ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΑΒΑΣΙΣ: Η μακρύτερη σήραγγα στον κόσμο

Το Ευπαλίνειο όρυγμα

Επειδή στην Ελβετία: Διανοίχτηκε μετά από 14 χρόνια η μεγαλύτερη σήραγγα στον κόσμο

Η σιδηροδρομική σήραγγα Γκότχαρντ (Gotthard), στην καρδιά των ελβετικών Άλπεων, της οποίας η διάνοιξη ολοκληρώθηκε σήμερα, καθίσταται με την τοξωτή στοά της μήκους 57 χιλιομέτρων η μακρύτερη σήραγγα στον κόσμο, ας μην ξεχνάμε να αναφέρουμε ότι πρώτος

Ο Ευπαλίνος έγινε διάσημος με το σπουδαίο έργο του, το Ευπαλίνειον όρυγμα στη Σάμο, μια σήραγγα μήκους περίπου 1 χλμ. και διατομής περίπου 1,75 x 1,75 μ. Κατά μήκος της σήραγγας ο Ευπαλίνος κατασκεύασε έναν αγωγό, ο οποίος μετέφερε το νερό στην πόλη. Ο αγωγός που αποκαλύφθηκε θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, εάν αναλογιστεί κανείς πως η κατασκευή του άρχισε συγχρόνως και από τα δύο άκρα του και οι σήραγγες που διανοίγονταν με αυτόν τον τρόπο, συναντήθηκαν στη μέση και αποτέλεσαν ενιαίο όρυγμα.

Ευπαλίνος

Ευπαλίνειο Όρυγμα

Στο τέλος του 6αι. π.Χ την εξουσία στη Σάμο πήρε από τους Αριστοκρατικούς ο Πολυκράτης. Αυτός κυβέρνησε το νησί σαν τύραννος από το 537-522 π.Χ.

Κατά τη διάρκεια της τυραννίας του εκτέλεσε μεγάλα έργα όπως το τείχος γύρω από την πόλη της Σάμου (σημερινό Πυθαγόρειο) το μεγάλο λιμενοβραχίονα μήκους 360 μέτρων και βάθους στο άκρο του 36 μέτρων, το ναό της Ήρας διαστάσεων 108,70x52,40 μέτρων με 155 κίονες και το περίφημο υδραγωγείο της πόλης.

Οι προδιαγραφές που έβαλε ο Πολυκράτης για το υδραγωγείο ήταν :

1. Να τροφοδοτείται από το νερό της πλούσιας πηγής των Αγιάδων.

2. Να είναι υπόγειο με επισκέψιμα τα τμήματα του αγωγού.

3. Να βράζει νερό σε ορισμένο σημείο εσωτερικό των τειχών και σε στάθμη υψηλότερη της τότε πόλης για την αβίαστη διανομή του.

Η πηγή όμως βρισκόταν πίσω από το βουνό, το οποίο αποτελούσε με τον όγκο του ανυπέρβλητο εμπόδιο στη ροή του νερού. Έτσι για την ασφαλή, σε περίπτωση πολιορκίας, ροή του νερού έπρεπε να τρυπηθεί το βουνό και να κατασκευασθεί μια σήραγγα στην αρχή και το τέλος της.

Η κατασκευή του έργου ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Ευπαλίνο από τα Μέγαρα. Αυτός αφού έκανε τις αναγκαίες τοπογραφικές εργασίες για τον προσδιορισμό της διεύθυνσης και της κλίσης της σήραγγας άρχισε τις εργασίες της διάνοιξης και από τα δύο προκαθορισμένα άκρα της.

Τέτοια διάτρηση βουνού δεν είχε επιχειρηθεί ξανά από κανένα πολιτισμό και σε καμιά εποχή πριν από τον Ευπάλινο. Το τόλμημα ήταν ριψοκίνδυνο γιατί υπήρχε το ενδεχόμενο οι δυο σήραγγες από κακή χάραξη, να μην συναντηθούν ποτέ.

Τελικά οι δυο σήραγγες συναντήθηκαν με πολύ μικρή απόκλιση από την ευθεία. Το συνολικό μήκος της διάτρησης είναι 1035 μ. (Κατά τον Ηρόδοτο 7 στάδια = 1294 μ.) Από αυτά τα 615 μ. είναι το μήκος της βόρειας σήραγγας και τα 420 της νότιας. Η απόκλιση από την ευθεία των δυο σηράγγων ήταν μόλις 6 μ. Το πλάτος της σήραγγας είναι περίπου 2,30 μ. και το ύψος 1,90. Στο δάπεδο της σήραγγας υπάρχει αυλάκι μέσα στο οποίο ήταν τοποθετημένοι οι πήλινοι σωλήνες που έφεραν το νερό. Η διάτρηση του βουνού διάρκησε περίπου 6 χρόνια ενώ η εκτέλεση και των άλλων έργων (τάφρος, σωληνώσεις κ.λ.π) πρέπει να ολοκληρώθηκε σε 10 χρόνια περίπου.

Το υδραγωγείο του Ευπαλίνου λειτούργησε μέχρι τον 5 αι. μ.Χ γύρω στα 1000 χρόνια. Μετά φαίνεται στέρεψε η πηγή του, έπαψε η συντήρησή του και καταχώθηκε από χώματα. Η οριστική του αποκατάσταση του και ο καθαρισμός του από άλλα υλικά έγινε το 1971 από το Γερμανικό αρχαιολογικό Ινστιτούτο.

Αν και σήμερα είναι άγνωστη η γεωμετρική διαδικασία που ακολουθήθηκε για τη χάραξη της διάτρησης το ότι το έργο ολοκληρώθηκε μπορούμε να πούμε σήμερα ότι τότε γνώριζαν πολύ περισσότερα από όσα εμείς γνωρίζουμε για τις γνώσεις της εποχής εκείνης.

Μας βεβαιώνει ότι ο Ευπαλίνος , γύρω στο 530 π.Χ γνώριζε :

Το Πυθαγόρειο Θεώρημα

Τον υπολογισμό των τετραγωνικών ριζών

Τις έννοιες ΛΟΓΟΣ, ΑΝΑΛΟΓΙΑ, ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ.