ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ Μιλτιάδου Θεμιστοκλέους, Λεωνίδου, Διάκου και πεσόντων ηρώων

Μάχη μεταξύ Θερμοπυλών και Μαραθώνος

"Ας πολεμήσωμεν εις τους τάφους των Πατέρων μας, oι οποίοι δια να μας αφήσωσιν ελευθέρους επολέμησαν και επέθανον εκεί".
«...Ας συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ του Μαραθώνος και τωνΘερμοπυλών. 

Ας πολεμήσωμεν εις τους τάφους των Πατέρων μας, oι οποίοι δια να μας αφήσωσιν ελευθέρους επολέμησαν και επέθανον εκεί. Το αίμα των τυράννων είναι δεκτόν εις την σκιάν του Επαμινώνδου Θηβαίου, και του Αθηναίου Θρασυβούλου, οίτινες κατετρόπωσαν τους τριάκοντα τυράννους∙ εις εκείνας του Αρμοδίου και Αριστογείτονος, oι oπoίoι συνέτριψαν τον Πεισιστρατικόν ζυγόν, εις εκείνην του Τιμολέοντος ος τις απεκατέστησε την ελευθερίαν εις την Κόρινθον και τας Συρακούσας, μάλιστα εις εκείνας τουΜιλτιάδου και Θεμιστοκλέους του Λεωνίδου και των Τριακοσίων, οίτινες κατέκοψαν τοσάκις τους αναριθμήτους στρατούς των βαρβάρων Περσών, των οποίων τους βαρβαρωτέρους και ανανδροτέρους απογόνους πρόκειται εις ημάς σήμερον με πολλά μικρόν κόπον να εξαφανίσωμεν εξ ολοκλήρου.»

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κηρύσσοντας τον αγώνα της Ελληνικής Ελευθερίας καλεί δια της επαναστατικής προκηρύξεως (24 Φεβρουαρίου 1821)«να δώσουν οι Ελληνες μάχη μεταξύ Θερμοπυλών και Μαραθώνος»:

Και πράγματι, προς γενικήν κατάπληξην ο Αθανάσιος Διάκος εκ των πρώτων αρχηγών της Ελληνικής Απελευθερώσεως κρατεί την γέφυρα της Αλαμάνας εντός της Μαλίδος πεδιάδος, δηλαδή του θεάτρου του αγώνος του Λεωνίδα κατά του Ξέρξη και θυσιάζεται μαζί με τα παληκάρια του, αρνούμενος υποχώρηση κατά το παράδειγμα των Θερμοπυλομάχων:

Την 27η Μαρτίου 1821, ο Αθανάσιος Διάκος πρωτοστατεί στην κήρυξη της Επανάστασης στην Ανατολική Στερεά (Μονή Οσίου Λουκά), μετά από συνεννόηση με τους Αχαιούς.

Ο Χουρσίτ διατάσσει τον Ομέρ Βρυώνη (ελληνικής καταγωγής-καταγόταν από παλιά ελληνοαλβανική οικογένεια χριστιανών του Μεσαίωνα. Μερικοί ισχυρίζονται ότι οι πρόγονοί του ήταν Έλληνες από τηνΚωνσταντινούπολη, που κατέφυγαν στην Αλβανία μετά την Άλωση-) και τον Κιοσέ Μεχμέτ να καταστείλουν την Επανάσταση στη Ρούμελη και στη συνέχεια να προχωρήσουν από δύο κατευθύνσεις προς την Πελοπόννησο για την άρση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς. Στις 17η Απριλίου οι δύο πασάδες με 8.000 άνδρες στρατοπεδεύουν στο Λιανοκλάδι, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος για τους επαναστατημένους Έλληνες.

Οι οπλαρχηγοί της περιοχής συσκέπτονται στο χωριό Καμποτάδες (20 Απριλιόυ1821) και αποφασίζουν να υπερασπιστούν όλες τις διαβάσεις του Σπερχειού (Αλαμάνας), διαμοιράζοντας τους 1500 άνδρες που διαθέτουν, ώστε να αποκόψουν την πρόσβαση των Τούρκων προς τα Σάλωνα και τη Λιβαδιά. Το εναλλακτικό σχέδιο του Γιάννη Δυοβουνιώτη για την από κοινού αντιμετώπιση των Τούρκων στον Γοργοπόταμο απορρίπτεται.

Το πρωί της 23ης Απριλίου οι Τούρκοι επιτίθενται ταυτόχρονα και στα τρία σώματα των επαναστατών. Ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης υποχρεώνονται να υποχωρήσουν, προ των υπέρτερων δυνάμεων του Ομέρ Βρυώνη, με συνέπεια ο κύριος όγκος των Οθωμανών υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ να επιπέσει επί του Διάκου στην Αλαμάνα. Ο Διάκος αρνείται να φύγει και να σωθεί, όπως τον προέτρεψαν οι συμπολεμιστές του και ως άλλος Λεωνίδας με μόνο 48 άνδρες μένει και πολεμά μέχρις εσχάτων. Κατά τη διάρκεια της μάχης, το σπαθί του σπάει (και τα σπαθιά των Σπαρτιατών -από την „κόπωση“ του μετάλλου- σπάσανε) κι ένα εχθρικό βόλι τον τραυματίζει στον δεξιό ώμο, στο οποίο κρατά το πιστόλι. Πέντε Αλβανοί ορμούν στο χαράκωμά του και τον συλλαμβάνουν αιχμάλωτο.

Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν θάνατος δια ανασκολοπισμού και εκτελέστηκε την ίδια μέρα.

Οι Οθωμανοί πέρασαν από την Αλαμάνα, όπως και οι Πέρσες από τις διπλανές Θερμοπύλες πριν από χιλιάδες χρόνια, αλλά εγκλωβίστηκαν στην περιοχή, αφού στη συνέχεια ανέλαβε δράση ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Έτσι, δόθηκε ο απαραίτητος χρόνος για το στέριωμα της Επανάστασης.

Επεξεργασία κειμένου από την πηγή...

Νίκος Σάμιος