Περί Ερέτριας
Προϊτσορία και εποχή του χαλκού
Τα πρώτα σημάδια ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή εμφανίζονται κατά την Νεολιθική περίοδο (3500-3000 π.Χ.), όμως δεν είναι σαφές αν υπήρξε εκείνη την εποχή οργανωμένος οικισμός. Η πρώτη βεβαιωμένη οργανωμένη εγκατάσταση τοποθετείται το διάστημα 3000-2000 π.Χ.. Κατά την ύστερη εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.) ο οικισμός συρρικνώθηκε και την Γεωμετρική περίοδο καταλήφθηκε εντελώς.
Αρχαιότητα
Η πόλη της κλασικής εποχής ιδρύθηκε περίπου τον 9ο αιώνα π.Χ., πιθανότατα ως το επίνειο του Λευκαδίου, 15 χιλιόμετρα δυτικότερα. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από το: ἐρέτης (=κωπηλάτης). Αν και ο Στράβων σημειώνει ότι πρότερο όνομα της Ερέτριας ήταν Αρότρια. Το Λευκαδί πυρπολήθηκε το 825 π.Χ., κάτι που έδωσε την δυνατότητα στην Ερέτρια να αναπτυχθεί σε τοπική δύναμη.
Η πρώτη αναφορά στην Ερέτρια γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, που εμφανίζεται στον κατάλογο των πλοίων που εκστρατεύουν κατά της Τροίας (Τρωικός πόλεμος). Τον 8ο π.Χ. αιώνα, η Ερέτρια και η γειτονική Χαλκίδα, υπήρξαν οι πιο ακμάζουσες πόλεις της Εύβοιας. Η Ερέτρια έλεγχε την Άνδρο, την Τήνο, την Κέα, στις Κυκλάδες. Επίσης κατείχε και τμήμα των απέναντι ακτών της Βοιωτίας. Οι Ερετριείς ίδρυσαν και αποικίες στην Νότια Ιταλία από κοινού με τους Χαλκιδείς: τις Πιθηκούσσες και την Κύμη.
Όμως στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. η Ερέτρια και η Χαλκίδα συγκρούστηκαν μεταξύ τους, αναμέτρηση που διήρκεσε αρκετές δεκαετίες. Ο ιστορικός Θουκυδίδης μας δίνει λεπτομέρειες από αυτή την διαμάχη που έμεινε γνωστή ως Λιλάντιος Πόλεμος, από το όνομα μιας μικρής πεδιάδας κοντά στην Ερέτρια. Οι Ερετριείς τελικά ηττήθηκαν και έχασαν πολλές από τις κτήσεις τους.
Η Ερέτρια συνέχισε τον αποικισμό περιοχών στο βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, στην Ιταλία και την Σικελία.
πρωτοστάτησε μαζί με τη Χαλκίδα στον αποικισμό της Ιταλίας (Πιθηκούσες, Κύμη, Ζάγκλη) και της Χαλκιδικής χερσονήσου (Μένδη, Μεθώνη, Δίκαια) στο Βόρειο Αιγαίο. Ανέπτυξε ένα νέο σύστημα γραφής της Ελληνικής γλώσας (δάνειο του Φοινικικού αλφάβητου) τον 8ο αιώνα π.Χ. Το πρώτο και αρχαιότερο γραπτό κείμενο αυτής της γραφής βρέθηκε στο νησάκι Πιθηκούσες, με τη σημερινή ονομασία Ίσκια, στον κόλπο της Νάπολης, αποικία τότε των Ερετριέων».
Για το αλφάβητο της Ερέτριας, ο καθηγητής αρχαιολογίας Μιχάλης Τιβέριος έχει σημειώσει στο παρελθόν: «Ενα από τα σπουδαία πολιτισμικά αγαθά που οι νεοφερμένοι Ευβοείς πρόσφεραν στους ντόπιους ήταν, χωρίς αμφιβολία, και το αλφάβητο. Στην ίδια την 'Ισκια, οι ανασκαφές έφεραν στο φως ορισμένα από τα παλιότερα δείγματα ελληνικής γραφής. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει μια έμμετρη επιγραφή, χαραγμένη πάνω σ' ένα πήλινο κρασοπότηρο του 730-720 π.Χ., που βρέθηκε στον τάφο ενός αγοριού ηλικίας περίπου 10 χρόνων. Ετσι, από τις μακρινές Πιθηκούσες γνωρίζουμε τους παλιότερους γραπτούς ελληνικούς στίχους, χάρη σ' έναν Ευβοέα μετανάστη που τους χάραξε πάνω σ' ένα σκεύος συμποσίου».
Έστω και εάν κάποιοι στενόμυαλοι Έλληνες ή παράγωγα τους ισχυρίζονται ότι η γραφή (το γραπτό κείμενο της γραφής της Ερέτριας) της Ελληνικής γλώσσας είναι δάνειο του Φοινικικού αλφάβητου, ξένοι επιστήμονες δεν αναφέρουν ούτε φοίνικες ούτε ...φοινικόδεντρα αλλά κάνουν λόγο για διάδοση του ελληνικού αλφάβητου (Verbreitung des griechischen Alphabets). Βέβαια, ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος δέχεται ότι είναι δάνειο του Φοινικικού αλφάβητου, μάλλον παραβλέπει ότι δεν πρόκειται για δάνειο αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, είναι γόνιμη αναδημιουργία με υψηλή χρηστική αξία κάποιου αλφάβητου που είχε χαμηλή χρηστική αξία (άχρηστο για τον πληθυσμό, περιορισμένο για ελάχιστους, συνήθως ιερείς) καθώς δεν είχε φωνήεντα (το αλεφ και το αγίν του Φοινικικού αλφάβητου είναι απλά ήχοι)...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου