Σάββατο 23 Ιουλίου 2022

Από τον Απόλλωνα στο φάντασμα της όπερας.

 Γράφει ο Νίκος Σάμιος

Η κορυφή της  Οπερά Γκαρνιέ, είναι αφιερωμένη στον 

ΑΠΟΛΛΩΝΑ με την λύρα του, μαζί με δυο Μούσες (Απόλλων Μουσηγέτης)

 Στο Παρίσι τη δεκαετία του 1880, η λυρική σκηνή Οπερά Γκαρνιέ, πιστεύεται ότι ήταν (αρκετοί λένε ότι είναι ακόμη) στοιχειωμένη από μια οντότητα, γνωστή ως το Φάντασμα της Όπερας.

Η λυρική σκηνή Παλέ Γκαρνιέ (γαλλικά: Palais Garnier) είναι μία όπερα 1.979 θέσεων στο Παρίσι, η οποία κτίστηκε από το 1861 μέχρι το 1875, προορισμένη να γίνει η έδρα της Όπερας του Παρισιού. Αρχικά ονομαζόταν Salle des Capucines (Αίθουσα των Καπουτσίνων) επειδή βρισκόταν στο Boulevard des Capucines στο 9ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού, αλλά σύντομα έγινε γνωστό ως Palais Garnier (Παλάτι του Γκαρνιέ) σε αναγνώριση της διακόσμησης και του αρχιτέκτονά του, Σαρλ Γκαρνιέ. Το θέατρο αποκαλείται και Opéra Garnier και ιστορικά είναι γνωστό ως Opéra de Paris (Όπερα του Παρισιού) ή πιο απλά Opéra, καθώς ήταν η πρωταρχική λυρική σκηνή στο Παρίσι, αλλά και έδρα του Μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού, μέχρι το 1989, όταν η Opera Bastille άνοιξε τις πύλες της στην περιοχή της Βαστίλλης. Η αίθουσα του Παλέ Γκαρνιέ χρησιμοποιείται πλέον κυρίως για παραστάσεις μπαλέτου. 

 

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΟΠΕΡΑΣ / LEROUX GASTON

Ο Άγγελος της Μουσικής

Στο Παρίσι τη δεκαετία του 1880, η λυρική σκηνή Οπερά Γκαρνιέ, πιστεύεται ότι ήταν στοιχειωμένη από μια οντότητα, γνωστή ως το Φάντασμα της Όπερας. Ο μηχανικός σκηνής Ζοζέφ Μπικέ βρίσκεται κρεμασμένος και το σχοινί γύρω από το λαιμό του λείπει. Σε μια υπερπολυτελή παράσταση για τη συνταξιοδότηση των δύο διευθυντών της όπερας, μια νεαρή όχι και τόσο γνωστή Σουηδή σοπράνο, η Κριστίν Ντααέ, καλείται να τραγουδήσει στη θέση της κορυφαίας σοπράνο της Όπερας Καρλότα, η οποία είναι άρρωστη και η παράσταση της είναι εκπληκτική επιτυχία. Ο υποκόμης Ραούλ ντε Σανί, που ήταν παρών στην παράσταση, την αναγνωρίζει ως παιδική του φίλη και ανακαλεί τον έρωτά του για εκείνη. Επιχειρεί να την επισκεφθεί στα παρασκήνια, όπου ακούει έναν άνδρα να την κολακεύει μέσα από το καμαρίνι της. Διερευνά το δωμάτιο με το που φεύγει η Κριστίν, μόνο που το βρίσκει άδειο.

Στο Περό-Γκιρέκ, η Κριστίν συναντά τον Ραούλ, που της λέει για τη φωνή που άκουσε στο δωμάτιό της. Η Κριστίν του λέει ότι έχει εκπαιδευτεί από τον Άγγελο της Μουσικής. 


Όταν ο Ραούλ υπαινίσσεται ότι μπορεί να είναι θύμα φάρσας, εκείνη φεύγει θυμωμένη. Μια νύχτα η Κριστίν επισκέπτεται τον τάφο του πατέρα της, όπου μια μυστηριώδης φιγούρα εμφανίζεται και παίζει βιολί για εκείνη. Ο Ραούλ προσπαθεί να την αντιμετωπίσει, αλλά του επιτίθεται και τον κτυπάει εν εξελίξει.

Πίσω στην Οπερά Γκαρνιέ, οι νέοι διευθυντές λαμβάνουν μια επιστολή από το Φάντασμα, που απαιτεί να επιτρέψουν στην Κριστίν να ερμηνεύσει τον ρόλο της Μαργαρίτας στο Φάουστ, και το κουτί 5 να παραμείνει άδειο για τη χρήση του, για να μην κάνουν παραστάσεις σε ένα σπίτι γεμάτο κατάρες. Οι διευθυντές αγνοούν τις απαιτήσεις του ως φάρσα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες: η Καρλότα καταλήγει να κοάζει σα βάτραχος, και ο πολυέλαιος πέφτει ξαφνικά στο κοινό, σκοτώνοντας έναν θεατή. Το Φάντασμα, έχοντας απαγάγει την Κριστίν από το καμαρίνι της, αποκαλύπτεται ως ένας παραμορφωμένος άνδρας ονόματι Ερίκ. Ο Ερίκ σκοπεύει να την κρατήσει στο κρησφύγετό του για λίγες μέρες, αλλά τον αναγκάζει να αλλάξει τα σχέδιά του όταν του βγάζει τη μάσκα, και τρομαγμένη, αντικρίζει το χωρίς μύτη, χείλη, και με βυθισμένο μάτι, πρόσωπό του, που μοιάζει με ένα κρανίο αποξηραμένο για αιώνες, καλυμμένο από κιτρινωπή νεκρή σάρκα.

Φοβούμενος ότι θα τον αφήσει, αποφασίζει να την κρατήσει μαζί του για πάντα, αλλά όταν η Κριστίν ζητάει να την ελευθερώσει μετά από δύο εβδομάδες, εκείνος συμφωνεί υπό τον όρο ότι θα φοράει το δακτυλίδι του και θα του είναι πιστή. Στη σκεπή της λυρικής σκηνής, η Κριστίν λέει στον Ραούλ για την απαγωγή της και κάνει τον Ραούλ να της υποσχεθεί να την πάρει μακριά, κάπου που ο Ερίκ δε θα μπορέσει ποτέ να τη βρει, ακόμη κι αν αντισταθεί. Ο Ραούλ λέει στην Κριστίν ότι θα υλοποιήσει την υποσχέσή του την επόμενη μέρα, κάτι που τη βρίσκει σύμφωνη. Ωστόσο, η Κριστίν συμμερίζεται τον Ερίκ και αποφασίζει να τραγουδήσει για εκείνη μια τελευταία φορά ως αποχαιρετιστήριο μέσο. Εν αγνοία της Κριστίν και του Ραούλ, ο Ερίκ παρακολουθούσε και κρυφάκουγε όλη τη συζήτησή τους.

Την επόμενη νύχτα, ο εξοργισμένος και ζηλότυπος Ερίκ απαγάγει την Κριστίν κατά τη διάρκεια της παραγωγής του Φάουστ και προσπαθεί να την πείσει να τον παντρευτεί. Ο Ραούλ οδηγείται από έναν μυστηριώδη θαμώνα γνωστό ως "Ο Πέρσης" στο κρησφύγετο του Ερίκ, βαθιά στα έγκατα της λυρικής σκηνής, αλλά καταλήγουν να παγιδευτούν σε ένα δωμάτιο φτιαγμένο από καθρέπτη από τον Ερίκ, που απειλεί ότι αν η Κριστίν δε δεχτεί να τον παντρευτεί, θα σκοτώσει αυτούς και όλους στη Λυρική Σκηνή χρησιμοποιώντας εκρηκτικά. Η Κριστίν δέχεται να παντρευτεί τον Ερίκ. Ο Ερίκ αρχικά προσπαθεί να πνίξει τον Ραούλ και τον Πέρση, χρησιμοποιώντας το νερό που είχε προορίσει να το χρησιμοποιήσει για να σβήσει τα εκρηκτικά, αλλά η Κριστίν ικετεύει και προσφέρεται να γίνει η "ζωντανή του νύφη", υποσχόμενη να μη σκοτώσει τον εαυτό της όταν γίνει η νύφη του, όπως ισχυριζόταν και επιχειρώντας νωρίτερα στο βιβλίο. Εν τέλει ο Ερίκ ελευθερώνει τον Ραούλ και τον Πέρση από την βασανιστήρια κάμαρά του.

Όταν ο Ερίκ είναι μόνος με την Κριστίν, σηκώνει τη μάσκα, για να τη φιλήσει στο μέτωπο και του δίνεται ένα φιλί από την ίδια. Ο Ερίκ αποκαλύπτει ότι δεν έχει φιληθεί ποτέ, ούτε από την ίδια του τη μητέρα, ούτε του είχε επιτραπεί να δώσει ο ίδιος και συγκινείται. Έπειτα εκείνη και η Κριστίν κλαίνε μαζί και τα δάκρυά του "αναμιγνύονται". Αργότερα ο Ερίκ λέει ότι δεν έχει νιώσει ποτέ τόσο κοντά με άλλον άνθρωπο. Επιτρέπει στον Πέρση και τον Ραούλ να δραπετεύσουν, αν και δεν έκανε τη Κριστίν να του υποσχεθεί ότι θα τον επισκεφθεί την ημέρα του θανάτου του, και να του επιστρέψει το χρυσό δακτυλίδι που της έδωσε. Επιπροσθέτως κάνει τον Πέρση να υποσχεθεί ότι μετά θα πάει στην εφημερίδα και να αναφέρει το θάνατό του, μιας και θα πεθάνει σε λίγο και θα πεθάνει "από αγάπη". Πράγματι, κάποια στιγμή αργότερα η Κριστίν επιστρέφει στο κρησφύγετο του Έρικ, τον καίει κάπου που ποτέ δε θα τον βρουν (αίτημα του Ερίκ) και του επιστρέφει το χρυσό δακτυλίδι. Έπειτα, η τοπική εφημερίδα γράφει το απλό σημείωμα: "Ο Ερίκ είναι νεκρός". Η Κριστίν και ο Ραούλ (που ανακαλύπτουν ότι ο Ερίκ είχε σκοτώσει τον μεγαλύτερο αδελφό του) κλέβονται, και δεν επιστρέφουν ποτέ.

Αποσπάσματα που αφηγούνται από τον Πέρση και το τελευταίο κεφάλαιο μαζί με τη ζωή του Ερίκ: ο γιος ενός ιδιοκτήτη επιχείρησης κατασκευής παραμορφωμένος εκ γενετής, έφυγε από την πατρίδα του, τη Νορμανδία, για να εργαστεί σε εκθέσεις και τροχόσπιτα, εκπαιδεύοντας τον εαυτό του στην τέχνη του τσίρκου σε όλη την Ευρώπη και την Ασία, και τελικά χτίζοντας παλάτια στην Περσία και την Τουρκία. Τελικά, επέστρεψε στη Γαλλία και, με μια μάσκα, ξεκίνησε τις δικές του κατασκευές. Αφού υπεγράφη, για να δουλέψει στα θεμέλια της Οπερά Γκαρνιέ, ο Ερίκ είχε δημιουργήσει διακριτικά ένα κρησφύγετο, για να εξαφανιστεί, γεμάτο με κρυφά περάσματα και άλλα κόλπα


που του επέτρεψαν να κατασκοπεύει τους διαχειριστές.

  Πλήθος παίρνουν μορφές τα θεϊκά,


και πολλά κι απρομάντευτα φέρνουν σε τέρμα οι θεοί·
ό,τι πρόσμενες μένει ανεκτέλεστο, ενώ
στο αναπάντεχο δίνει μια λύση ο θεός.
Έτσι τέλειωσε τώρα κι αυτή μας εδώ η ιστορία.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ/Ἄλκηστις

 


 


Δεν υπάρχουν σχόλια: