπλέον το ζεύγος τού δικαίου και της επιζήσασας μέσα στον κόσμο όπου δεν υπάρχουν πια θύματα. Είναι αναμφίβολα δύσκολο ν’ αντιληφθεί κανείς το ρόλο της Σιωπής δίχως να έχει διαβάσει το θεατρικό έργο. Ωστόσο είναι δυνατό να τον ερμηνεύσει ως σιωπή σ’ ένα μουσικό κομμάτι. Δεν βρίσκεται εκεί για ν’ ακουστεί, μα για να επιτρέψει στους άλλους να εισακουστούν. Η ουσία του είναι ο ήχος. Ακούει δίχως να ενοχλεί. Σκέφτεται δίχως ν’ ακούει τον θόρυβο. Υποδύεται λοιπόν μια θεατρική μορφή ύμνου της χαράς του Ludwig van Beethoven. H Σοφία ξέρει πως μπορεί να υπολογίζει σ’ αυτή. Αν ακουμπά πάνω στον ώμο της, είναι για να την προστατέψει. Είναι ο φύλακας του κορμιού μιας ύπαρξης που έχει ήδη ζήσει τον θάνατο κι ερευνά για την κατεύθυνση της ζωής. Η απουσία λέξεων απομακρύνει την παρανόηση του Camus και την παγίδα του παραλόγου. Εξελίσσεται μέσα στον χρόνο και αψηφά τον χώρο. Ούτως ειπείν αποδίδει το εκεί. Και μόλις τ’ άλλα πρόσωπα εισβάλλουν στο έργο, καθώς το έργο εισβάλλει στη ζωή μας, εμείς βρισκόμαστε ήδη μέσα στο έργο. Ως εάν ο συγγραφέας μάς είχε ήδη αναθέσει έναν ρόλο. Κι εμείς, εμείς είμαστε σιωπηλοί κι η Σιωπή μάς δείχνει τη φωνή. Το θέμα δεν είναι να πάσχουμε για την επιζήσασα. Η ουσία του μηνύματος βρίσκεται στην εμπάθεια, την ιδιότητα αυτή του αλτρουισμού. Διότι η Σιωπή είναι ο άλλος, όχι το άλλο εγώ του Arthur Rimbaud, ούτε οι άλλοι του Jean-Paul Sartre, μα ο άλλος του οποίου η ζωή έχει σκοπό να προστατεύει τον άλλον, εδώ την άλλη, και στην πραγματικότητα, την ανθρωπότητα.
Le visage de Silence (Feutre) - N. Lygeros
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου