Έγχρωμα, φανταχτερά , θεϊκά.

Επαναφορά αρχαίων χρωμάτων στην γλυπτοθήκη του Μονάχου!

Έγχρωμα, φανταχτερά, θεϊκά, (τα ελληνικά αγάλματα και οι ναοί) είναι το θέμα του μάλλον σοβαρότερου τεύχους της Γερμανίας DER SPIEGEL στην έκδοση 09/04/2007.
Φυσικά, ότι αρχαία αγάλματα και ναοί είχαν χρώματα δεν είναι κάτι καινούργιο. Είδη από τον 19ο αιώνα, ο αρχιτέκτονας Gottfried Semper ξεκίνησε την μελέτη αρχαίων χρωμάτων.
Οι ποικιλία των χρωμάτων ξεκινάει από το ειδώλιο των Κυκλάδων

και φτάνει μέχρι και το πορτραίτο του Καλιγούλα. Είναι εξάλλου γνωστό ότι ο Πραξιτέλης είχε τον κορυφαίο Νικία ο οποίος έδινε χρώματα στα αγάλματα.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΦΑΙΑΣ
Ο βασιλιάς Μίνωας φλεγόμενος από έρωτα για την Αφαία, τη καταδιώκει επίμονα. Αυτή για να αποφύγει τη καταδίωξη, πέφτει στη θάλασσα, αλλά πέφτει σε δίχτυα ψαράδων, σώζεται και μεταφέρεται από ένα Κρητικό ψαρά στην Αίγινα. Όταν αποβιβάσθηκε εκεί, για να αποφύγει τις ενοχλήσεις του ψαρά, τρέπεται σε φυγή προς το δάσος της Αρτέμιδος και εξαφανίζεται ξαφνικά. Στην θέση που εξαφανίσθηκε οι Αιγινήτες έχτισαν ένα ναό. . Ο Παυσανίας (2.30.3-5) αναφέρει τον μύθο για την Αφαία που ταυτίζεται με την κρητική θεά Βριτόμαρτι-Δίκτυννα συνοδό της θεάς Αρτέμιδας.
Οι „Aιγινήτες ξαναβρίσκουν τα χρώματα τους!“
Το 1811 μία Γερμανοαγγλική αποστολή βρήκε στην Αίγινα στον ναό της Αφαίας κομμάτια από αγάλματα τα οποία περιείχαν υπολείμματα χρωμάτων και τα οποία αγόρασε τότε ο Λουδοβίκος και τα τοποθέτησε στην γλυπτοθήκη του Μονάχου όπου βρίσκονται σήμερα.
Ο αναπληρωτής διευθυντής της γλυπτοθήκης του Μονάχου και ειδικός για χρώματα στην αρχαιότητα κύριος Vinzenz Brinkmann μαζί με μια ομάδα από είκοσι αρχαιολόγους, γλύπτες και άλλους ειδικούς κατάφερε πρόσφατα να επαναφέρει τα αρχαία χρώματα.
„Ευρήματα στην Αθήνα στους Δελφούς και στην Δήλο περιέχουν υπολείμματα χρωμάτων τα οποία με το μικροσκόπιο, με χημική ανάλυση μπορούν να καθοριστούν“ δηλώνει ο κύριος Brinkmann και συνεχίζει: „αλλά για μένα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον όταν δεν βρίσκονται
υπολείμματα χρωμάτων (;)“εδώ η απορία: ανάλογα με το είδος του χρώματος είναι διαφορετική η ανθεκτικότητα του χρώματος πάνω στο μάρμαρο. Πώς μπορεί να γίνει επαναφορά όλων των χρωμάτων; „Ιδιαίτερα επιθετικά χρώματα όπως κίτρινη η καφέ ώχρα επηρεάζουν την επιφάνεια έτσι ώστε η υποδοχή τους, η βάση τους να καταστρέφεται με την πολυκαιρία ενώ δίπλα τους παραμένουν χρώματα όπως το κόκκινο ή το μπλε προκαλώντας έτσι μια απειροελάχιστη διαφορά στην επιφάνεια την οποία μπορούμε να αξιολογήσουμε.“
Η επιστήμη χρησιμοποιεί για τον λόγο αυτό τρεις μεθόδους:Η πρώτη: Σε τελείως σκοτεινό χώρο παράλληλα σε μάρμαρο με ειδικές λάμπες βγαίνει φωτογραφίες η επιφάνεια από διάφορες γωνίες, η επιφάνεια καθώς και οι σκιές καταγράφονται σε υπολογιστή.
Η δεύτερη: με ψηφιακή μηχανή γίνεται αξιολόγηση αντανακλούντων
UV ακτινών τις οποίες δεν βλέπει ανθρώπινο μάτι, σε οθόνη. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο και φαίνεται στην οθόνη.
Η τρίτη: μικροοργανισμοί οι οποίοι έχουν εναπομείνει σε σημεία του πετρώματος φωτίζονται με ακτίνες UV και φωτογραφίζονται τα μικροκύματα. Εδώ το έμπειρο μάτι μπορεί με σχετικά μεγάλη ακρίβεια να κάνει αναπαραγωγή των χρωμάτων.
Τα αποτελέσματα είναι αξιοθέατα και μπορείτε να τα δείτε στην „διάταξη“ δεξιά.
Νίκος Σάμιος

Αρθρογραφία: DER SPIEGEL, P.M. History, Wikipedia, Glyptothek München.
ΝΑΟΣ ΑΦΑΙΑΣ