Ο Ξενοφών ήταν μαθητής του Σωκράτους και περισσότερο γνωστός για τα έργα του σχετικά με την ιστορία της εποχής του, τα έργα του Σωκράτους, και τη ζωή του στην Ελλάδα. Ήταν γιός του Γρύλλου και της Διοδώρας.
Η Οικογένειά του ανήκε στο δήμο των Ερχιέων, λίαν εύπορη αφού ανήκε στη τάξη των ιππέων. Οι περί του έτους γέννησής του πληροφορίες είναι ασαφείς τοποθετούμενες μεταξύ του 440 και του 425 π.Χ. Όμως στη "Ανάβαση" παρουσιάζεται να έχει υπερβεί το 30ο έτος, γεγονός που δικαιολογεί την εκδοχή να έχει γεννηθεί το 431 π.Χ.Το 401 π.Χ. ο Ξενοφών καλείται από τον φίλο του Πράξενο (τον Βοιώτιο) που διέτριβε στις Σάρδεις αν θέλει να μετάσχει στην εκστρατεία του Πέρση βασιλόπαιδος Κύρου εναντίον του αδελφού αυτού Βασιλέως Αρταξέρξη Β'. Ο ενθουσιασμός του Ξενοφώντα στην ανταπόκριση της πρόσκλησης φάνηκε από το γεγονός ότι σε προτροπή του Σωκράτη να πάρει χρησμό από το Μαντείο των Δελφών καταφέρνει να αποσπάσει θετική απάντηση με πλάγια όμως ερώτηση που ήταν "Σε ποιόν Θεό θα πρέπει να κάνει θυσία ώστε να πετύχει το ταξείδι του και να επιστρέψει σώος; (αντί της ορθής ερώτησης να πάει ή όχι). Και βέβαια η σοφία του Μαντείου δια του Απόλλωνα που αντιλήφθηκε το σκοπό, του απάντησε όλους εκείνους τους θεούς επ΄ αγαθώ και μη (ακριβώς αυτό που μέχρι σήμερα λέμε "για καλό και για κακό").Έτσι ο Ξενοφών βρέθηκε στην Ασία παρά το πλευρό του Κύρου τον οποίο και άρχισε να θαυμάζει, από τον θαυμασμό που έτρεφε πρώτα εκείνος για τους Έλληνες. Συγκεκριμένα έλεγε ο Κύρος ότι "θέλει τους Έλληνες συμμάχους του όχι γιατί δεν είχε στρατό αλλά γιατί τους θεωρούσε ανώτερους από όλους τους άλλους λαούς" (Κύρ. Αναβ. Ι 7,3). Ακόμη ευδαιμονούσε τους Έλληνες για την μόνιμη κυριαρχούσα ελευθερία τους, που εκείνος θα προτιμούσε αντί πάντων, και που θεωρούσε ως προϊόν αυτής της ελευθερίας την πολεμική και ηθική των Ελλήνων υπεροχή. Αυτός ήταν και ο λόγος που ουδέποτε οι Πέρσες έκαναν πόλεμο είτε μεταξύ τους είτε ακόμη και με τους Έλληνες χωρίς τη παρουσία επίσης Ελλήνων (Κυρ. Παιδ VIII 8,26). Δεν είναι γνωστό με τι βαθμό η αξίωμα ο Ξενοφών συμμετείχε στο Περσικό στρατό και στην αυλή του Κύρου, το σίγουρο είναι ότι ήταν συνδαιτυμόνας του και εκ των στενότερων συνομιλητών του.Μετά τη δολοπλοκία του Τισσαφέρνη που οδήγησε στη σύλληψη και θανάτωση των στρατηγών και λοχαγών τους (βλ. και ΞΕΝ ΚΑναβ 2.6.1–2.6.15), οι Έλληνες περιήλθαν σε απελπιστική κατάσταση. Τότε ξεχώρισε ως μοναδική ηγετική φιγούρα ο ίδιος ο Ξενοφώντας. Εκλεγείς υπό των "μυρίων" (=10.000) Ελλήνων μισθοφόρων, στρατηγός (5ος κατά σειρά), οδήγησε αυτούς επιτυχώς αντιμετωπίζοντας πολλούς κινδύνους από τα υψώματα της Αρμενίας προς την Τραπεζούντα στις ακτές του Εύξεινου Πόντου και μετά έπλευσαν προς τα δυτικά πίσω στην Ελλάδα.Στη Θράκη, βοήθησαν το Σεύθη Β' να γίνει βασιλιάς. Η καταγραφή της εκστρατείας και του ταξιδιού της επιστροφής από τον Ξενοφώντα επιγράφηκε Κύρου Ανάβασις.
Αιτία όμως της απόφασής του να επιδιώξει την αρχηγία των μυρίων,ήταν ένα όνειρο!Ας αφήσουμε τον ίδιο όμως να μας περιγράψει το συμβάν."...Επειδή όμως η κατάσταση ήταν δύσκολη, στενοχωριόταν κι αυτός μαζί με τους άλλους και δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Μα μόλις τον πήρε λιγάκι ο ύπνος, είδε ένα όνειρο. Του φάνηκε πως ακούστηκε μια βροντή κι έπεσε κεραυνός στο πατρικό του σπίτι, κι απ' αυτόν φωτίστηκε ολόκληρο. Τρομαγμένος ξύπνησε μονομιάς, και το όνειρο από τη μια το έβρισκε καλό, γιατί βρισκόταν μέσα σε κόπους και κινδύνους και του φάνηκε πως είδε μεγάλο φως σταλμένο από το Δία. Από την άλλη όμως ένιωθε και φόβο, γιατί νόμισε, βέβαια, πως το όνειρο το είχε στείλει ο Δίας ο βασιλιάς, μα του φάνηκε πως η φωτιά άναβε ολόγυρα. Και σκέφτηκε μήπως δεν μπορούσε να βγει από τη χώρα του βασιλιά, αλλά τον εμπόδιζαν οι δυσκολίες απ' όλα τα μέρη. Ποια είναι η σημασία ενός τέτοιου ονείρου, μπορεί κανείς να κρίνει από κείνα που έγιναν αφού το είδε. Έγιναν δηλαδή τούτα δω: Τη στιγμή που ξύπνησε, πρώτα πρώτα του ήρθαν αυτές οι σκέψεις: «Γιατί είμαι πλαγιασμένος; Η νύχτα προχωρεί· και μόλις ξημερώσει, είναι φυσικό να έρθουν οι εχθροί. Αν πέσουμε στα χέρια του βασιλιά, τι θα εμποδίσει να σκοτωθούμε ύστερ' από κακοποιήσεις, αφού πρώτα δούμε τις πιο τρομερές συμφορές και πάθουμε τους μεγαλύτερους εξευτελισμούς; Κανένας δεν ετοιμάζεται ούτε φροντίζει πώς θα υπερασπίσουμε τους εαυτούς μας, αλλά είμαστε πλαγιασμένοι σα να έχουμε το δικαίωμα να περνάμε ήσυχα. Και εγώ το στρατηγό ποιας πόλης καρτερώ να τα κάμει αυτά; Και σε ποια ηλικία περιμένω πρώτα να φτάσω; Γιατί βέβαια δεν πρόκειται να μεγαλώσω άλλο, αν παραδώσω σήμερα τον εαυτό μου στους εχθρούς».
Ύστερα σηκώνεται και καλεί πρώτα τους λοχαγούς του Πρόξενου. Όταν μαζεύτηκαν, τους είπε: «Εγώ, λοχαγοί, ούτε να κοιμηθώ μπορώ, όπως νομίζω συμβαίνει και με σας, ούτε να είμαι πια πλαγιασμένος, βλέποντας σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε. Γιατί είναι φανερό πως οι εχθροί δε μας κήρυξαν τον πόλεμο πρωτύτερα, παρά όταν ενόμισαν ότι προετοιμάστηκαν καλά. Ενώ για μας δε φροντίζει κανένας πως θα πολεμήσουμε όσο γίνεται καλύτερα. Και όμως, αν υποχωρήσουμε και πέσουμε στα χέρια του βασιλιά, τι νομίζομε πως θα πάθουμε; Αφού αυτός έκοψε το κεφάλι και το χέρι του αδερφού του απ' την ίδια μάνα, όταν ήταν πια νεκρός, κι ύστερα τον κάρφωσε. Εμείς, λοιπόν, που δεν έχομε κανένα προστάτη, που βαδίσαμε ενάντιά του για να τον κάμουμε δούλο από βασιλιά και να τον σκοτώσουμε, αν μπορέσουμε, τι νομίζομε πως θα πάθουμε; Δε θα χρησιμοποιήσει τάχα κάθε μέσο, ώστε, κακοποιώντας μας σκληρότατα, να κάμει να φοβηθούν όλοι οι άνθρωποι, για να μη βαδίσει ποτέ κανένας ενάντιά του; Πρέπει λοιπόν να κάνουμε τα πάντα για να μην πέσουμε στα χέρια του. Εγώ, όσο ίσχυαν οι συνθήκες, ποτέ δεν έπαψα να ελεεινολογώ τους εαυτούς μας και να καλοτυχίζω το βασιλιά και τους δικούς του, βλέποντας πόσο μεγάλη και πόσο εύφορη χώρα έχουν, πόσο άφθονα τα τρόφιμα, πόσους δούλους, πόσα ζώα, πόσο χρυσάφι και πόσο ρουχισμό. Καμιά φορά πάλι έφερνα στο μυαλό μου την κατάσταση των στρατιωτών μας, και σκεφτόμουν πως απ' αυτά τα αγαθά τίποτε δεν ανήκε σε μας, εκτός αν το αγοράζαμε. Χρήματα όμως για να ψωνίσουμε ήξερα πως λίγοι έχουν ακόμα και πως μας εμπόδιζαν οι όρκοι να βρίσκουμε τρόφιμα με άλλον τρόπο, εκτός από το να τ' αγοράζουμε. Αυτά αναλογιζόμουν πότε πότε και φοβόμουν περισσότερο την ειρήνη που είχαμε κάμει με τις συνθήκες, παρά τώρα τον πόλεμο. Αφού όμως εκείνοι παραβίασαν τις συμφωνίες, μου φαίνεται πως τέλειωσαν και το δικό τους θρασύ φέρσιμο και τα δικά μας εμπόδια. Γιατί αυτά τα αγαθά βρίσκονται πια στη μέση σαν βραβεία, για κείνους από τους δυο αντίπαλους που θα φανούν γενναιότεροι. Τον αγώνα τον ορίζουν οι θεοί, που, φυσικά, θα είναι με το μέρος μας. Γιατί οι Πέρσες ορκίστηκαν ψέματα σ' αυτούς. Ενώ εμείς, παρ' όλο που βλέπαμε πολλά αγαθά, σταθερά μέναμε μακριά απ' αυτά, εξαιτίας των όρκων που κάναμε στους θεούς. Έτσι μου φαίνεται πως μπορούμε να βαδίσουμε στον αγώνα με πολύ μεγαλύτερο θάρρος απ' αυτούς. Ακόμα έχομε σώματα που μπορούν ν' αντέξουν περισσότερο από τα δικά τους στο κρύο, στη ζέστη και στους κόπους· κι οι ψυχές μας, με τη βοήθεια των θεών, είναι γενναιότερες από τις δικές τους. Αυτοί είναι άνθρωποι που πληγώνονται και σκοτώνονται ευκολότερα από μας, φτάνει να μας δώσουν οι θεοί τη νίκη, όπως και πρωτύτερα. Μα ίσως και άλλοι σκέφτονται τα ίδια πράγματα. Για όνομα των θεών, να μην περιμένουμε να έρθουν άλλοι να μας παρακινούν σε ένδοξες πράξεις, παρά ν' αρχίσουμε μεις να προτρέπουμε και τους άλλους στα πολεμικά κατορθώματα. Να φανείτε σεις πιο γενναίοι από τους λοχαγούς, και από τους στρατηγούς πιο ικανοί γι' αυτό το αξίωμα. Όσο για μένα, αν εσείς θέλετε ν' αναλάβετε αυτή την εξόρμηση, είμαι αποφασισμένος να σας ακολουθήσω· αν όμως ορίζετε εμένα για αρχηγό, καθόλου δε θα προφασιστώ την ηλικία, αλλά αντίθετα νομίζω πως οι δυνάμεις μου είναι ακμαίες, για ν' αποκρούσω από τον εαυτό μου τα κακά»."
Πηγές:
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9E%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%86%CF%8E%CE%BDhttp://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=429
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου