Ιστορία
Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες. Η γεωγραφική θέση του αρχαίου Δίου τοποθετείται στους ανατολικούς πρόποδες του Ολύμπου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η ομώνυμη κωμόπολη. Όπως μαρτυρούν ο Στράβωνας και ο Λίβιος, το Δίον «πόλις ουκ εν τω αιγιαλώ του Θερμαϊκού Κόλπου εστίν εν ταις υπωρείαις του Ολύμπου, αλλ’ όσον επτά απέχει σταδίους». Η πρώτη γραπτή αναφορά στο Δίον είναι στο Θουκυδίδη, ο οποίος την αναφέρει ως την πρώτη πόλη από την οποία πέρασε ο στρατηγός της Σπάρτης Βρασίδας το 424 π.Χ.
Η πόλη φαίνεται να ιδρύθηκε από τους Περραιβούς της Θεσσαλίας, προς τιμήν του Δία (σύμφωνα με όσα υποστηρίζει ο ιστορικός Δήμιτσας). Το όνομα της πόλης αποδίδεται στο Δία. Κάθε χρόνο γίνονταν τα «Δία», με κέντρο το Ναό του πατέρα των θεών. Στο Δίον τελούνταν και Ολυμπιακοί Αγώνες και επινίκιες εορτές και θυσίες.. Οι κάτοικοι του τόπου λέγονταν και Δίοι, Διείς και Διασταί.. Ο πρώτος μήνας του μακεδονικού έτους ονομάστηκε Δίος. Η πόλη συνδέθηκε επίσης με τον Ορφέα, καθώς μία παράδοση αναφέρει ότι ο τελευταίος σκοτώθηκε από γυναίκες του Δίου και στον τόπο εκείνο τοποθετήθηκε πέτρινη υδρία με τα οστά του.
Το Δίον έγινε εκπολιτιστικό κέντρο στα χρόνια του προοδευτικού βασιλιά Αρχέλαου της Μακεδονίας, ο οποίος επέλεξε την πόλη λόγω της σύνδεσής της με τη λατρεία των Μουσών και του Δία. Ο βασιλιάς αυτός κατέστησε την πόλη πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο στη Μακεδονία, εφάμιλλο με τους Δελφούς και την Ολυμπία. Έτσι, οικοδομήθηκαν ναοί , θέατρο, στάδιο, τείχη και τοποθετήθηκαν γλυπτά και αγάλματα. Ο Ευριπίδης, ο μεγάλος τραγωδός της αρχαιότητας, παρουσίασε στο θέατρο του Δίου τις «Βάκχες» του και τον «Αρχέλαο» και άλλα έργα. Ο Φίλιππος Β΄ οργάνωσε στην πόλη Αγώνες, ευχαριστώντας τους θεούς για τη νίκη του στην Όλυνθο, την οποία κατάφερε να υποτάξει. Οι αγώνες αυτοί ονομάζονταν «Ολύμπια». Επίσης, στο Δίον θυσίασαν ο Φίλιππος και ο γιος του , Αλέξανδρος, μετά τη νίκη τους στη Χαιρώνεια το 338 π. Χ. Στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου το Δίον έχει σημαίνουσα θέση για τη Μακεδονία αλλά και για την Ελλάδα γενικότερα. Από εκεί ξεκίνησε ο στρατηλάτης την εκστρατεία του για την Ασία (μετά την καταστροφή των Θηβών, το 335 π. Χ. θυσίασε στο Δίον) και έστειλε στους ναούς του Δίου τους χάλκινους ανδριάντες των 25 νεκρών στη μάχη του Γρανικού, το 334 π. Χ..
Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο στρατηγός της Αιτωλικής Συμπολιτείας Σκόπας λεηλάτησε το Δίον και ο ναός του Δία πυρπολήθηκε. Μετά την υποταγή της Μακεδονίας και συνολικά της Ελλάδας στους Ρωμαίους η πόλη άρχισε να απολαμβάνει τη φιλελεύθερη πολιτική του Αυγούστου και ήταν ημιανεξάρτητη επαρχία (αποικία της Ρώμης), με δικό της νόμισμα και αυτοδιοίκηση. Έχουν βρεθεί νομίσματα με την επιγραφή «Ιουλία Αυγούστα του Δίου» (Colonia Julia Augusta Diensis). Την ίδια περίοδο η πόλη παρουσιάζει αξιόλογη εμπορική ανάπτυξη. Τα μνημεία και αγάλματα μεταφέρθηκαν στη Ρώμη.
Αργότερα, οι Πιεριείς ασπάζονται το Χριστιανισμό, όπως φαίνεται από τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής που ήρθαν στο φως στο Δίον και τα οποία χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα. Το Δίον έγινε έδρα επισκοπής και επίσκοπος ήταν ο Παλλάδιος. Στα χρόνια του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου η πόλη ονομάζεται Δίος.
Το 317, στη Σαρδική Σύνοδο, έλαβε μέρος και ο επίσκοπος του Δίου. Η Μαλαθριά , σύμφωνα με τον Τρύφωνα Ευαγγελίδη, προήλθε από το μάραθρο, φυτού που ευδοκιμούσε στην περιοχή. Το χωριό είχε 200 κατοίκους γύρω στο 1913, σύμφωνα με την ίδια πηγή.[1]. Το 14ο αιώνα το Δίον ακολούθησε την τύχη της υπόλοιπης Μακεδονίας και καταλήφθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι το κατέστρεψαν εντελώς.
Στις αρχές του 19ου αι. τα ερείπια του Δίου είχαν χαθεί μέσα στην πυκνή βλάστηση και τα νερά. Ο Άγγλος συνταγματάρχης και περιηγητής Ουίλιαμ Λικ που σταμάτησε στο Δίον την 21η Δεκεμβρίου του 1806 ήταν ο πρώτος που ταύτισε με βεβαιότητα τη θέση του αρχαίου Δίου και την έκανε γνωστή στην επιστήμη.
Τα ερείπια της πόλης βρίσκονται σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων από τη θάλασσα. Οι αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή ξεκίνησαν το 1928 και το 1973 συνεχίστηκαν υπό την εποπτεία του καθηγητή Δημητρίου Παντερμαλή. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το Ιερό της Ίσιδας και άλλων θεών της Αιγύπτου, το μικρό ναό της Υπολυμπιδίας Αφροδίτης, το αρχαιότατο Ιερό της Δήμητρας, ελληνιστικό θέατρο της εποχής του Φιλίππου του Ε΄, ρωμαϊκό θέατρο του 2ου αιώνα, στάδιο, την έπαυλη του θεού Διονύσου με τα υπέροχα ψηφιδωτά, νεκροταφείο, καταστήματα, λίθινες στήλες (στο τέμενος του Δία) , ωδείο, τείχη, μουσικά όργανα (όπως η ύδραυλις, ένα πνευστό μουσικό όργανο) και λουτρά.
Στο Δίον λειτουργεί από το 1983 αρχαιολογικό μουσείο και σε αυτό εκτίθενται όλα τα ευρήματα του Δίου και της υπόλοιπης Πιερίας.
Η επιλογή της θέσης του ιερού του Διός υπαγορεύτηκε από τα θεϊκά σημάδια. Ήταν τα κρυστάλλινα νερά που αναβλύζουν από πηγές και αιωνόβια δέντρα, τα οποία δέχονται τις συχνές ριπές των κεραυνών στη διάρκεια των καλοκαιρινών καταιγίδων. Ακολουθώντας την παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο Δευκαλίων, βασιλιάς της Θεσσαλίας, είχε στήσιε βωμό προς τιμήν του Δία στο Δίον, οι Μακεδόνες ανέδειξαν την πόλη σε θρησκευτικό κέντρο.
Ο αρχαιολογικός χώρος
Η πόλη διέθετε σύστημα κάθετα τεμνόμενων δρόμων, οι οποίοι πλακοστρώθηκαν στα αυτοκρατορικά χρόνια. Στο νότιο τμήμα της πόλεως βρίσκονταν τα δημόσια λουτρά, οι Μεγάλες Θέρμες, οι οποίες χρονολογούνται από το 200 μ.Χ. Δίπλα είναι το Ωδείο και στον ανατολικό τομέα η εντυπωσιακή Έπαυλη του Διονύσου, με τα ψηφιδωτά. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η επισκοπική βασιλική του 4ου αιώνα μ. Χ. και έξω από τα τείχη η κοιμητηριακή βασιλική του 5ου αιώνα. Στο Δίον υπάρχουν και σώζονται διάφορα ιερά, με σημαντικότερα αυτά της θεάς Δήμητρας (το αρχαιότερο μακεδονικό ιερό) και της Ίσιδας, το ελληνιστικό θεάτρο (χτίστηκε από το Φίλιππο Ε΄) και μέρος του σταδίου όπου διεξάγονταν οι γυμνικοί αγώνες Ολύμπια.Σώζεται μόνο το θέατρο των ελληνιστικών χρόνων. Υπήρχε όμως και θέατρο στα κλασικά χρόνια.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
ΔΕΙΤΕ
Στα ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά: Online περιήγηση στο αρχαιολογικό πάρκο του Δίου
Σχετικό θέμα εδώ: Το Δίον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου