Τετάρτη 10 Ιουλίου 2013

ΑΛΚΜΑΝΑΣ (7ος/6ος π.Χ. αι.) ...σαν τη φτωχολογιά κι αυτός...

ΑΛΚΜΑΝΑΣ (7ος/6ος π.Χ. αι.) ...σαν τη φτωχολογιά κι αυτός, του φτάνει μόνο   να 'χει να τρώει το πιο συνηθισμένο.

Πατρίδα του ήταν οι Σάρδεις της Μικρασίας, αλλά η δράση του τοποθετείται στη Σπάρτη. Από τα έργα του σώζονται αρκετά αποσπάσματα, τα μεγαλύτερα από ένα Παρθένειο που προοριζόταν να το τραγουδήσει Χορός από δέκα κορίτσια στη γιορτή μιας θεάς,ίσως της Άρτεμης ή της ωραίας Ελένης, που και αυτή ξέρουμε ότι λατρευόταν στη Σπάρτη.

Ξεκινά με την αφήγηση ενός τοπικού πολεμικού μύθου και προχωρά στη διαπίστωση ότι «υπάρχει εκδίκηση από τους θεούς»· στη συνέχεια, το μεγαλύτερο μέρος του τραγουδιού αφορά τις ίδιες τις κοπέλες του Χορού, που παινούν την ομορφιά της μιας και της άλλης, μιλούν για τα μαλλιά, το ντύσιμο και τα στολίδια τους - όλα γελαστά και καλοσυνάτα, με άνεση, ονομαστικά. Έτσι τυχαίνει να γνωρίζουμε σήμερα δέκα κορίτσια που έζησαν, τραγούδησαν και χόρεψαν στη Σπάρτη τον 7ο/6ο π.Χ. αιώνα: εκτός από την Αγιδώ και την Αγησιχόρα, που φαίνεται να είχαν κάποιον ηγετικό ρόλο, ήταν η Ναννώ, η Αρέτη, η Θυλακίδα, η Κλεησιθήρα, η Ασταφίδα, η Φίλυλλα, η Δημαρέτη και η Ιανθεμίδα.
Σε άλλα αποσπάσματα ο Αλκμάνας περιγράφει με εξαιρετική απλότητα τη φύση, δηλώνει πως γνωρίζει «όλες τις μελωδίες των πουλιών», αλλά δεν κρύβει και πως είναι φαγάς και του αρέσει η ... φάβα«ζεστή το μεσοχείμωνο» (απόσπ. 5 P.):
Καλό φαγί δε γύρεψε ποτέ του·
σαν τη φτωχολογιά κι αυτός, του φτάνει μόνο
να να 'χει να τρώει το πιο συνηθισμένο.

Η χορική ποίηση καλλιεργήθηκε και στη Μεγάλη Ελλάδα. Ο Ηρόδοτος διηγείται πώς ο Αρίων από τη Μυτιλήνη, που ζούσε στην αυλή του τυράννου Περίανδρου στην Κόρινθο,] επισκέφτηκε τη Σικελία και την Κάτω Ιταλία, όπου γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Στο ταξίδι του γυρισμού οι ναύτες θέλησαν, λέει, να τον σκοτώσουν για να τον κλέψουν· όμως εκείνος στάθηκε στην πρύμνη, τραγούδησε και πήδησε μόνος στη θάλασσα, όπου ένα δελφίνι, μαγεμένο από τη μουσική του, τον πήρε στη ράχη του και τον έβγαλε σώο στο Ταίναρο. Την ίδια πάνω κάτω εποχή, τέλος του 7ου και αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα, στην Ιμέρα της Σικελίας, έδρασε ο Στησίχορος και λίγες δεκαετίες αργότερα, στο Ρήγιο της Κάτω Ιταλίας, ο Ίβυκος. Πηγή...

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του στο κρασί Δένθις (ίσως το αρχαιότερο κρασί με ονομασία προέλευσης), που παρήγετο στη Δενθαλιάτιδα Χώρα (σημερινή περιοχή των Δημοτικών Διαμερισμάτων του Ταϋγέτου του Δήμου Καλαμάτας ). Όπως αναφέρει το περίφημο κρασί Δένθις, ήταν άπυρος οίνος ανθοσμίας (Αλκμάν παρ' Αθηναίω και Ησύχιος: Ι.31).Από τη Βικιπαίδεια.
Οι θεοί φυλάν εκδίκηση· 
κι ευτυχισμένος που καλόκαρδα  
τη μέρα του τελειώνει δίχως κλάμα·  
ατός μου τραγουδώ της Αγιδώς  
τη λάμψη· θωρώ την σαν τον ήλιο,  
που μάρτυρα η Αγιδώ τον βάνει  
να φέξει για τους δυο μας·  
εμένα όμως ούτε να την παινέψω  
ούτε και να την ψέξω διόλου  
αφήνει του χορού 
η φημισμένη αρχηγός·  
τι εκείνη υπέροχη φαντάζει  
σαν τ' αθλοφόρο άλογο,  
τρανό μες στα κοπάδια  
με κροταλιστές οπλές  
των ανάλαφρων ονείρων
X. Γ. Ρώμας
ΑΛΚΑΝ, 1D, 1P 36 - 49

Alkman 58

Δεν υπάρχουν σχόλια: