Ο Εύμαιος απαντάει στο θέμα περί δουλείας στην αρχαία Ελλάδα

Ο Εύμαιος είναι σημαντικότατο  πρόσωπο στην Οδύσσεια, μαθαίνουμε από τον Όμηρο ότι πρώρα πουλήθηκε  από ένα φοινικικό πλοίο στον Λαέρτη, στον πατέρα του Οδυσσέα και αν και δούλος η Αντίκλεια τον ανέθρεψε σαν δικό της παιδί.

Μόλις ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη του, ύστερα από θεϊκή συμβουλή (της Αθηνάς) ο Οδυσσέας μεταμορφωμένος σε ζητιάνο, βρήκε τον Εύμαιο να κάθεται στο υπόστεγο της καλύβας του. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ο δούλος είχε προσωπικό χώρο κατοικίας και μάλιστα  παρατηρούμε ότι είχε και δικούς του εργάτες: Πλάι στον Εύμαιο κάθονταν τέσσερα σκυλιά. Οι βοσκοί που είχε για βοηθούς έλειπαν. Μόλις τα σκυλιά μυρίστηκαν τον ξένο, όρμησαν καταπάνω του. Ο Εύμαιος τα έδιωξε με πέτρες και πήρε τον ξένο στην καλύβα του να τον φιλέψει. Ο δούλος της αρχαίας Ελλάδος είχε πλήρη ελευθερία να κάνει το τραπέζι σε άγνωστους... Αλλά τι άλλες παροχές είχαν οι δούλοι; Όταν μπήκαν μέσα στην καλύβα , ο Εύμαιος θυμήθηκε τον αφέντη του, που αν αυτή την ώρα ήταν εκεί, θα τον αντάμειβε πλουσιοπάροχα ...

Τελικά  ο Εύμαιος απέκτησε την ελευθερία του (δίχως επανάσταση, εθελοντικά από τον Τηλέμαχο) και έγινε ο γενάρχης του γένους των Κολιαδών στην Ιθάκη.