Παντού μας περίμενε η Ελλάδα

Ποιος άνεμος μετέφερε τούτα τα αγάλματα
κρατώντας τα με δυο πελώρια χέρια κάτω απ' τις μασχάλες
αυτά τα πιθάρια με τη στρογγυλή αυτοπεποίθηση
αυτά τα δοχεία του λαδιού και του κρασιού
αυτή την πετρωμένη ευγένεια των αμφορέων
όπου ή ελληνική ομορφιά έχει χαράξει με το μικρό της δάχτυλο
το στέρεο τρίγωνο, την οριζόντια σπείρα, το σοφό τετράγωνο;

Ποιος έφερε, ποιος πήρε, ποιος αντάλλαξε απ' τα πέρατα
γραμμές και χρώματα και λευκές χειρονομίες,
σταυρούς στα ράμφη των αητών, ένα μακρόσυρτο χαμόγελο,
μια ωχρότητα βυζαντινή πού συνεχίζεται μέσα στη νύχτα
μια ωχρότητα ντυμένη το χρυσάφι, την πορφύρα, το σμαράγδι;

Βήματα των Ελλήνων πλανώμενα στους χώρους και στους αιώνες
σταθερά βήματα, πικρά βήματα, σιωπηλά βήματα
διατηρώντας το σχήμα τους καθάριο,
καθάριο αχνάρι τού γυμνού ποδιού σ' όποιο χώμα τής γης
με το μεγάλο δείχτη τού ποδιού αποχωρισμένο απ' το λουρί τού αρχαίου σανδάλου.

Και το άσβηστο αχνάρι τού σανδάλου ανάλαφρο πάνω στην πέτρα
και το άλλο του βυζαντινού,
τ' αχνάρια απ' τα συγκεντρωμένα βήματα της Φιλικής Εταιρίας
κι αυτά τα ελληνικά ιστία διασχίζοντας αθόρυβα
το νύχτιο αγέρα και τα δάση τής Ρουμανίας
αυτά τα ιστία φωτίζοντας με τρίγωνες λάμψεις
πρόσωπα, σπίτια, χρόνια και γιγάντιους κορμούς δέντρων.

Η Ελλάδα μάς περίμενε παντού σ' όλο τον κόσμο
καθώς ταξιδεύαμε με την 'Ελλάδα σταυρωμένη στην καρδιά μας,
η 'Ελλάδα στην Ίστρια, στο Γαλάτσι, στην Κονστάντσα
μες στις στοές και στις καμπάνες τής Αγκάπια
μες στα ψηλά εργαστήρια της ταπητουργίας όπου άνθιζαν
επίπεδα άνθη γαλανά και κόκκινα
μες στα εργαστήρια αγγειοπλαστικής
όπου ένα σχήμα αφηρημένης γεωμετρίας
αναπολούσε τη συγκεκριμένη σκέψη τής Ελλάδας.

(Είναι ένας σπόρος πάντα ελληνικός που σπάει τη στενότητα της πέτρας
ν' ανθίσει μες στην απεραντοσύνη όλα τα φύλλα του και τους καρπούς του —
κι η πέτρα η συντριμμένη από το σπόρο γίνεται μια πομπή από αγάλματα).

Σταθερές σκιές τού παρελθόντος μες στην πρωινή κατάνυξη,
όταν η μοναχή, εγερμένη, μόλις, απ' το κάδρο μιας εικόνας
με το χρυσόν αχνό τού χρόνου στη μορφή της
με τη στάχτη ενός ύπνου απαρνημένου στα ματόκλαδά της
και με το μαύρο πτυχωτό μανδύα της
μόλις ξεκρεμασμένον απ' τη στοά των αιώνων,
καλούσε στην Αγκάπια τούς αντίλαλους
απ' το φτερούγισμα των σβησμένων δικέφαλων
χτυπώντας τελετουργικά το ξύλο το εργασμένο απ' τα δάχτυλα της σιωπής
ενώ η σκιά της σέρνονταν στις πλάκες του μοναστηρίου σαν φάσμα
αυτοκρατόρισσας
κι ενώ οι καμπάνες σώπαιναν εμβρόντητες
σα φωλιές αντεστραμμένες πού άδειασαν απ' τα χάλκινα πουλιά τους.

Η Ελλάδα μάς περίμενε παντού μέσα στον κόσμο,
κάτω από τις ολάνθιστες μηλιές μες στα κολχόζ τής Ρουμανίας,
μες στα Μουσεία, μες στη σιωπή, μέσα στις ντόινες.
Κι εγώ, διασχίζοντας τον κόσμο και το χρόνο συνεχίζω το δρόμο της Ελλάδας
τραβώντας το σκοινί του στίχου μου και ειδοποιώντας την αγάπη
όπως τραβούσε ως τη στερνή στιγμή του ο Βασίλε Ροάιτα τον κρίκο
του συναγερμού για μια παγκόσμια συνάντηση ειρήνης.

Γιάννης Ρίτσος, Παντού μας περίμενε η Ελλάδα

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Ποιήματα Ε' Τόμος1978. Από τη σειρά Η αρχιτεκτονική των δέντρων (1958)