Οι επτά σοφοίΈτσι ονομάστηκαν στην αρχαία Ελλάδα τον 7ο αι. π.Χ. επιφανείς άνδρες που θαυμάστηκαν για την πολιτική ή κοινωνική τους δράση ή και για την προσφορά τους στον πνευματικό τομέα. Αυτοί ήταν:
Πιττακός ο Λέσβιος
Σόλωνας ο Αθηναίος
Κλεόβουλος ο Ρόδιος
Περίανδρος ο Κορίνθιος
Χείλων ο Σπαρτιάτης
Θαλής ο Μιλήσιος και Βίας από την Πριήνη.
Οι πέντε πρώτοι από τους Επτά Σοφούς ήταν σπουδαίοι νομοθέτες και κυβερνήτες της πατρίδας τους. ΟΘαλής έπεισε τις ιωνικές πόλεις να ενωθούν και ήταν και σπουδαίος φυσικός φιλόσοφος. Στους Επτά Σοφούς αποδίδονται πολλά αποφθέγματα εκφρασμένα λακωνικά (με λίγα λόγια).
Τα γνωμικά αυτά που εκφράζουν με σύντομο τρόπο χρήσιμες αλήθειες μοιάζουν με τους χρησμούς. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι οι επτά σοφοί εμπνέονταν από τον Απόλλωνα που τους προστάτευε και του αφιέρωσαν τό Ε .
Περί του «Ε» στους Δελφούς
Τρείς φορές τοποθετήθηκε ένα Ε (ΕΨΙΛΟΝ) στήν κορυφή τού Αετώματος τού Ναού τού Απόλλωνος στούς Δελφούς, κατάντικρυ σέ όποιον πλησίαζε τήν κεντρική, ανατολική Πύλη του, πάντοτε συνοδευόμενο από τό ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ στήν κάτω αριστερή γωνία καί τό ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ στήν κάτω δεξιά τού ιδίου Αετώματος. Ήταν γνωστά σάν ''Δελφικά παραγγέλματα'', τό δε Ε τό ''προεδρεύον'' αυτών.
Τό παλαιότερο από αυτά (τά Ε) ήταν ξύλινο κι αναφέρεται σάν ''Ε τών Σοφών '', γιατί αφιερώθηκε από τόν Σόλωνα κατά μία εκδοχή, κατά δε άλλη από όλους μαζί τούς τότε αναγνωρισμένους Σοφούς. Όταν αυτό εφθάρη, οι Αθηναίοι ανέθεσαν στό Ναό τό δεύτερο, τό οποίο ήταν χάλκινο. Σέ αντικατάσταση καί αυτού, η Λιβία Δρουσέλλα, σύζυγος τού Αυγούστου, αφιέρωσε τό τρίτο καί τελευταίο, από καθαρό χρυσό. Η μοναδική πληροφορία γιά τό Ε τών Δελφών προέρχεται από τόν Πλούταρχο (46-127 μ.Χ.), ο οποίος ως Ιερεύς διά βίου τού Απόλλωνος, ήταν κοινωνός καί γνώστης των Μυστηρίων. Τό ότι λοιπόν ένα γράμμα τού Αλφαβήτου, είναι τό αποκλειστικό αντικείμενο μιάς ολόκληρης διατριβής του, δείχνει, όπως καί τά γραφόμενα, τήν μεγάλη σημασία πού ένας συγγραφέας τής ολκής του, απέδιδε σ' αυτό.
Λοιπόν, τί σήμαινε το γράμμα Ε;
Βεβαίως όλοι συμφωνούν, ότι δεν είχε τεθεί εκεί τυχαίως ή δια κλήρου, αλλά με κάποια σημασία, την οποίαν προσπαθούν οι διαλεγόμενοι να ανεύρουν, ερμηνεύοντες κατά διαφόρους τρόπους το γράμμα Ε.
Πρώτος o φιλόσοφος Αμμώνιος διατυπώνει το πρόβλημα, και τότε, ο αδελφός του Πλουτάρχου Λαμπρίας, εκθέτει την εκδοχή του:
Κατά μια εκδοχή το Ε, πέμπτο γράμμα του ελληνικού αλφαβή του, σημαίνει τους 5 αρχαίους "Έλληνας σοφούς, πού ήσαν 0 Χίλων, Ο Θαλής, 0 Σόλων, ό Βίας, καί ό Πιττακός. Και ναι μεν μερικοί προσέθεταν ως 6ον τον Κλεόβουλον καί ως 7ον τον Περίανδρον, όμως αυτοί πού εγχάραξαν το Ε, ήθελαν ακριβώς να δηλώσουν ότι αυτούς τους δύο δεν τους αναγνωρίζουν, αλλά θεωρούν ότι μόνον πέντε είναι οι σοφοί!
Σοφοί και «ωφελήματα»
Πρωταρχικό μέλημα των Επτά Σοφών ήταν να διδάξουν πού έγκειται η αληθινή ευδαιμονία του ανθρώπου ως πολίτη και ως ατόμου, τονίζοντας πάντα πως ο άνθρωπος είναι πρώτα άτομο και μετά πολίτης. Οι Επτά Σοφοί προέρχονταν από διαφορετικές επιστήμες (ιατρική, αστρονομία, αρχιτεκτονική, νομικές επιστήμες κ.λ.π.) και αναζητούσαν τις αληθινές απαντήσεις σε θέματα κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτικά, επιστημονικά και ηθικά. Μέσα από τις «πνευματικές» αναζητήσεις και τα Συμπόσια των Επτά Σοφών, «χτίστηκε» μία γέφυρα που κατάφερε να συνενώσει τις διαφορετικές φυλές και πόλεις του Ελλαδικού χώρου. Έτσι, δημιουργήθηκε μία ευρύτερη και ιδανική πατρίδα, κοινή για τους απανταχού Έλληνες.
Είναι τόσος ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τους σοφούς αυτούς άνδρες, ώστε ο Πίνδαρος, ο μέγιστος λυρικός ποιητής της Αρχαιότητας (522 π.Χ.) δεν τους θεωρεί ως γέννημα ανθρώπων, αλλά τους δέχεται ως γιους του Ήλιου, που με την ίδια με αυτόν ακτινοβολία, φώτισαν την ανθρωπότητα και την καθοδήγησαν στην οδό του καθήκοντος και της αρετής.
Και είναι πράγματι τόσο μεγάλη η επίδραση που είχε στους μεταγενέστερους η θείας έμπνευσης βραχύλογη διδασκαλία τους, ώστε ν’ αποτελέσει σταθμό για την περαιτέρω πνευματική εξέλιξη και διάπλαση του χαρακτήρα των ανθρώπων, να θεωρείται δε ακόμη και σήμερα, έπειτα από 28 σχεδόν Αιώνες ως η πρώτη πνευματική πηγή, από την οποία ξεπήδησε η αληθινή έννοια του δικαίου, της ισότητας και της ηθικής.
Τα υπέροχα γνωμικά τους, τα οποία ο Παυσανίας ονομάζει «ωφελήματα» για τον ανθρώπινο βίο, οι Αρχαίοι ανέγραψαν στο τέμενος του Απόλλωνα στους Δελφούς, για να παραμείνουν εκεί για πάντα, ως μόνιμα και αιώνια σύμβολα του Κώδικα της ηθικής δεοντολογίας «… Εν δε τω προνάω τω εν Δελφοίς, γεγραμμένα εστίν ωφελήματα ανθρώποις ες βίον. Γράφη δε υπό ανδρών ούς γενέσθαι σοφούς λέγουσιν Έλληνες».
Πηγές:
in.gr el.wikipedia.org phys.uoa.gr/~nektar forthnet.gr/presocratic telemath.gr ysee.gr gym-n-figal.ilei.sch.gr aparadektoi.gr live-pedia.gr istoria.exnet.gr 2search.gr tovima.gr .mousa.gr users.myqnet.gr mymolivos.com geocities.com/athens_5th_century grecia.cl http://eineken.pblogs.gr/2008/11/371686.html,mytF,http://clubs.pathfinder.gr/LEXARITHMOI/366353
Τρείς φορές τοποθετήθηκε ένα Ε (ΕΨΙΛΟΝ) στήν κορυφή τού Αετώματος τού Ναού τού Απόλλωνος στούς Δελφούς, κατάντικρυ σέ όποιον πλησίαζε τήν κεντρική, ανατολική Πύλη του, πάντοτε συνοδευόμενο από τό ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ στήν κάτω αριστερή γωνία καί τό ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ στήν κάτω δεξιά τού ιδίου Αετώματος. Ήταν γνωστά σάν ''Δελφικά παραγγέλματα'', τό δε Ε τό ''προεδρεύον'' αυτών.
Τό παλαιότερο από αυτά (τά Ε) ήταν ξύλινο κι αναφέρεται σάν ''Ε τών Σοφών '', γιατί αφιερώθηκε από τόν Σόλωνα κατά μία εκδοχή, κατά δε άλλη από όλους μαζί τούς τότε αναγνωρισμένους Σοφούς. Όταν αυτό εφθάρη, οι Αθηναίοι ανέθεσαν στό Ναό τό δεύτερο, τό οποίο ήταν χάλκινο. Σέ αντικατάσταση καί αυτού, η Λιβία Δρουσέλλα, σύζυγος τού Αυγούστου, αφιέρωσε τό τρίτο καί τελευταίο, από καθαρό χρυσό. Η μοναδική πληροφορία γιά τό Ε τών Δελφών προέρχεται από τόν Πλούταρχο (46-127 μ.Χ.), ο οποίος ως Ιερεύς διά βίου τού Απόλλωνος, ήταν κοινωνός καί γνώστης των Μυστηρίων. Τό ότι λοιπόν ένα γράμμα τού Αλφαβήτου, είναι τό αποκλειστικό αντικείμενο μιάς ολόκληρης διατριβής του, δείχνει, όπως καί τά γραφόμενα, τήν μεγάλη σημασία πού ένας συγγραφέας τής ολκής του, απέδιδε σ' αυτό.
Λοιπόν, τί σήμαινε το γράμμα Ε;
Βεβαίως όλοι συμφωνούν, ότι δεν είχε τεθεί εκεί τυχαίως ή δια κλήρου, αλλά με κάποια σημασία, την οποίαν προσπαθούν οι διαλεγόμενοι να ανεύρουν, ερμηνεύοντες κατά διαφόρους τρόπους το γράμμα Ε.
Πρώτος o φιλόσοφος Αμμώνιος διατυπώνει το πρόβλημα, και τότε, ο αδελφός του Πλουτάρχου Λαμπρίας, εκθέτει την εκδοχή του:
Κατά μια εκδοχή το Ε, πέμπτο γράμμα του ελληνικού αλφαβή του, σημαίνει τους 5 αρχαίους "Έλληνας σοφούς, πού ήσαν 0 Χίλων, Ο Θαλής, 0 Σόλων, ό Βίας, καί ό Πιττακός. Και ναι μεν μερικοί προσέθεταν ως 6ον τον Κλεόβουλον καί ως 7ον τον Περίανδρον, όμως αυτοί πού εγχάραξαν το Ε, ήθελαν ακριβώς να δηλώσουν ότι αυτούς τους δύο δεν τους αναγνωρίζουν, αλλά θεωρούν ότι μόνον πέντε είναι οι σοφοί!
Σοφοί και «ωφελήματα»
Πρωταρχικό μέλημα των Επτά Σοφών ήταν να διδάξουν πού έγκειται η αληθινή ευδαιμονία του ανθρώπου ως πολίτη και ως ατόμου, τονίζοντας πάντα πως ο άνθρωπος είναι πρώτα άτομο και μετά πολίτης. Οι Επτά Σοφοί προέρχονταν από διαφορετικές επιστήμες (ιατρική, αστρονομία, αρχιτεκτονική, νομικές επιστήμες κ.λ.π.) και αναζητούσαν τις αληθινές απαντήσεις σε θέματα κοινωνικά, θρησκευτικά, πολιτικά, επιστημονικά και ηθικά. Μέσα από τις «πνευματικές» αναζητήσεις και τα Συμπόσια των Επτά Σοφών, «χτίστηκε» μία γέφυρα που κατάφερε να συνενώσει τις διαφορετικές φυλές και πόλεις του Ελλαδικού χώρου. Έτσι, δημιουργήθηκε μία ευρύτερη και ιδανική πατρίδα, κοινή για τους απανταχού Έλληνες.
Είναι τόσος ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τους σοφούς αυτούς άνδρες, ώστε ο Πίνδαρος, ο μέγιστος λυρικός ποιητής της Αρχαιότητας (522 π.Χ.) δεν τους θεωρεί ως γέννημα ανθρώπων, αλλά τους δέχεται ως γιους του Ήλιου, που με την ίδια με αυτόν ακτινοβολία, φώτισαν την ανθρωπότητα και την καθοδήγησαν στην οδό του καθήκοντος και της αρετής.
Και είναι πράγματι τόσο μεγάλη η επίδραση που είχε στους μεταγενέστερους η θείας έμπνευσης βραχύλογη διδασκαλία τους, ώστε ν’ αποτελέσει σταθμό για την περαιτέρω πνευματική εξέλιξη και διάπλαση του χαρακτήρα των ανθρώπων, να θεωρείται δε ακόμη και σήμερα, έπειτα από 28 σχεδόν Αιώνες ως η πρώτη πνευματική πηγή, από την οποία ξεπήδησε η αληθινή έννοια του δικαίου, της ισότητας και της ηθικής.
Τα υπέροχα γνωμικά τους, τα οποία ο Παυσανίας ονομάζει «ωφελήματα» για τον ανθρώπινο βίο, οι Αρχαίοι ανέγραψαν στο τέμενος του Απόλλωνα στους Δελφούς, για να παραμείνουν εκεί για πάντα, ως μόνιμα και αιώνια σύμβολα του Κώδικα της ηθικής δεοντολογίας «… Εν δε τω προνάω τω εν Δελφοίς, γεγραμμένα εστίν ωφελήματα ανθρώποις ες βίον. Γράφη δε υπό ανδρών ούς γενέσθαι σοφούς λέγουσιν Έλληνες».
Πηγές:
in.gr el.wikipedia.org phys.uoa.gr/~nektar forthnet.gr/presocratic telemath.gr ysee.gr gym-n-figal.ilei.sch.gr aparadektoi.gr live-pedia.gr istoria.exnet.gr 2search.gr tovima.gr .mousa.gr users.myqnet.gr mymolivos.com geocities.com/athens_5th_century grecia.cl http://eineken.pblogs.gr/2008/11/371686.html,mytF,http://clubs.pathfinder.gr/LEXARITHMOI/366353
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου