Βρέθηκε το Παλάτι του αρχαίου Ιδαλίου και αρχαίο σύστημα θέρμανσης με κανάλια

Ένα μεγάλο οχυρωμένο κτιριακό συγκρότημα, που μπορεί να ερμηνευθεί ως το Παλάτι ή το Διοικητικό Κέντρο του αρχαίου Ιδαλίου, ανασκάφηκε στο Δάλι

Επιγραφές συλλογής φόρων παραπέμπουν στους Φοίνικες του 4ου αιώνα π.Χ.

Σημαντικά στοιχεία και στις πολωνικές ανασκαφές της Οικίας του Θησέα στην Κάτω Πάφο.

ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Νέα δωμάτια σε περιοχή που συλήθηκε

Ένα μεγάλο οχυρωμένο κτιριακό συγκρότημα, που μπορεί να ερμηνευθεί ως το Παλάτι ή το Διοικητικό Κέντρο του αρχαίου Ιδαλίου, έχει ανασκαφεί με την ολοκλήρωση της εικοστής ανασκαφικής περιόδου του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο αρχαίον Ιδάλιον.
Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, οι ανασκαφές διεξάγονται από το 1991 και στο διάστημα των 20 χρόνων από την έναρξή τους διερευνήθηκε έκταση δύο χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων στους πρόποδες του λόφου της Αμπιλερής, της δυτικής ακρόπολης της αρχαίας πόλης του Ιδαλίου.

Στο σημείο αυτό, όπως αναφέρει η ανακοίνωση, ανασκάφηκε ένα μεγάλο οχυρωμένο κτιριακό συγκρότημα που μπορεί να ερμηνευθεί ως το Παλάτι ή το Διοικητικό Κέντρο του αρχαίου Ιδαλίου. Το συγκρότημα περιλαμβάνει έναν τριπλό ελιόμυλο μοναδικό στο είδος του στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, δρόμους που οδηγούν από την εξωτερική πύλη στις αυλές του συγκροτήματος, πύργους και επιβλητικά συγκροτήματα αποθηκών, κατοικιών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων.

Το οχυρό του Ιδαλίου, συνεχίζει η ανακοίνωση, είναι το μεγαλύτερο παλάτι ή διοικητικό κέντρο που εντοπίστηκε μέχρι σήμερα στην Κύπρο. Έχει αυστηρά αμυντικό χαρακτήρα με εσωτερικούς πύργους που ελέγχουν τους εσωτερικούς δρόμους και τις μεγάλες ορθογώνιες αυλές. Γύρω από τις αυλές υπήρχαν πτέρυγες δωματίων με ισόγειο και όροφο. Τα δωμάτια στο ισόγειο περιελάμβαναν αποθήκες που περιείχαν πίθους, μεγάλα αγγεία για αποθήκευση του κρασιού και του λαδιού, που ήταν τα κύρια προϊόντα της περιοχής. Σε πολλά από τα δωμάτια των αποθηκών βρέθηκαν και επιγραφές που καταγράφουν τη συλλογή φόρων σε είδος από τους κατοίκους της αρχαίας πόλης.

Οι επιγραφές αυτές, που ξεπερνούν μέχρι σήμερα τις τριακόσιες, αποτελούν το Φοινικικό Αρχείο και φανερώνουν τον τρόπο με τον οποίο συνέλεγαν τους φόρους οι Φοίνικες που διοικούσαν την πόλη του Ιδαλίου για 150 χρόνια, από τα μέσα του 5ου μέχρι το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Οι επιγραφές είναι γραμμένες με μελάνι πάνω σε μαρμάρινες πλάκες και κεραμικά όστρακα.

Ο χώρος ανοίγει για το κοινό
Κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο, η ανασκαφή επεκτάθηκε σε ψηλότερο επίπεδο του λόφου, όπου αποκαλύφθηκαν δύο νέα συγκροτήματα δωματίων, τα οποία εφάπτονται της ανατολικής και δυτικής πλευράς ενός μεγάλου εσωτερικού πύργου. Το συγκρότημα στα ανατολικά του πύργου αποτελεί τη νότια πτέρυγα της μεγάλης αυλής των αποθηκών. Οι τοίχοι των δωματίων διατηρούνται σε ύψος μέχρι και τρία μέτρα.
Με τις φετινές ανασκαφές ο χώρος έχει επεκταθεί ώστε να διαμορφωθεί κατάλληλα και να ανοίξει για το κοινό. Ετοιμάζονται τα σχέδια σε συνεργασία με το Δήμο Ιδαλίου, και όπως αναφέρει το Υπουργείο Συγκοινωνιών, ο αρχαιολογικός χώρος θα ενωθεί με το Τοπικό Μουσείο του αρχαίου Ιδαλίου που εγκαινιάστηκε και λειτούργησε το 2008.

Η Οικία Θησέα στην Κ. Πάφο
Στο μεταξύ, οι σημαντικότερες ανακαλύψεις των ερευνών της πολωνικής Αρχαιολογικής Αποστολής το 2009 στον αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Πάφου περιλαμβάνουν τον εντοπισμό επιμήκους τοίχου που βρίσκεται πολύ κοντά στον κατεστραμμένο στυλοβάτη της Οικίας του Θησέα, τα σημαντικά στοιχεία που σχετίζονται με τις πρώιμες φάσεις της Ελληνιστικής Οικίας και που δείχνουν ότι μέρος της Οικίας είχε δάπεδα σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και την επιβεβαίωση της έκτασης του πρωιμότερου συγκροτήματος λουτρού κάτω από το ανατολικό τμήμα της Οικίας του Θησέα, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση.

Το 2009 ήταν το τρίτο συνεχόμενο έτος κατά το οποίο η πολωνική αποστολή διενέργησε ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Πάφου. Οι ανασκαφές χρηματοδοτούνται από κοινού από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Φθαρμένα ψηφιδωτά δάπεδα
Η τρίτη περίοδος ανασκαφών περιελάμβανε τη συστηματική ανασκαφή του δυτικού τμήματος της λεγόμενης Ελληνιστικής Οικίας, τη συντήρηση δεξαμενής (από την εταιρεία PROP της Κρακοβίας), αλλά και την αποκατάσταση, από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, του Ναβαταϊκού κίονα που ανήκε σε τετράστηλη εσωτερική αυλή.

Οι μεγαλύτερες σε έκταση περιοχές που διερευνήθηκαν ήταν οι εξής: Το νοτιοανατολικό τμήμα της Οικίας του Αιώνα ανασκάφηκε από τον Α. Παπαδόπουλο (Τμήμα Αρχαιοτήτων) και σχεδιάστηκε από την Πολωνική Αποστολή και το δυτικό τμήμα της Ελληνιστικής Οικίας.
Στην Οικία του Αιώνα εντοπίστηκαν τέσσερα νέα δωμάτια, δύο εκ των οποίων έχουν πολύ φθαρμένα μονόχρωμα ψηφιδωτά δάπεδα. Τα ψηφιδωτά, αν και μετακινημένα, διατηρούν ενδείξεις για τη σχέση τους με το διαχωριστικό τοίχο, ενώ ένα άλλο ψηφιδωτό φαίνεται να είχε επαναχρησιμοποιηθεί στα τέλη της Υστερο-Ρωμαϊκής περιόδου. Όπως δείχνουν οι πιο σύγχρονες βαθιές τομές στο χώρο, η περιοχή είχε συληθεί.

Ψευδο-Ιωνικό Ναβαταϊκό κιονόκρανο
Σημαντικά στοιχεία αποκαλύφθηκαν με την ανασκαφή του δυτικού τμήματος της Ελληνιστικής Οικίας. Η περιοχή αυτή καταστράφηκε από σεισμό όχι πριν από την εποχή του Αδριανού και μόνο ένα μικρό τμήμα διακοσμημένων αρχιτεκτονικών μελών είχε μετακινηθεί κατά την αρχαιότητα.

Μέσα στην εσωτερική αυλή φάνηκε ότι ένα ήδη υπάρχον impluvium, που περιβάλλεται από τέσσερις κίονες, είχε υποστεί τροποποιήσεις αφού κτίστηκε ψηλότερος τοίχος, ο οποίος σφράγισε τo impluvium ανάμεσα στις κολόνες, προφανώς μετά από κάποια κατάρρευση.
Γύρω από το impluvium βρέθηκαν σκορπισμένα τμήματα μικρού θριγκού, μήκους περίπου 15 μέτρων (σώθηκαν και οι τέσσερίς του γωνίες), που φαίνεται ότι ανήκε σε κάποιον όροφο της Οικίας. Μέσα από την πισίνα συλλέχθηκαν τμήματα του Δωρικού διαζώματος της κύριας κιονοστοιχίας και ρωμαϊκό-μπαρόκ γείσο διακοσμημένο με προβόλους. Ένας από τους κίονες της τετράστηλης στοάς, με το ούτω καλούμενο ψευδο-Ιωνικό Ναβαταϊκό κιονόκρανο, βρέθηκε πεσμένος στο έδαφος (λείπει ο ένας του σπόνδυλος). Ο κίονας έχει τώρα αναστηλωθεί.

Σύστημα θέρμανσης με κανάλια
Η δεξαμενή, η οποία βρέθηκε το 2007, μπορεί να προσεγγιστεί από τα βόρεια, και συγκεκριμένα από τα δωμάτια κάτω από το νεότερο νότιο τοίχο του περιβόλου της Οικίας του Θησέα, μέσω ενός δρόμου ο οποίος καταλήγει σε κλίμακα. Το άνοιγμα του πηγαδιού της δεξαμενής βρέθηκε ακριβώς στα βόρεια του impluvium. Στο εσωτερικό της δεξαμενής βρέθηκε ένας πολύ καλά διατηρημένος και διακοσμημένος σαυρωτήρας.
Μια δεύτερη δεξαμενή εντοπίστηκε στο νοτιοδυτικό τμήμα της εσωτερικής αυλής και φαίνεται ότι προμήθευε με νερό ένα λουτρό που εκτείνεται στα νότια και στα δυτικά της δεξαμενής. Η διερεύνηση του λουτρού αυτού δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Γνωρίζουμε ότι στο νότιό του τμήμα αποτελείται από δύο δωμάτια με δάπεδα με υπόκαυστα και ένα σύστημα θέρμανσης με κανάλια και αγωγούς. Τα υπόκαυστα έχουν συληθεί εκτεταμένα, ακόμη και στο επίπεδο των πήλινων πλακών στήριξης, όπου μόνο τα ίχνη των πλακών σώζονται.

Δωμάτια με λιθόστρωτα δάπεδα
Σε πολύ καλύτερη κατάσταση διατήρησης βρέθηκαν τα κατάλοιπα του επόμενου δωματίου, προς βορράν, όπου σώζονται οι τοίχοι και κανάλι. Το δωμάτιο αυτό πιθανώς να λειτουργούσε ως praefurnium αφού βρέθηκε παχύ στρώμα καύσης και κανάλι, το οποίο θα οδηγούσε το ζεστό αέρα στα δωμάτια με τα υπόκαυστα και σε δωμάτιο της Ρωμαϊκής Οικίας.

Το δωμάτιο αυτό δεν έχει ανασκαφεί μέχρι το δάπεδό του, το οποίο βρίσκεται σε βαθύτερο επίπεδο από αυτά των γύρω δωματίων. Bρέθηκε επίσης και κολόνα με τριπλή εσωτερική σωλήνωση, λαξευμένη μέσα σε τμήματα λίθων. Μια παρόμοια αλλά πιθανόν επαναχρησιμοποιημένη κολόνα βρέθηκε πεσμένη στο δυτικό τμήμα της αυλής 13.

Πιο δυτικά, ανασκάφηκαν δύο ακόμη δωμάτια με λιθόστρωτα δάπεδα, αλλά και τμήματα από τα πεσμένα δάπεδα των ορόφων των δωματίων. Στη νοτιοδυτική γωνία της εσωτερικής αυλής 13 αποκαλύφθηκε ένα ακόμη δωμάτιο με σφραγισμένη την είσοδο και τα κατάλοιπα μιας κλίμακας, που οδηγούσε στο δεύτερο όροφο.

Πηγή...