Η συνθήκη της Βεστφαλίας ως αποτέλεσμα της διαμάχης θεοκρατίας-αιτιοκρατίας

Η μεγάλη κατάκτηση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, η αιτιοκρατία στις 24 - 10 – 1648 κατάφερε να πληγώσει βαριά την θεοκρατία.

Στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα η δυτική Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα αλλαγών -κοινωνικών, καλλιτεχνικών, γεω-πολιτικών- σαν αποτέλεσμα μιας ρήξης που διαδραματίσθηκε στους κόλπους της Εκκλησίας. Αυτή η ρήξη ονομάσθηκε Μεταρρύθμιση και η απάντηση των Καθολικών σε αυτήν, Αντι-Μεταρρύθμιση. Το κίνημα της Μεταρρύθμισης εκδηλώνεται το 1517, όταν ο (γερμανός αυγουστίνος μοναχός – καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιττεμβέργης,) Λούθηρος παραθέτει (με αφορμή την πώληση συχωροχαρτιών) ένα κατάλογο διαμαρτυριών - καταγγελιών, (τις “95 Θέσεις”) ενάντια στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αργότερα την μετάφραση της Βίβλου .

Ο Λούθηρος κλήθηκε σε απολογία ενώπιον της Δίαιτας (Βουλής) της πόλης Βορμς, στη Γερμανία, τον Απρίλιο του 1521. Η απολογία του τελείωσε με τα εξής λόγια:

Εάν δε με πείσουν, με επιχειρήματα από την Αγία Γραφή ή με αδιάσειστη λογική, δεν μπορώ να αναιρέσω τις θέσεις μου, γιατί δεν πιστεύω στο αλάθητο του πάπα, ούτε στο αλάθητο των συνόδων, γιατί όλοι γνωρίζουν ότι πολλές φορές και οι πάπες και οι σύνοδοι έχουν σφάλει και έχουν πέσει σε αντιφάσεις. Εγώ έχω πειστεί από τα βιβλικά επιχειρήματα που έχω ήδη αναφέρει, και είμαι απόλυτα ενωμένος με το λόγο του Θεού. Δεν μπορώ και δε θέλω να ανακαλέσω τίποτα, γιατί δεν είναι ορθό, και αντίθετα είναι επικίνδυνο να πράττει κανείς αντίθετα με τη φωνή της συνείδησής του. Ο Θεός ας με βοηθήσει.

Με τον τρόπο αυτό διαμαρτύρεται για την διαφθορά, την οικονομική εκμετάλλευση των βόρειων χωρών από τους Πάπες, την αποτυχία του καθολικισμού στο ποιμαντικό του έργο.Αλλά ταυτόχρονα γίνεται και η κύρια αιτία για τον Τριακονταετή πόλεμο στο τέλος του οποίου οι έννοιες Έθνος και Κράτος θα τροποποιηθούν.

Ο όρος Εθνος είναι πολιτισμικός ενώ ο όρος Κράτος γεωγραφικός.

Σχετικώς με την ελληνική θεώρηση της έννοιας Έθνος, από τα κριτήρια που έχουμε σήμερα από την Αρχαία Ελλάδα (Ηρόδοτος και Ισοκράτης), διαπιστώνουμε ότι Ελληνικόν Έθνος καλείται το ευρύτερο σύνολο ανθρώπων σύμφωνα με το ομόγλωσσον, το ομόθρησκον, το ομόαιμον και το ομότροπον. Στον Ισοκράτη βλέπουμε ότι Έλλην καλείται ο μετέχον εις την Ελληνικήν φύσην και παιδείαν. Παρατηρήστε την τελευταία φράση.
50. ΤΟΣΟΥΤΟΝ Δ' ΑΠΟΛΕΛΟΙΠΕΝ Η ΠΟΛΙΣ ΗΜΩΝ ΠΕΡΙ ΤΟ ΦΡΟΝΕΙΝ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΩΣΘ΄ ΟΙ ΤΑΥΤΗΣ ΜΑΘΗΤΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΓΕΓΟΝΑΣΙΝ, ΚΑΙ ΤΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΝΟΜΑ ΠΕΠΟΙΗΚΕΝ ΜΗΚΕΤΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟΙΑΣ ΔΟΚΕΙΝ ΕΙΝΑΙ, ΚΑΙ ΜΑΛΛΟΝ ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ ΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΗΜΕΤΕΡΑΣ Η ΤΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΜΕΤΕΧΟΝΤΑΣ.
Οπότε Έλλην καλείται αυτός που μετέχει στην Ελληνικήν Παιδείαν και θεωρεί και πράττει σύμφωνα με την Ελληνικήν Κοσμοαντίληψην και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο αλλά και με τον Ισοκράτη δεν έχει γεωγραφικούς περιορισμούς.

Μετά τη συνθήκη της Βεστφαλίας το όρος Εθνος απέκτησε "οντότητα" χάρη στον ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΕΝΟΣ ΗΓΕΜΟΝΟΣ. Σε απλά ελληνικά είπαν: Εσείς που κατοικείται σ' αυτήν την περιοχή που εξουσιάζεται από τον τάδε ηγεμόνα είσαστε ένα έθνος, το τάδε έθνος (και πρέπει να έχετε τη θρησκεία του ηγεμόνα ...).

Σήμερα, έθνος χωρίς πατρίδα (όχι κράτος) δεν νοείται. Ο γεωγραφικός χώρος αποτελεί σημείο αναφοράς, αλλά και προϋπόθεση ενός "έθνους" Σήμερα λες "ελληνικό έθνος"και στο μυαλό σου έρχεται η γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας. Και η γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας σου φέρνει στο μυαλό το "ελληνικό έθνος" Το γεγονός ότι σου έρχεται στο μυαλό η γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας οφείλεται στη Συνθήκη της Βεστφαλίας. ΠΡΩΤΑ υπήρξε το κράτος και ΜΕΤΑ δημιουργήθηκε το "έθνος".

Η συνθήκη της Βεστφαλίας υπογράφτηκε στις 24 - 10 - 1648 μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Σουηδίας και έθεσε τέρμα στον Τριακονταετή πόλεμο. Ο Τριακονταετής πόλεμος υπήρξε ο τελευταίος σημαντικός θρησκευτικός πόλεμος στην Ευρώπη. Μετά από αυτόν υπήρξαν θρησκευτικές συγκρούσεις αλλά όχι πόλεμοι.

Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν στις 25 - 12 - 1641 και πέρασαν από πολλές φάσεις, στις οποίες, εκτός από τα ανωτέρω κράτη, πήραν επίσης μέρος οι Κάτω Χώρες, η Ισπανία, η Ελβετία καθώς και οι Ενετοί και ο πάπας, ως μεσολαβητές. Η συνθήκη επικυρώθηκε στις 3 - 2 - 1649 από όλους τους ενδιαφερόμενους, εκτός από τους Ισπανούς, που αρνήθηκαν να την υπογράψουν και συνέχισαν για μια δεκαετία ακόμα τον πόλεμο κατά της Γαλλίας. Ο πόλεμος αυτός τερματίστηκε με τη συνθήκη των Πυρηναίων.

Η συνθήκη της Βεστφαλίας είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής συνθήκη και έβαλε τις βάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας από όπου και προέκυψε η αναγέννηση.

Στην Ευρώπη της αναγέννησης είχαμε πράγματι πάλι το πέρασμα στην "Αιτιοκρατία" και από κει προέκυψε η άνθηση στις τέχνες και στις επιστήμες.

Πηγές:

http://www.livepedia.gr/

http://www.forums.gr/showthread.php?t=6396

http://www.archive.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=100,

Βικιπαίδεια