Η Μεγάλη Μητέρα

 Η Μεγάλη Μητέρα, Μητέρα Θεά ή Μητέρα Γη ή Magna Mater

  (Matar Kubileya/Kubeleya "Κυβέλεια Μήτηρ) γνωστή στους Έλληνες και ως Ρέα ήταν θεά γενικά της άγριας φύσης και των δημιουργικών δυνάμεων της Γης και της γονιμότητας. Ο Πίνδαρος την προσφωνεί «Κυβέλα, μάτερ θεών» . 

Η Ρέα καθόριζε τη ροή των πραγμάτων, ως βασίλισσα των γηραιότερων θεοτήτων στην ελληνική ιερή παράδοση (Ρέα=αυτή που ρέει).

Στη Θεογονία του Ησίοδου ήταν όπως όλοι οι πρωταρχικοί Θεοί ΚΑΙ οι Θεές, παιδί της Γής :

Κι έπειτα
ξάπλωσε με τον Ουρανό και γέννησε τον Ωκεανό το βαθυδίνη
τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίονα, τον Ιαπετό,
τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη,
τη χρυσοστέφανη τη Φοίβη και την εράσμια Τηθύ.

 

ΗΣΙΟΔΟΣ -Θεογονία

 Η Μεγάλη Μητέρα, Μητέρα Θεά ή Μητέρα Γη ή Magna Mater λοιπόν, είναι ένα μητριαρχικό αρχετυπικό μοντέλο που επαναλαμβάνεται σε διάφορες μυθολογίες ανα τον κόσμο. Σύμφωνα με τη θεωρία του Γιουνγκ το αρχέτυπο της Μεγάλης Μητέρας - Θεάς είναι βαθιά ριζωμένο στον ανθρώπινο νου ακόμα και πριν την κύηση. Συνήθως τη συναντάμε σε τρεις βασικές μορφές - ως Παρθένο, ως Μητέρα και ως Γριά - και ανάλογα με τη μορφή που έχει συμβολίζει την αγνότητα, τη γονιμότητα, τη σοφία. 

 
ΗΡΑ και ΑΦΡΟΔΙΤΗ/Η ΖΩΝΗ της ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ

“.....λύνει από τον κόρφο της το στηθοπάνι, που 'χε
λογιώ λογιώ πλουμιά, κι απάνω του τα μάγια εσμίγαν όλα,
κι η αποθυμιά και τα γλυκόλογα της ερωτιάς κι η αγάπη
και το ξελόγιασμα, που πλάνεψε και μυαλωμένο ακόμα.

Κι ως μες στα χέρια της το απίθωσε, τούτα της λέει τα λόγια:
«Να, πάρε χώσε αυτό στον κόρφο σου το στηθοπάνι τώρα
το πλουμιστό, που είναι όλα μέσα του, και δίχως άλλο ξέρε
πως δε θα γύρεις με ακατάφερτο το που 'χεις μες στο νου σου.»

Αυτά είπε, κι η Ήρα εχαμογέλασεν, η βοϊδομάτα αφέντρα,
κι ως χαμογέλασε, στον κόρφο της το στηθοπάνι χώνει.
Τότε η θεά Αφροδίτη εγύρισε στο αρχοντικό της πίσω..
( ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ ραψ. Ξ)

Ο μητριαρχικός ανθρωπομορφισμός στην ελληνική πρωτοϊστορία φθάνει στην πλήρη την αποθέωσή του!

 Στις μέρες μας έχει φθάσει ένας σημαντικός αριθμός δοξασιών, μύθων, τελετουργικών και τέχνεργων σχετικών με τη γη, τις θεότητές της και το αρχέτυπο της μεγάλης μητέρας. Η Μεγάλη Μητέρα στις παραδόσεις του κοσμογονικού ζεύγους είναι η σύντροφος, η θηλυκή όψη που γονιμοποιείται με τρόπο θαυματουργό ή μη και γεννά, αποκαλύπτει τα σιτηρά, τους καρπούς και όλα τα γεννήματα της γης. Ο Τζέιμς Φρέιζερ ο συγγραφέας του Χρυσού Κλώνου και εκείνοι που επηρέασε, όπως ο Ρόμπερτ Γκρέιβς και η Μαρίγια Γκιμπούτας ανέπτυξαν τη θεωρία ότι όλες οι θεότητες της Ευρώπης και της αιγαιακής λεκάνης προήλθαν από μία θεότητα της νεολιθικής μητριαρχίας. Ως θεμέλιο της θεωρίας της έθεσε την ανακάλυψη ειδωλίων με ασυνήθιστες υπερβολές σε διάφορους πολιτισμούς της προϊστορικής Ευρώπης, τα οποία εκείνη ονόμασε ειδώλια γονιμότητας και τους απέδωσε τις λειτουργίες της αναπαραγωγής, της γαλούχησης και της αύξησης της ζωής. Τα παραδείγματά της άντλησε τόσο από τον Πολιτισμό του Σέσκλου (Αχίλλειον: Φάση 3, Θεσσαλία), όσο και από τον πολιτισμό Βίντσα και τον πολιτισμό Στάρτσεβο.

Οι θεωρίες των Φρέιζερ, Γκρέιβς και κύριως της Γκιμπύτας προκάλεσαν διχογνωμίες και αμφισβητήθηκαν εντόνως, ιδιαίτερα από τον Πήτερ Ούκο (Peter Ucko), καθηγητή της συγκριτικής αρχαιολογίας, ο οποίος χαρακτήρισε τα προϊστορικά ειδώλια θηλυκών θεοτήτων -όπως η Αφροδίτη του Βίλεντορφ (είναι γνωστό επίσης και ως Γυναίκα του Βίλλεντορφ)- είτε παιδικά παιχνίδια ή φυλακτά συμπαθητικής μαγείας. 

Μία συστηματική επισκόπηση αρχαιολογικών και ιστορικών δεδομένων οδηγεί στην άποψη ότι η πατριαρχία πρωτοεμφανίστηκε στην Σαχαρασία μετά το 4000 π.x.x., την εποχή της  μεγάλης οικολογικής μεταβολής από καταστάσεις όπου επικρατούσαν τα σχετικά υγρά λιβάδια και τα δάση σε καταστάσεις άνυδρων ερήμων. Εντοπίστηκαν τα πρότυπα διαμονής και μετανάστευσης των πατριαρχικών πληθυσμών, από τις προηγούμενες πατρίδες τους που βρίσκονταν μέσα στην Σαχαρασία, για να εξηγηθεί η μετέπειτα εμφάνιση της πατριαρχίας σε περιοχές που βρίσκονται έξω από την Σαχαρασία. Πριν από την εμφάνιση των  καταστάσεων ξηρασίας  μέσα στην Σαχαρασία, υπάρχουν πολλά στοιχεία υπέρ της πλατιάς διάδοσης της μητριαρχίας, αλλά στοιχεία που να υποδεικνύουν ύπαρξη πατριαρχίας  εν γένει δεν υπάρχουν.
 
Υποστηρίζεται ότι η μητριαρχία αποτελεί την πρωιμότερη, αρχική, και έμφυτη μορφή ανθρώπινης συμπεριφοράς και κοινωνικής οργάνωσης, ενώ η πατριαρχία, η οποία διαιωνίστηκε από κοινωνικούς θεσμούς  που επέφεραν τραύματα, πρωτοεμφανίστηκε ανάμεσα στους πληθυσμούς του Homo Sapiens στην Σαχαρασία, υπό την πίεση της έντονης ερημοποίησης, της πείνας και της υποχρεωτικής μετανάστευσης. Οι ψυχολογικές απόψεις του Βίλχελμ Ράιχ παρέχουν την κατανόηση του μηχανισμού με τον οποίο οι πατριαρχικές (θωρακισμένες, βίαιες) συμπεριφορές έγιναν καθεστώς και συνεχίζονται πολύ καιρό μετά το αρχικό τραύμα.

Πηγές:

Βικιπαίδεια, Ησίοδος, Ομηρος,

 https://tvxs.gr/news/blogarontas/i-proeleysi-kai-i-eksaplosi-tis-patriarxias