Ξένες Μούμιες

Η ανακάλυψη της κοιλάδας με τις χρυσές μούμιες στην όαση Bahariya

Μια παρέλαση από μούμιες ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα από μια αιγυπτιακή ομάδα στην όαση Bahariya, περίπου 380 χλμ δυτικά των πυραμίδων. Τέσσερις τάφοι ανασκάφθηκαν και 105 μούμιες βρέθηκαν μέσα τους, πολλές από αυτές υπέροχα επιχρυσωμένες. Αυτές οι μούμιες, αρκετές από τις οποίες ήταν πλουσιοπάροχα διακοσμημένες με θρησκευτικές σκηνές, αποτελούν τις καλύτερες μούμιες της ρωμαϊκής περιόδου που βρέθηκαν στην Αίγυπτο. Αυτά τα αρχαία υπολείμματα είναι περίπου 2000 χρονών, αλλά έχουν αντισταθεί στη φθορά του χρόνου εντυπωσιακά καλά.

Αλλά, ας αφήσουμε να μας διηγηθεί την ιστορία ο κύριος Dr. Zahi A. Hawass γενικός γραμματέας διαχειρίσεως αρχαιοτήτων (Supreme Council of Antiquities, SCA) της Αιγύπτου, ο οπαίος έχει σπουδάσει ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιολογία, είναι αιγυπτιολόγος, και από το 1988 διδάσκει Aρχαιολογία, Ιστορία και Πολιτισμό στα πανεπιστήμια University of California στό Los Angeles και American University στο Κάϊρο:

Η ιστορία της ανακάλυψης άρχισε περίπου πριν τρία χρόνια, όταν έκανα ανασκαφές στην περιοχή των τάφων των χτιστών των πυραμίδων. Καθάριζα το σκελετό ενός εργάτη που κάποτε εργαζόταν στην κατασκευή της μεγάλης πυραμίδας, όταν έφτασε ο βοηθός μου, ο Mansour Bouriak, που μου ανακοίνωσε πως έγινε μία μεγάλη ανακάλυψη στην Μπαχαρίγια.
Είναι κι αυτό ένα από τα συνηθισμένα σου αστεία; Τον ρώτησα.
Μα, όχι κ. καθηγητά! Έχει έλθει ο ίδιος ο Ashry Shaker, επιθεωρητής των αρχαιοτήτων στην Μπαχαρίγια για να σας τα πει ο ίδιος!

Ο Ashry μου είπε: Βρήκαμε πανέμορφες μούμιες. Σταματήστε το ξεσκόνισμα αυτών των σκελετών γιατί βρέθηκαν πολλές μούμιες. Ο αρχαιοφύλακας Aiad πήγαινε με το γάιδαρό του στην άκρη του δρόμου για την Όαση Farafra, περίπου έξι χιλιόμετρα από την πόλη El-Bawitty, πρωτεύουσα της Bahariya, όταν ο γάιδαρος έπεσε, γιατί το πόδι του χτύπησε στην άκρη ενός τάφου μέσα στην άμμο.
Είπα στον Ashry να αρχίσει την ανασκαφή και εγώ θα έφθανα εκεί την άλλη εβδομάδα.
Όταν έφτασα, τον Μάιο του 1996, δεν πίστευα στα μάτια μου! Μου ήταν αδύνατο να φανταστώ πως υπήρχαν τόσο ωραίες μούμιες μου! Τα μάτια τους με κοιτούσαν σαν να ήταν ζωντανές.

Μια από αυτές μου θύμιζε την μούμια που είχε χρησιμοποιηθεί από το Χόλιγουντ στην ταινία η «Κατάρα της Μούμιας»! Το Χόλιγουντ βλέπει πάντα απειλητικές τις μούμιες, ενώ σε μας δίνουν την αίσθηση της γαλήνης και της Ιστορίας! Ο ίδιος ο τάφος ήταν μια πολύ όμορφη κρύπτη!

Το 1996, η επιθεώρηση αρχαιοτήτων της Bahariya δεν είχε τα απαιτούμενα κονδύλια ούτε αρκετούς εξειδικευμένους ανασκαφείς και συντηρητές για να διατηρήσουν κατάλληλα τις μούμιες. Επομένως, κρατήσαμε αυτήν την ανακάλυψη μυστική και δεν το αναγγείλαμε επειδή φοβηθήκαμε ότι οι κλέφτες θα μπορούσαν να μυρίσουν την ρητίνη που υπήρχε μέσα στις μούμιες.

Όμως, έπρεπε να κάνουμε μία πρώτη ανασκαφή, για να διαπιστώσουμε το μέγεθος του νεκροταφείου και για να συντηρήσουμε τις μούμιες που είχαν ήδη βρεθεί.

Έφτιαξα μία ομάδα αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, συντηρητών, σχεδιαστών, με έναν ηλεκτρολόγο και έναν εικαστικό καλλιτέχνη. Κατασκηνώσαμε στην έρημο και διανυκτερεύαμε σε ένα μοτέλ κοντά στον χώρο της ανασκαφής. Ήταν ωραίο να σπάσουμε λίγο τη ρουτίνα της μελέτης των Πυραμίδων και να πραγματοποιήσουμε μία ανασκαφή για μούμιες.

Οι μούμιες δημιουργούν πολλές εικόνες στο μυαλό των ανθρώπων. Οι περισσότεροι γνωρίζουν για αυτές μέσα από ταινίες τρόμου. Αλλά η σημασία του ευρήματος είναι πως πρόκειται για το πρώτο συναρπαστικό αντικείμενο που έφερε την Αιγυπτομανία στον κόσμο.

Για μένα είναι κυρίως επιστημονικό, και αυτή η εκπληκτική ανακάλυψη μου δίνει την ευκαιρία μάθω περισσότερα για ανθρώπους μιας άλλης εποχής.

Η ιστορία της ανακάλυψής μας αρχίζει το 1996 όταν ο αρχαιοφύλακας από το Ναό του Μεγάλου Αλεξάνδρου διέσχισε την έρημο πάνω στο γάιδαρο του. Ξαφνικά το πόδι του γαιδάρου σκόνταψε και έπεσε αποκαλύπτοντας μία μικρή τρύπα στο δρόμο. Ο αρχαιοφύλακας άφησε το γάιδαρο του εκεί και έτρεξε στον κ. Ashry Shaker για να αναφέρει το γεγονός.

Τυχαίες ανακαλύψεις στην Αίγυπτο

Πολλές ανακαλύψεις έχουν γίνει τυχαία, όπως και η ανακάλυψη των Χρυσών μούμιων. Ένα άλογο που σκόνταψε έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανακάλυψη του τάφου της Πύλης του Αλόγου». Μέσα στον τάφο, ο Κάρτερ βρήκε ένα άγαλμα τυλιγμένο σε λινό σάβανο, αφημένο δίπλα στο φέρετρο. Θεωρείται πως απεικονίζει τον Μεντουχοτέπ, τον πρώτο βασιλιά της Β’ Δυναστείας. Ο βασιλιάς απεικονίζεται να φορά το κόκκινο στέμμα του Δέλτα και μια κοντή φούστα σε σχήμα του Όσιρι. Η χρησιμότητα του αγάλματος παραμένει ανεξήγητη από τους αιγυπτιολόγους, αλλά εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Καΐρου.

Περίπου την ίδια εποχή, μια δεύτερη μεγάλη ανακάλυψη έγινε από παρόμοιο ατύχημα στην Αλεξάνδρεια. Το 1900 η περιοχή του Kom El-Shokafa χρησιμοποιούνταν σαν νταμάρι. Μία μέρα, καθώς ο Ahmed Kasbara περνούσε με το γαϊδουράκι του, το πόδι του ζώου εξαφανίστηκε μέσα σε μία τρύπα στην επιφάνεια της ερήμου αποκαλύπτοντας ένα λαβύρινθο από υπόγειες στοές που αργότερα έγινε γνωστός σαν οι Κατακόμβες του Kom El-Shokafa

‘Ένα άλογο υπήρξε η αιτία για μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις. Συνέβη τον Αύγουστο του 1990. Μια Αμερικανίδα επισκεπτόταν έφιππη την περιοχή νοτιανατολικά της Σφίγγας, όταν το άλογο σκόνταψε σε μία μικρή κατασκευή από πλίνθες. Αυτό το μικρό τοιχάκι ήταν ο πρώτος από ένα τεράστιο σύνολο τάφων των εργατών που συμμετείχαν στην κατασκευή των πυραμίδων. Αν και οι ανασκαφές στην περιοχή μόλις άρχισαν, εκτιμάται πως είναι ένα από τα μεγαλύτερα αιγυπτιακά νεκροταφεία που βρέθηκαν ποτέ! Έψαχνα ακριβώς αυτό το νεκροταφείο λίγους μήνες πριν, αλλά είχα σταματήσει τις έρευνες καθώς δεν είχα βρει κάποιο σημαντικό εύρημα. Από ειρωνεία της τύχης, το άλογο ανακάλυψε τον πρώτο τάφο μόλις εννέα μέτρα από την περιοχή των ανασκαφών μου.

Φυσικά, η πιο πρόσφατη ανακάλυψη που έγινε από γάιδαρο ήταν η υπέροχη κοιλάδα με τις Χρυσές Μούμιες στην Όαση της Bahariaya. Η Bahariya είναι μια από τις ομορφότερες οάσεις στην Αίγυπτο. Ανήκει στη Γκίζα και στη δικαιοδοσία του τμήματος αρχαιοτήτων της Γκίζας. Η ανασκαφή αυτή μας ενθουσίασε όλους καθώς δεν ανασκάπτουμε απλά τα αντικείμενα που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι ή τους τάφους που μέσα τους θάφτηκαν, αλλά τους ίδιους τους ανθρώπους που τους έφτιαξαν.

Η ανασκαφή απέδειξε ότι οι τάφοι ήταν ασύλητοι και οι μούμιες διατηρημένες σε άριστη κατάσταση, προστατευμένες από τη ζεστή άμμο και επίσης πλούσια στολισμένες, πράγμα που δείχνει ότι οι νεκροί ανήκαν σε μια εύπορη ανώτερη τάξη και ότι οι περίπου 60 μούμιες που ήρθαν ως τώρα στο φως δεν είναι παρά μόνο ένα μικρό δείγμα από τις 10.000 μούμιες που είναι θαμμένες στο μέχρι προ τινός άγνωστο νεκροταφείο της ερήμου. Έτσι η Bahariya, η οποία βρίσκεται κάπου 300 χλμ. δυτικά του Καΐρου, ονομάστηκε Κοιλάδα με τις Χρυσές Μούμιες.

Διαβάστε περισσότερα...

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες του Dr. Zahi A. Hawass από την ανακάλυψη της κοιλάδας με τις χρυσές μούμιες εδώ...

Είναι όντως συγκινητική η αγάπη και το πάθος των Αιγυπτίων για την χώρα τους, για τις μούμιες, ενώ στην Ελλάδα έστω και μια μούμια να βρεθεί, κάποιοι κοιτάζουν να την …ξεματιάσουν. Αλλά υπάρχουν και χρυσοί γάϊδαροι...

"Άφησε, σε παρακαλώ, αυτόν τον τραγικό τόνο, μην αστειεύεσαι και μίλα με φυσικότητα" έγραψε ο Απουλήιος και αυτό ακριβώς κάνουμε. ... "Και στο εγγυώμαι, φίλε μου, πως δεν θα πλήξεις..." (Απουλήιος, «Ο χρυσός γάιδαρος»).

Νίκος Σάμιος

Πηγή...