Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013

Ενας αρχαίος τάφος στο ισλαμικό Ιράν

Πρόκειται για τον τάφο του Κύρου (Foto), όπου οι Πέρσες τιμούν την μνήμη του αν και οι μουλάδες (κατακτητές, κάτι σαν τους παπάδες) έχουν φροντίσει να μην υπάρχει οδικό δίκτυο, με αποτέλεσμα η πρόσβαση να γίνεται με μεγάλες δυσκολίες... Στην Ελλάδα πηγαίνει κανείς στον τάφο του Φιλίππου ή του Λεωνίδα;

ΤΑΦΟΣ ΚΥΡΟΥ 001.jpg
Περσίδα - Ο τάφος του Κύρου -   (Αρριανός ΣΤ.29, Ζ.3, Ζ.18, Πλούταρχος Αλέξανδρος 69.3-70, Διόδωρος ΙΖ.107, Κούρτιος 10.1.22-38)  
Ο Αλέξανδρος επικεφαλής των ελαφρύτερα οπλισμένων πεζών, των εταίρων και μέρους των τοξοτών κατευθυνόταν προς τις Πασαργάδες για να επισκεφθεί τον τάφο του Κύρου. Καθώς ο πλησίαζε στα σύνορα της Περσίδας, έμαθε ότι όσο βρισκόταν στην Ινδία, είχε πεθάνει ο σατράπης τον οποίο είχε διορίσει, ο Φρασαόρτης, και ότι τον είχε διαδεχθεί προσωρινά ο Ορξίνης. Στις Πασαργάδες τον συνάντησε ο σατράπης της Μηδίας, ο Ατροπάτης, φέρνοντας μαζί του κάποιον Πέρση, τον Βαρυάξη, που είχε φορέσει όρθια την τιάρα και αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς των Μήδων και των Περσών. Ο Αλέξανδρος διέταξε την εκτέλεση του Βαρυάξη και όλων των συλληφθέντων συνεργατών του.
Εν συνεχεία επισκέφθηκε τον τάφο του Κύρου, του ιδρυτή της δυναστείας των Αχαιμενιδών, που βρισκόταν στον βασιλικό παράδεισο των Πασαργάδων. Ο παράδεισος είχε πολλά δέντρα όλων των ειδών, πολλά τρεχούμενα νερά και πυκνή βλάστηση. Η βάση του τάφου είναι τετράγωνη από κυβόσχημες πέτρες, ο ίδιος ο τάφος έχει σχήμα οικοδομήματος με επικλινή στέγη και μία μικρή πορτούλα, από την οποία περνάει με δυσκολία ένας μικρόσωμος άντρας. Μέσα στον τάφο υπήρχε μία κλίνη, της οποίας τα πόδια ήταν από σφυρήλατο χρυσάφι, πάνω της ήταν απλωμένος ένα βαβυλωνιακός τάπητας και για υπόστρωμα είχε πορφυρούςκαυνάκες. Επίσης υπήρχαν ένας κάνδυς, χιτώνες βαβυλωνιακοί, μηδικές αναξυρίδες και στολές σε μπλε, πορφυρό και άλλα χρώματα. Υπήρχαν ακόμη περιδέραια από συνεστραμμένο μέταλλο ή αλυσίδα, ακινάκες και σκουλαρίκια όλα χρυσά και λιθοκόλλητα. Υπήρχε και ένα τραπέζι, ενώ στη μέση της κλίνης βρισκόταν η σαρκοφάγος με το σώμα του Κύρου. Από την εποχή του Καμβύση του γιου του Κύρου την φύλαξη είχαν αναλάβει οι Μάγοι, που έμεναν σε ένα οίκημα στην ανηφόρα, που οδηγούσε στον τάφο. Το αξίωμα του φύλακα ήταν κληρονομικό και περνούσε από πατέρα σε γιο. Ο βασιλιάς χορηγούσε στους φύλακες ένα πρόβατο για κάθε μέρα, κρασί, αλεύρι και ένα άλογο κάθε μήνα, για να το θυσιάζουν στον Κύρο. Πάνω στον τάφο υπήρχε «επίγραμμα με περσικά γράμματα», το οποίο δεν σώζεται σήμερα. Το πιθανότερο είναι ότι το επίγραμμα ακολουθούσε τον τύπο όλων των άλλων, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Θα πρέπει δηλαδή να έγραφε «Εγώ είμαι ο Κύρος, ο βασιλιάς, ο Αχαιμενίδης» ή «Κύρος, Μέγας Βασιλεύς, Αχαιμενίδης» και τα «περσικά γράμματα» πρέπει να ήταν οπωσδήποτε το περσικό και τουλάχιστον δύο από τα τρία αλφάβητα τωνεπισήμων γλωσσών της αχαιμενιδικής αυτοκρατορίας, το αραμαϊκό, το ελαμιτικό και τοακκαδικό, ενώ το επίγραμμα, που διασώθηκε ως τις μέρες μας είναι μία ελληνοπρεπής εκδοχή του πραγματικού. Κατά τον Αρριανό έγραφε «Άνθρωπε, εγώ είμαι ο Κύρος, ο γιος του Καμβύση, που ανέβασε τους Πέρσες στην εξουσία και βασίλεψε στην Ασία. Μη με φθονήσεις λοιπόν για το μνήμα μου». Κατά τον Πλούταρχο έγραφε «Άνθρωπε, όποιος κι αν είσαι, απ' όπου κι αν έρχεσαι, διότι ξέρω ότι θα έλθεις, εγώ είμαι ο Κύρος, που πήρα την εξουσία για λογαριασμό των Περσών. Μην φθονήσεις λοιπόν το λίγο χώμα, που σκεπάζει το σώμα μου» και ο Αλέξανδρος διέταξε να χαράξουν πιο κάτω τη μετάφρασή του στα ελληνικά.
Τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο του 324 ο Αλέξανδρος βρήκε τον τάφο του Κύρου συλημένο. Μόνο η κλίνη και η σαρκοφάγος είχαν απομείνειΒ οι τυμβωρύχοι δεν είχαν σεβαστεί ούτε το λείψανο του νεκρού. Το πέταξαν έξω από τη σαρκοφάγο, την οποία προσπάθησαν να σπάσουν, επειδή ήταν μεγάλη και δεν χωρούσε από την πορτούλα. Δεν τα κατάφεραν όμως και την άφησαν. Σύμφωνα με τον Αριστόβουλο, ο Αλέξανδρος συνέλαβε και βασάνισε τους Μάγους, που είχαν την ευθύνη της φύλαξης, αλλά παρά τα βασανιστήρια, εκείνοι δεν ομολόγησαν κανέναν ένοχο. Επειδή δεν υπήρχαν μαρτυρίες για δική τους συνενοχή, τους άφησε τελικά ελεύθερους. Στη συνέχεια διέταξε τον Αριστόβουλο να αποκαταστήσει το μνημείο και το λείψανο του Κύρου και να τοποθετήσει κτερίσματα ίσα σε αριθμό και ποιότητα, όπως και πριν. Έπρεπε ακόμη να αφαιρέσει την πορτούλα, να χτίσει το άνοιγμα με πέτρες και πηλό, και να το σφραγίσει με τη βασιλική σφραγίδα του. Δηλαδή, κατά τον Αριστόβουλο, την αφήγηση του οποίου παραθέτει ο Αρριανός, η εκτέλεση του Ορξίνη αργότερα ήταν άσχετη με τη σύληση του τάφου του Κύρου.
Κατά τον Πλούταρχο, τον τάφο είχε συλήσει κάποιος «καθόλου ασήμαντος» Μακεδόνας, τον οποίο εκτέλεσε ο Αλέξανδρος, ο Πουλαμάχος από την Πέλλα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου