Γκάντι, μια μεγάλη ψυχή

Σαν σήμερα

γεννήθηκε μια μεγάλη ψυχή, ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι

Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι (γκουτζαράτι:, ντεβαναγκάρι: ) ήταν Ινδός πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης. Υπήρξε η κεντρική μορφή του εθνικού κινήματος για την ινδική ανεξαρτησία και εμπνευστής της μεθόδου παθητικής αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών.

Γυμνός ο Μαχάτμα Γκάντι, με γυμνούς σχεδόν όλους τους Ινδούς, πολέμησε με τα κανόνια της ψυχής του και νίκησε. Νίκησε γιατί είχε ψυχή. Τέτοιον ηγέτη έχουμε να ψηφίσουμε μεθαύριο;

Η διδασκαλία του επηρέασε το διεθνές κίνημα για την ειρήνη και μαζί με τον ασκητικό βίο του συνέτειναν στο να καταστεί παγκόσμιο σύμβολο και ορόσημο της φιλοσοφικής και κοινωνικοπολιτικής διανόησης του 20ού αιώνα. Έγινε ευρύτερα γνωστός με την προσωνυμία Μαχάτμα, που φέρεται να του απέδωσε στα 1915 ο Ινδός νομπελίστας ποιητής και φιλόσοφος Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ και στα σανσκριτικά σημαίνει Μεγάλη Ψυχή.

Τα πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1869, στο Πορμπαντάρ, μια μικρή πόλη στη δυτική ακτή της Ινδίας στην επαρχία Γκουτζάρατ. Η οικογένειά του ανήκε στην κάστα Βανισίγια, σύμφωνα με την ινδουιστική παράδοση του κοινωνικού διαχωρισμού σε κάστες. Ο παππούς του ήταν τοπικός κυβερνήτης του Πορμπαντάρ θέση στην οποία τον διαδέχτηκε ο γιος του και πατέρας του Μαχάτμα, Καραμτσάντ. Η μητέρα του, Πουτλιμπάι, που ήταν η τέταρτη σύζυγος του Καραμτσάντ (οι τρεις προηγούμενες είχαν πεθάνει κατά τη διάρκεια της γέννας) επηρέασε καταλυτικά το χαρακτήρα του με την αγιότητα του βίου της, την ευγένειά της και τη θρησκευτική της πίστη.

Μεγάλωσε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο ασπαζόταν τις απόψεις του τοπικού θρησκευτικού κινήματος της Γκουτζαράτ, Τζαΐν, που πρέσβευε τις αρχές του μη-τραυματισμού οποιουδήποτε ζωντανού πλάσματος, τη χορτοφαγία, τη νηστεία ως μέθοδο αυτοκάθαρσης και την αμοιβαία ανοχή μεταξύ των μελών των διάφορων καστών και θρησκευτικών κινημάτων.

Το 1876 η οικογένειά του μετακόμισε στην πόλη Rajkot και ο Μαχάτμα εγγράφηκε στο σχολείο. Την ίδια χρονιά αρραβωνιάστηκε την συνομήλική του Καστουρμπάι, κόρη του εμπόρου Gokuldas Makanji. Το 1881 εισήλθε στο Γυμνάσιο Alfred High School και δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκε την Καστουρμπάι. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά το Χαριλάλ (1888), το Μανιλάλ (1892), το Ραμντάς (1897) και τον Ντεμντάς (1900).

Η μετάβαση στο Λονδίνο

Στις 16 Νοεμβρίου 1885 πέθανε ο πατέρας του σε ηλικία 63 ετών. Το 1887 επέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις και εισήλθε στο Κολλέγιο Samaldas, αλλά οι σπουδές εκεί του φάνηκαν δύσκολες και η ατμόσφαιρα δυσάρεστη οπότε παρακολούθησε μόνο ένα ακαδημαϊκό έτος. Μετά από αυτό ένας οικογενειακός φίλος πρότεινε πως εάν ο Μαχάτμα επιθυμούσε να αναλάβει τη θέση του πατέρα του θα ήταν καλό να σπουδάσει νομικά, σπουδές που θα διαρκούσαν τρία χρόνια στο Λονδίνο. Έτσι ο νεαρός Γκάντι εκμεταλλευόμενος αυτή την πρόταση μετέβη στην πρωτεύουσα της τότε Βρετανικής Αυτοκρατορίας στις 4 Σεπτεμβρίου 1888 και εγγράφηκε στο University College London. Ο Γκάντι φανταζόταν την Αγγλία σαν το κέντρο του πολιτισμού, χώρα φιλοσόφων και ποιητών. Η φανταστική του εικόνα, όμως, υπεχώρησε όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τον χλευασμό των συμφοιτητών του για τις ιδιαίτερες πολιτισμικές του συνήθειες ενώ συνάμα δυσκολευόταν να προσαρμοστεί προς τον δυτικό τρόπο ένδυσης και συμπεριφοράς.

Το τέλος

Στις 15 Αυγούστου 1947- και σε μεγάλο βαθμό χάρη στη δράση του Γκάντι κατά των κατακτητών- ο Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, ως πρωθυπουργός, μπόρεσε να εκφωνήσει την ομιλία για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Μιλούσε από το Ερυθρό Φρούριο, ένα εντυπωσιακό φρούριο της εποχής της μογγολικής αυτοκρατορίας στην παλαιά πόλη του Δελχί. Εκεί, γύρω από το μνημείο που ανακηρύχθηκε το 2007 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UΝΕSCΟ, χιλιάδες άνθρωποι ζητωκραύγασαν τον πατέρα της πατρίδας.

Ο Γκάντι όμως δεν συμμετείχε στους εορτασμούς. Αντίθετα, νήστευε. Η τιμή της ελευθερίας για την οποία τόσο είχε αγωνιστεί αποδείχθηκε απαράδεκτα υψηλή. Η ανεξαρτησία ισοδυναμούσε επίσης με διχοτόμηση. Το Πακιστάν ήταν το δώρο για την ανεξαρτησία στους μουσουλμάνους, που δεν ένιωθαν ότι τους εκπροσωπούσε το Κόμμα του Κογκρέσου. Η τελευταία ημέρα είχε σημαδευθεί από διαρκή επεισόδια μεταξύ ινδουιστών και μουσουλμάνων που ο Γκάντι δεν μπόρεσε να κάνει τίποτε για να σταματήσει και τα οποία κατέληξαν σε σειρά ταραχών με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.

Ο Γκάντι δολοφονήθηκε μόλις πέντε μήνες αργότερα. Ενας νεαρός ονόματι Ναθουράμ Γκόντσε τον πλησίασε καθώς πήγαινε στον τόπο της καθημερινής προσευχής του στο Νέο Δελχί. Και αφού του άγγιξε τα πόδια σε ένδειξη σεβασμού, τον πυροβόλησε πολλές φορές εξ επαφής. Ο Γκάντι πέρασε από τον Γολγοθά των αμέτρητων συλλήψεων και απεργιών πείνας αλλά δυστυχώς μόνο ένας τον νίκησε: O θρησκευτικός φανατισμός, στερώντας έτσι από την ανθρωπότητα έναν μεγάλο ηγέτη.

Μαχάτμα Γκάντι aπό Βικιφθέγματα

Αναμφιβόλως θα ήμουν χριστιανός, αν οι χριστιανοί ήταν χριστιανοί εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο.

Αυτό που κάνουμε στα δάση του κόσμου δεν είναι παρά μια αντανάκλαση καθρέφτη αυτού που κάνουμε στους εαυτούς μας και ο ένας στον άλλο.

Η γη παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, όχι όμως την απληστία του.

Ο καθένας έχει δίκιο με τον τρόπο του, αλλά δεν είναι απίθανο όλοι να έχουν άδικο.

Όσα λιγότερα έχεις, τόσο λιγότερα θέλεις.

Πρέπει να είσαι η αλλαγή που εύχεσαι να δεις στον κόσμο.

Πρέπει να σεβόμαστε τις άλλες θρησκείες εξίσου όπως σεβόμαστε τη δική μας. Η μερική/εν μέρει ανεκτικότητα επομένως δεν είναι αρκετή.

Πρώτα σε αγνοούν, μετά σε κοροϊδεύουν, μετά σε πολεμούν και μετά νικάς.

Τη στιγμή που ο σκλάβος αποφασίζει να μην είναι πια σκλάβος, οι αλυσίδες του σπάνε.

Το αισθάνομαι πως η πνευματική πρόοδος όντως απαιτεί, σε κάποιο στάδιο, πως πρέπει να σταματήσουμε να σκοτώνουμε τα συντροφικά μας πλάσματα για την ικανοποίηση των σωματικών μας γούστων.

Αν η μόρφωση δεν συνοδεύεται και από συμπόνια όχι απλά είναι άχρηστη, αλλά γίνεται και καταστροφική.

H άποψη του περί ιδανικού κόσμου, για τον άνθρωπο και το περιβάλλον του:
" Επτά αρχές που πρέπει να λείπουν από την ζωή μας:

Πλούτος χωρίς μόχθο.

Γνώση χωρίς χαρακτήρα.

Πολιτική χωρίς αρχές.

Απόλαυση χωρίς συναίσθημα.

Εμπόριο χωρίς ήθος.

Επιστήμη χωρίς ανθρωπιά.

Αγάπη χωρίς θυσία."

Δείτε στο βίντεο στιγμές από την ζωή του:

Πηγή: Βικιπαίδεια, Γκάντι: ο θρίαμβος του μεγάλου κήρυκα ΤΟ ΒΗΜΑ, 7 Αυγούστου 2009