Ποιοι σκότωσαν την Δημοκρατία στο Ιράν;

Πριν από 105 χρόνια, στις 05.08 του 1906 δημιουργήθηκε το πρώτο κοινοβούλιο στο Ιράν, γεννήθηκε η Δημοκρατία  της χώρας , επέτειος που εορτάζεται από τους Πέρσες μέχρι σήμερα.

Το Ιράν λέει «ως εδώ! Φτάνει η εκμετάλλευση»

Για καλή ή κακή τους τύχη το 1908 ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα πετρελαίου και  η Ρωσία και (κυρίως) η Βρετανική Αυτοκρατορία (1) προσπαθούσαν να θέσουν την Περσία υπό την σφαίρα επιρροής τους, αλλά, αναμφισβήτητα για κακή τους τύχη

, το 1951, ο Μοχάμεντ Μοσαντέκ (2)εκλέχθηκε πρωθυπουργός, και  ξαφνικά το Ιράν λέει «ως εδώ!» Φτάνει η εκμετάλλευση. Παίρνομαι εμείς τον έλεγχο με  τη βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν, απολύτως κρατικοποιημένη!

Η κρατικοποιημένη βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν,  υπήρξε η αιτία που η  Βρετανία, με την πρωθυπουργία του Ουίνστον Τσόρτσιλ, ως αντίδραση επέβαλε εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο, βρίσκοντας σύμμαχο και τις ΗΠΑ, σε μία μυστική επιχείρηση ανατροπής του Μοσαντέκ. Με εντολή του πρόεδρου των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, η επιχείρηση Αίας ξεκίνησε, προκαλώντας τελικά τη σύλληψη του Μοσαντέκ τον Αύγουστο του 1953. Το πραξικόπημα αυτό αποτελεί την πρώτη φορά κατά την οποία οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν ανοιχτά στην κατάλυση μίας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.

Μετά την ανατροπή του Ιρανού ηγέτη Μοχάμεντ Μοσαντέκ στις 19 Αυγούστου του 1953, η επιτυχία της  εξασφάλισε στη CIA τη φήμη της ανίκητης υπηρεσίας και μετατράπηκε σε υπόδειγμα για τις παράνομες επιχειρήσεις της σε ολόκληρο τον κόσμο...

(1) Σημειώνεται ότι το πετρέλαιο που χρησιμοποιούσε όλοι η Αγγλία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 και του '30 και του '40 προέρχονταν όλο από το Ιράν. Το βιοτικό επίπεδο που οι Βρετανοί απολάμβαναν εκείνη την περίοδο οφειλόταν αποκλειστικά στο ιρανικό πετρέλαιο.

 (2) Κατά το τέλος του 1951, το περιοδικό Time τον επέλεξε ως «man of the Year», ανάμεσα μάλιστα στους Winston Churchill, Douglas MacArthur, καθώς και τον Dwight Eisenhower, και επέλεξε σωστά, διότι εκείνη τη στιγμή, ο Μοσαντέκ ήταν πράγματι το πιο σημαντικό πρόσωπο στον κόσμο.

Νίκος Σάμιος με πληροφορίες από 

Πηγή 1 Πηγή 2