Οταν τα ελληνορωμαϊκά φτάνουν στην Ιαπωνία...

 

.... νους  υγιής  εν  σώματι  υγιεί...

 Το  απόφθεγμα  αυτό  προέρχεται  από 

τα  λατινικά  και  όχι  από  τα  αρχαία  ελληνικά, όπως  ίσως  πολλοί  πιστεύουνε. Συγκεκριμένα  ανήκει  στον  σατυρικό  ποιητή Ιούνιο  Ιουβενάλη  (Decimus Junius Juvenalis (60 – 127μ.χ.χ.) και το  συναντάμε  στο  έργο  του  «Σάτυρες». Η  αρχική  όμως  φράση  δεν είναι  έτσι, αλλά  έχει  ως  εξής: «orandum  est  ut sit mens  sana  in  corpora  sano». Βέβαια, περιέχει και αρχαιοελληνική διδασκαλία..*. Σήμερα, μάλιστα, λέγεται, όχι αδίκως, ότι τα αρχικά της φράσης στο λατινικό πρωτότυπο υιοθετήθηκαν από γνωστή εταιρεία αθλητικών ειδών στην Ιαπωνία. Αν γίνει αντικατάσταση της πρώτης λέξης mens (πνεύμα, νούς) με την περίπου ίδιας απόδοσης λέξη anima, έχουμε το ακρωνύμιο ASICS (Anima Sana In Corpore Sano).

 

*Mens sana in corpore sano («Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ») είναι λατ. φράση που ειπώθηκε από τον Γιουβενάλη στην προσπάθεια του να πείσει τους Ρωμαίους (εικόνα) πολίτες να ακολουθήσουν το δρόμο της αρετής. Στο σχετικό χωρίο του έργου του «Σατυρικά» κάνει αντιπαραβολή του τρόπου ζωής του Ηρακλή με τρόπο ζωής του Σαρδανάπαλου.

 Νεοελληνική μετάφραση:

Θα πρέπει να προσεύχονται για ένα υγιές μυαλό σε ένα υγιές σώμα.

Ρωτήστε για μια ρωμαλέα καρδιά που δεν έχει το φόβο του θανάτου,

και θεωρεί τη μακροημέρευση το λιγότερο από τα δώρα της φύσης,

που μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε περίπτωση του μόχθου,

που δεν ξέρει ούτε οργή ούτε επιθυμία και σκέφτεται,

τα δεινά και τους σκληρούς άθλους του Ηρακλή καλύτερα

από ό,τι οι αγάπες και δεξιώσεις στα μαξιλάρια του Σαρδανάπαλου.

Τι συστήνω σε σας, που μπορείτε να δώσετε στον εαυτό σας;

Για σίγουρα, ο μόνος δρόμος για μια ζωή της ειρήνης είναι η αρετή.

Προτότυπο λατινικό:

orandum est ut sit mens sana in corpore sano.

fortem posce animum mortis terrore carentem,

qui spatium uitae extremum inter munera ponat

naturae, qui ferre queat quoscumque labores,

nesciat irasci, cupiat nihil et potiores

Herculis aerumnas credat saeuosque labores

et uenere et cenis et pluma Sardanapalli.

monstro quod ipse tibi possis dare; semita certe

tranquillae per uirtutem patet unica uitae.

–Λατίνος ποιητής Γιουβενάλης (10.356-64)