Πέμπτη 30 Αυγούστου 2018

Αραγε, γιατί σήμερα ο διεθνής σιδηρόδρομος έχει μετατρόχιο 1,40μ.;

 Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δημιουργήσει ένα μοναδικό σύστημα αμαξήλατης επικοινωνίας: Χάραζαν στα βραχώδη μέρη αυλάκια παντού και πάντοτε με σταθερό μετατρόχιο 1.40 μ.

Η Διώρυγα της Κορίνθου υπήρξε ένα κατασκευαστικό όνειρο - πρόκληση που κράτησε 2.300 χρόνια. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η «Άφνειος Κόρινθος» αναδείχθηκε από την αρχαιότητα σε σπουδαίο ναυτικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο. Η δυσκολία στη μεταφορά των εμπορευμάτων δια ξηράς ώθησε τον Τύραννο της Κορίνθου Περίανδρο να κατασκευάσει τον περίφημο δίολκο, ένα πλακόστρωτο διάδρομο, «ντυμένο» με ξύλα, πάνω στον οποίο γλιστρούσαν τα πλοία της εποχής αλειμμένα με λίπος για να περάσουν τον Ισθμό από τη μια ακτή στην άλλη. Τα πανάκριβα τέλη (διόδια) που καταβάλλονταν στην Κόρινθο ήταν και το πιο σημαντικό έσοδο της πόλης.
Από μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων προκύπτει ότι ο Περίανδρος ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε και τη διάνοιξη του Ισθμού, γύρω στο 602 π.χ.χ. Γρήγορα, όμως, εγκατέλειψε το σχέδιο του, από το φόβο ότι θα προκαλούσε την οργή των Θεών, έπειτα από το χρησμό της Πυθίας που έλεγε: «Ισθμόν δε μη πυργούτε μήδ' ορύσσετε. Ζευς γαρ έθηκε νήσον η κ' εβούλετο» Δηλαδή, «τον Ισθμό ούτε να τον οχυρώσετε, ούτε να τον σκάψετε. Γιατί ο Δίας έφτιαξε νησί όπου έκρινε σωστό». Το πιθανότερο είναι ότι ο χρησμός προκλήθηκε από τους ιερείς των διαφόρων ναών, που φοβήθηκαν ότι διανοίγοντας τον Ισθμό θα έχαναν τα πλούσια δώρα και αφιερώματα των εμπόρων, που δεν θα είχαν πια λόγο να μένουν στην Κόρινθο.
Ο βασικός, όμως, λόγος που ανάγκασε τον Περίανδρο να εγκαταλείψει το σχέδιό του δεν ήταν η θεϊκή οργή αυτή καθαυτή, αλλά τα οικονομικά συμφέροντα της Κορίνθου, που επιθυμούσε να διατηρήσει την προνομιούχο θέση της ως «κλειδούχος» του διαμετακομιστικού εμπορίου της Μεσογείου. Άλλωστε, η συνέχιση του «περάσματος» των πλοίων δια της «διόλκου» δεν παρουσίαζε ιδιαίτερα προβλήματα στην Κόρινθο, διότι τα τότε πλοία ήταν μικρών διαστάσεων (τριήρεις) και η μυϊκή δύναμη των δούλων και των ζώων ήταν επαρκής για το σκοπό αυτό.

Η Δίολκος ήταν ένα λιθόκτιστο μονοπάτι που συνέδεε τις δύο άκρες του Ισθμού της Κορίνθου, και πάνω στο οποίο οι αρχαίοι Κορίνθιοι περνούσαν τα πλοία από τον Σαρωνικό στον Κορινθιακό και αντίστροφα, σέρνοντάς τα με την συνδρομή δούλων, πάνω σε κυλινδρικούς κορμούς δένδρων. Ένας πρωτοποριακός Σιδηρόδρομος, που  αποτελεί πρόδρομο του σημερινού. 
Κατασκευάστηκε γύρω στο 600 π.χ.χ. από τον 
τύραννο της Κορίνθου Περίανδρο. Ο πλακόστρωτος δρόμος επέτρεπε στα πλοία να μεταφέρονται ανάμεσα στον Κορινθιακό και τον Σαρωνικό, και στους Κορίνθιους να αποκτούν χρήμα και ισχύ από την αποξειράν διίσθμιση των πλοίων
 Φωτογραφία:
Δίολκος της Κορίνθου
δίολκος < ελληνιστική κοινή δίολκος < δι- + αρχαία ελληνική ὁλκός < ἕλκω>δηλ. δια της έλξεως!
 Αν παραλληλίσουμε το σύστημα του μεταρόχιου με τα σημερινά δεδομένα, θα λέγαμε ότι επρόκειτο για ένα είδος «αρνητικού» σιδηροδρόμου. Όπως ακριβώς ο σιδηρόδρομος έχει τους τροχούς επάνω στις ράγες, αντίστοιχα οι άμαξες των αρχαίων Ελληνων πραγματοποιούσαν την πορεία τους σταθερά μέσα στις αρματροχιές, τα αυλάκια δηλαδή τα λαξευμένα στον βράχο.
 Το «Αρχαίο Τρένο» έκανε στάση και στην Πυραμίδα του Ελληνικού;
Έρευνες έχουν δείξει ότι από την Πυραμίδα του Ελληνικού διερχόταν ο κύριος οδικός άξονας της νοτιοδυτικής Αργολίδας, από το Άργος για την Τεγέα, διαμέσου Κεγχρεών και Υσίων. Ο άξονας αυτός διακλαδίζεται λίγο πιο πέρα σε τρεις οδούς, όλες αμαξήλατες-δηλ. είχε κατασκευασθεί για άμαξες (αμαξήλατη ή αμαξιτή οδός) ,- όπως μαρτυρούν οι αρματοτροχιές τους. Η θέση του κτίσματος  δεν ήταν τυχαία, είναι επιλεγμένη αφού από εκείνο το σημείο ελέγχονται ιδιαίτερα σημαίνουσες διαβάσεις.

Στους αρχαίους δρόμους συναντάμε και ζεύγη αυλακώσεων βάθους 7-10 εκ. και πλάτους περίπου 20 εκ. με απόσταση μεταξύ τους 1.40μ. ή 1.8μ. που εξυπηρετούσαν τα τροχοφόρα οχήματα της εποχής. Έχετε αναρωτηθεί γιατί σήμερα ο διεθνής σιδηρόδρομος έχει μετατρόχιο 1,40μ.; Ο ιστορικός επιστήμονας M.J.T. Lewis,γράφει ότι το μετατρόχιο στην  Δίολκο: its average gauge   is similar to modern standards. Δηλαδή αυτό έχουν μέχρι σήμερα!

Standard gauge

In common usage the term "standard gauge" refers to 1,435 mm


Πηγές:

Diolkos; Funktion; Geschichte; Struktur; Antike Quellen; Andere ...

Ο Σιδηρόδρομος στην Αρχαία Ελλάδα

railways in the greek and roman world - Yieldopedia

Η ιστορία της Διώρυγας της Κορίνθου

Δεν υπάρχουν σχόλια: