Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

Ιωάννης Συκουτρής και ο „άγνωστος πόλεμος“.


"Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες."

Βολταίρος

Αλλ' εκούσιος ή ακούσιος ο θάνατος του ήρωος, είναι πάντοτε μία έκρηξις ηφαιστείου. Να έτσι εξαφνικά σπα το δοχείον της ζωής του, συντρίβεται και συντρίβει όλα γύρω του, φλέγεται και φλέγει, φωτίζεται και φωτίζει - και τρομάζουν οι δειλοί και ταπεινοί και φθονεροί.

Ιωάννης Συκουτρής
O Ιωάννης Συκουτρής μίλησε για τις γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα και αναφέρθηκε ειδικότερα στον παιδικό και ομοφυλοφιλικό έρωτα στην αρχαία Ελλάδα, το 1934. Το 1936 με την άνοδο του μεταξικού καθεστώτος στην Ελλάδα, άρχισε να δέχεται επιθέσεις για αυτό του εγχείρημα. Ο φιλόλογος ακαδημαϊκός καθηγητής, κατηγορήθηκε ως άθεος το 1937. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου ο Ιωάννης Συκουτρής αυτοκτόνησε.
Οσο ζούσε ο Ιωάννης Συκουτρής, όχι μόνο δεν πέρασε απαρατήρητος, αλλά το αντίθετο· εκτιμήθηκε ακόμη και στον ελληνικό χώρο και καταπολεμήθηκε λυσσαλέα από το πανεπιστημιακό περιβάλλον των Αθηνών. Ο πόλεμος εναντίον του από μια ορισμένη ομάδα στο πανεπιστήμιο και έξω απ' αυτό ξεπέρασε ακόμη και τα όρια της βιολογικής του παρουσίας. Οι αντίθετες απόψεις, γιατί εκφράστηκαν και τέτοιες, ήταν λίγες και αναποτελεσματικές. «Πεδίον μάχης» η ερμηνεία του «Συμποσίου» του Πλάτωνος.( Ο Συκουτρής απάντησε με το δημοσίευμα Η εκστρατεία κατά του Συμποσίου). Η λιβελογραφία εναντίον του Συκουτρή ξεκίνησε και κράτησε ώς το τέλος από το περιοδικό «Επιστημονική Ηχώ» αλλά ενισχυόταν και από προφορική φημολογία. Το περιοδικό «Επιστημονική Ηχώ» με εκτενή, απανωτά δημοσιεύματα, τον σφυροκοπούσε λυσσαλέα. Η αρχιεπισκοπή και η Ιερά Σύνοδος επίσης.
Δεν είναι σίγουρο αν τους πολεμίους του τους ενόχλησαν τα σχόλια του Συκουτρή στο «Συμπόσιο» ή η υποψηφιότητά του για καθηγητική έδρα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, την οποία διεκδικούσαν και άλλοι.

Ο Ι. Συκουτρής γεννήθηκε στη Σμύρνη -πρωτότοκος γιος φτωχής οικογένειας. Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή της Πόλης. Το 1917 πεθαίνει ο πατέρας του, ενώ τον επόμενο χρόνο αποφοιτά από τη Σχολή με «άριστα» και διορίζεται δάσκαλος στην Αστική Σχολή στην κωμόπολη Μουραδτιέ της Μαγνησίας.

Το 1919 όμως τον βρίσκουμε δευτεροετή φοιτητή στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου θα αποφοιτήσει το 1922 και τον ίδιο χρόνο διορίζεται καθηγητής στο Ιεροδιδασκαλείο της Λάρνακας (εκεί πια επιδίδεται σε σοβαρές κυπριακές μελέτες και ιδρύει τα «Κυπριακά Χρονικά»). Το 1924 επιστρέφει στην Αθήνα όταν διορίζεται βοηθός του Φιλοσοφικού Σπουδαστηρίου στο Πανεπιστήμιο. Τον επόμενο χρόνο αναγορεύεται διδάκτωρ της Φιλοσοφίας, παντρεύεται τη Χαρά Πετυχάκη και αναχωρεί στη Γερμανία για σπουδές Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας με υποτροφία. Στη Γερμανία θα μείνει ώς το 1929 και εκεί θα αναδειχθεί σε μεγάλο φιλόλογο, όπως μαρτυρεί και το γερμανόγλωσσο έργο του.

Επιστρέφει στην Αθήνα. Διορίζεται καθηγητής στο Αρσάκειο και βιβλιοθηκάριος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1930 όμως εκλέγεται παμψηφεί υφηγητής της Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δύο χρόνια μετά θα δώσει το εναρκτήριο μάθημά του. Το 1933 τού γίνεται πρόταση για την έδρα Κλασσικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πράγας αλλά αυτός θέτει υποψηφιότητα για τη χηρεύουσα έδρα Γραμματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Το 1936 θα ξαναθέσει υποψηφιότητα για την έδρα Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας. Τότε είναι που αρχίζει ο πόλεμος εναντίον του - φανερός και κρυφός. Το καλοκαίρι του 1937 ταξιδεύει με ομάδα φοιτητών του στη Γερμανία. Γυρίζει απογοητευμένος - το τι και πόσα είδε στη ναζιστική Γερμανία δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο. Πάντως, στις  21 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου βάζει τέλος στη ζωή του. Ηταν μόνο 36 χρόνων.
Και ο κώδιξ τιμής επιβάλλει να παραδεχώμεθα οτι και εις τον άλλον υπάρχει ο ίδιος βαθμός ανιδιοτέλειας, καλής πίστεως και ευθύτητος, όπως και εις ήμας. Οτι το ενδεχόμενον της πλάνης υφίσταται και δι΄ημας, όχι μόνον δι΄εκεινον. Οτι ο φανατισμός και αι ύβρεις είναι δείγμα ιδικής μας τυφλώσεως και αδυναμίας, που δεν βοηθεί καθόλου εις την νίκην των πεποιθήσεων μας....
Ι. Συκουτρής
Σχετικά με την περίφημη ερμηνευτική εισαγωγή του Ιωάννη Συκουτρή στο Συμπόσιο του Πλάτωνος, σκαναρισμένες οι επίμαχες σελίδες από το βιβλίο του:

Δεν υπάρχουν σχόλια: