Κυριακή 28 Ιουνίου 2009

Στιγμιότυπα από την εκδήλωση τιμής προς τον Ιουλιανό και τον Πλήθωνα.

Ιουλιανός και Πλήθων: Εκδήλωση τιμής 2009
Σάββατο, 27 Ιούνιος 2009

Βίντεο και φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση προς τιμή Ιουλιανού και Πλήθωνος στον λόφο των Μουσών 27/6/2009.

Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

ΔΥΟ ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΑ ΚΩΝΟΕΙΔΗ ΥΨΩΜΑΤΑ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ

ΔΥΟ ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΑ

ΚΩΝΟΕΙΔΗ ΥΨΩΜΑΤΑ

ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ

Ένα χιλιόμετρο περίπου δυτικά της πόλης των Μεγάρων υψώνονται δύο κωνικοί χωμάτινοι όγκοι. Βρίσκονται σε πεδινή έκταση, έχουν ύψος 25 περίπου μέτρα κι απέχουν μεταξύ τους 30 περίπου μέτρα. Από τη νέα εθνική οδό Αθηνών - Κορίνθου φαίνονται καλά στα δεξιά του ρεύματος προς Κόρινθο, αμέσως μετά τη δεύτερη γέφυρα μετά τα Μέγαρα.

Ερευνήσαμε τα κείμενα των κλασικών συγγραφέων και συναντήσαμε την ακόλουθη πληροφορία στην «Ελλάδος Περιήγησιν» του Παυσανία (2ος αι. μ.Χ.):

«Ιούσι δε εκ Μεγάρων ες Κόρινθον άλλοι τε εισι τάφοι και αυλητού Σαμίου Τηλεφάνους· ποιήσαι δε τον τάφον Κλεοπάτρα την Φιλίππου του Αμύντου λέγουσι· και Καρός του Φορωνέως μνήμά εστι, το μεν εξ αρχής χώμα γης.» (Βιβλ. 1, κεφ. 66, τμήμα 6.)

Νεοελληνική απόδοση: «Καθώς πηγαίνουμε από τα Μέγαρα στη Κόρινθο, υπάρχουν και άλλοι τάφοι καθώς και του αυλητή Σαμίου Τηλεφάνους· λένε, ότι τον τάφον αυτόν τον κατασκεύασε η Κλεοπάτρα, η κόρη του Φιλίππου, γιου του Αμύντα· υπάρχει και μνήμα του Καρός του γιου του Φορωνέως, το οποίο είναι καθ’ ολοκληρίαν ανάχωμα από γη.»

Κατά την παράδοση ο Καρ, γιος του Φορωνέως, είναι ο πρώτος βασιλιάς των Μεγάρων και ιδρυτής της μιας από τις δύο ακροπόλεις της πόλεως, η οποία ονομαζόταν Καρία, καθώς και κατασκευαστής του ναού της Δήμητρας, που ονομαζόταν «Μέγαρον», από το οποίο πήρε το όνομά της η πόλη. Ο πατέρας του, Φορωνεύς ήταν ο ιδρυτής του Άργους∙ για τον λόγο αυτόν το Άργος στους Κλασικούς Χρόνους ονομαζόταν «Φορωνικόν Άστυ».

Ο ανατολικός τύμβος. Όπως και ο δυτικός είναι ανάχωμα κωνικού σχήματος, σχεδόν κανονικού. Μικρές φθορές στην κανονικότητά του οφείλονται προφανώς στις διαβρώσεις, που υπέστη διά μέσου των αιώνων.

Χωμάτινοι λόφοι με κανονικά σχήματα κι άριστης τεχνικής κατασκευής υπάρχουν πολλοί διάσπαρτοι στην Ευρώπη, χωρίς να έχει βρεθεί κανένα στοιχείο για τους κατασκευαστές τους, τον χρόνο κατασκευής τους και τη χρήση τους. Οι τεχνητοί αυτοί λόφοι δεν έχουν κτισθεί με τον πρόχειρο τρόπο, που χρησιμοποιούν τα παιδιά κτίζοντας βουναλάκια στην αμμουδιά, γι’ αυτό άλλωστε διατήρησαν το σχήμα τους και δεν έγιναν άμορφοι σωροί. Ο ύψους 40 μέτρων τεχνητός λόφος του Σίλμπουρυ Χίλ της Αγγλίας για παράδειγμα, ο οποίος έχει τύχει της ανάλογης προσοχής και μελέτης, είναι ένα πολύπλοκο δημιούργημα μιάς μηχανικής επιστήμης, που διέθετε εξελιγμένες μεθόδους κατασκευής. Το χώμα είναι διατεταγμένο συστηματικά σε οριζόντια στρώματα, ενώ στην περιφέρεια υπάρχουν επικλινείς τοίχοι αποτελούμενοι από μεγάλιθους και κιμωλία. (Βλ. Η Τεχνολογία των Θεών.)

* * *

Η τελευταία αρχαιολογική ανασκαφή στα υψώματα των Μεγάρων έγινε το 1891. Είναι παράδοξο, που η Αρχαιολογική Υπηρεσία εμμένει σε πρακτικές και απόψεις του περασμένου αιώνα. Το θέμα οπωσδήποτε χρήζει νέας αρχαιολογικής έρευνας, κατά την οποία πρέπει να συνεκτιμηθεί και η πλούσια μυθολογική παράδοση της πόλης.

Γιάννης Λάζαρης

Ηλεκτρολόγος-Μηχανολόγος Ε.Μ.Π.

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Αυτόματα στην Ευρωπαϊκή Αναγέννηση

Η γέννηση του Λεονάρντο ντα Βίντσι (ιε΄ αι.) σηματοδοτεί την αρχή της μεγάλης τεχνολογικής, καλλιτεχνικής, και επιστημονικής Αναγέννησης στην Ευρωπαϊκή Δύση, ταυτόχρονα με την επιβολή της Οθωμανικής κυριαρχίας στην Ανατολή της Ευρώπης. Τότε άρχισε να ξυπνά στην Ιταλία και ιδιαίτερα στη Φλωρεντία ένα πνεύμα αφύπνισης από το σκοταδιστικό Μεσαίωνα, αφύπνισης και της Αισθητικής, της Τέχνης και της Επιστήμης της αρχαίας Ρώμης και της αρχαίας Ελλάδας, με επίκεντρο τον άνθρωπο, την ευφυΐα, τη νοημοσύνη, την καλλιτεχνική ευαισθησία και την εφευρετικότητά του.

Ποιητές, συγγραφείς και φιλόσοφοι ανέτρεψαν τον Μεσαιωνικό Κόσμο και εξάπλωσαν την Αναγέννηση στην Ευρώπη. Στην Τέχνη, μια νέα αισθητική αντίληψη γεννιέται, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα στον Αρχαίο και τον Σύγχρονο Κόσμο. Τόσο η μορφή όσο και το περιεχόμενο των έργων Τέχνης, Ζωγραφικής ή Γλυπτικής, προσεγγίζουν εκείνα της Κλασικής Αρχαιότητας και δημιουργούν το ρεύμα του Kλασικισμού.

Στην Τεχνολογία, το νέο είναι η σύνδεσή της με την Επιστήμη και την Τέχνη, και η ανάδειξη ενός νέου πρότυπου ανθρώπου, του πολυσύνθετου καλλιτέχνη - μηχανικού, αυτού που συνδέει τη θεωρία με την πράξη, το λόγο με την εικόνα, την έρευνα με την εφαρμογή, την Τέχνη με την Τεχνολογία, την Αρχαιότητα με το Σύγχρονο Κόσμο.

Οι μηχανικοί αυτοί μελετούν τα έργα των κλασικών, όπως εκείνα του Αρχιμήδη, του Ήρωνα του Αλεξανδρινού και του Βιτρούβιου, και τα τεχνικά τους χειρόγραφα εμπλουτίζονται με τη γλώσσα του σχεδίου, όπως και στην Αρχαιότητα.

* * *

Ας εξετάσουμε όμως ειδικότερα το έργο του Λεονάρντο. Παρά το γεγονός, ότι ο Λεονάρντο, τουλάχιστον μέχρι τα τριάντα του χρόνια, δεν κατείχε ούτε έγραφε την επίσημη Ιταλική γλώσσα, παρά μόνο μια φτωχή τοπική Φλωρεντιανή διάλεκτο, επιδίωξε μεθοδικά να συγκροτήσει μιαν αρκετά πλούσια για τις οικονομικές του δυνατότητες βιβλιοθήκη, από 116 χειρόγραφα βιβλία, και μια σειρά από ιταλο-λατινικά γραμματικά βοηθήματα και λεξικά, τα λεγόμενα «Τhesauri» (Θησαυροί). Πλάι σ' αυτά βρίσκονται και μια σειρά από αποσπάσματα αρχαίων Ελληνικών κειμένων, γραμμένα πιθανότατα καθ' υπαγόρευση κάποιου ειδήμονα μεταφραστή,

Επί δεκαετίες ο Λεονάρντο μελετά με επιμονή και σχολαστικότητα τα έργα του Πλάτωνα, Ευκλείδη, Αρχιμήδη, Πυθαγόρα, Ήρωνα του Αλεξανδρινού, Πτολεμαίου, ακόμη και του Αισώπου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σχόλια του Λεονάρντο πάνω στα αντίγραφα των έργων αυτών. Ιδιαίτερα στα «Άπαντα του Αρχιμήδη» και την «Μαθηματική Σύνταξη του Πτολεμαίου». Με τα Μαθηματικά του Πλάτωνα (βλ. «Ο συνδυασμός μαθηματικής και φιλοσοφικής μεθοδολογίας στον Πλάτωνα») ασχολείται ο Λεονάρντο επισταμένως, όταν αναλαμβάνει να εικονογραφήσει το έργο «Περί της θεϊκής αναλογίας – De divina proportione» του Φραγκισκανού μαθηματικού Luca Pacioli. Στο έργο αυτό ο Λεονάρντο σχεδιάζει τα κανονικά πλατωνικά πολύεδρα, που αντιπροσωπεύουν τα πέντε πρωταρχικά υλικά στοιχεία: πυραμίδα - φωτιά, κύβος- γη, οκτάεδρο - αέρας, δωδεκάεδρο - αιθέρας και εικοσάεδρο - νερό.

Mελέτες του Λεονάρντο

πάνω στα πλατωνικά κανονικά πολύεδρα (De divina proportione, 1.509 m.X.).

και

στα στοιχεία του Ευκλείδη (Codex Atlanticus) [Reti, 85]

Στο χειρόγραφο Codex Madrid ΙΙ ο Λεονάρντο ασχολείται με τα μαθηματικά προβλήματα, που απασχόλησαν τον Αρχιμήδη και τον Ευκλείδη, όπως το λεγόμενο πρόβλημα του τετραγωνισμού του κύκλου και έναν αντίστοιχο του Αρχιμήδη τρόπο υπολογισμού του συντελεστή π.

Στο περίφημο επίσης Codex Hammer, που από το 1980 πέρασε σε ιδιωτικά χέρια και μετονομάστηκε Codex Leicester, ο Λεονάρντο μελετά τα υδραυλικά συστήματα και ιδίως τις θεμελιώδεις αρχές της υδροστατικής και υδροδυναμικής, που διατύπωσαν στα έργα τους ο Αρχιμήδης και ο Ήρων ο Αλεξανδρινός.

Μελέτες του Λεονάρντο πάνω σε πνευματικά, υδραυλικά συστήματα, υδραυλικά σιφώνια και σιντριβάνια του Ήρωνα. (Codex Madrid I, «Η φύση του ύδατος», φύλλα 114 & 134) [Reti, 85]

Η ενασχόληση του Λεονάρντο με την Επιστήμη είχε τρία χαρακτηριστικά:

• Το πρώτο ήταν η μελέτη των αρχαίων πηγών, η θεωρητική δηλαδή ενασχόληση με ιδέες αφηρημένες και γενικές και η διαμόρφωση μιας επιστημονικής παιδείας.

• Το δεύτερο ήταν η μελέτη της φύσης, η πρωτογενής μελέτη του φυσικού κόσμου και των ιδιοτήτων του με την παρατήρηση, η ανάπτυξη δηλαδή μιας εξαιρετικά συστηματικής αναλυτικής μεθόδου.

• Το τρίτο ήταν η ανάπτυξη του εφευρετικού πνεύματος, η ενασχόληση με τη μηχανική, την κατασκευή, την επινόηση μηχανών, την ανάπτυξη τεχνολογίας χρήσιμης για τον άνθρωπο και τις εργασίες του.

Aριστερά: Απόδειξη του Λεονάρτντο για το αδύνατο του αεικινήτου (Codex Madrid I, φύλλο 145) [Cianchi, 80]. Δεξιά: Αστρονομικές μελέτες του Λεονάρντο πάνω στη σχετική θέση του Ήλιου, της Γης και της Σελήνης (Codex Arundel, Βρετανική Βιβλιοθήκη Λονδίνου) [Doeser,81].

Ο Λεονάρντο μελέτησε τους νόμους της μηχανικής και της στατικής. Μελέτησε το φαινόμενο της τριβής και διατύπωσε την αρχή της αδράνειας. Μελέτησε τους νόμους της υδροδυναμικής και ιδιαίτερα το φαινόμενο των στροβίλων. Eφάρμοσε τις γεωμετρικές του γνώσεις για μια νέα επιστημονική διατύπωση της Aρχιτεκτονικής. Μελέτησε τα προβλήματα της πτήσης και έφτιαξε απειράριθμα σχέδια πτητικών μηχανών, που ξεκινούν από ομοιώματα των φτερών των πουλιών και ανθρωποκίνητους μηχανισμούς πτήσης αναβιώνοντας το μύθο του Δαιδάλου, για να καταλήξουν σε αλεξίπτωτα, ανεμόπτερα και ελικόπτερα κινούμενα από την πίεση του αέρα.

Αριστερά: Μελέτη βρα-χίονα αρθρω-τού φτερού. Δεξιά: Μελέτη αρθρωτού φτερού με πολλούς βραχίονες. Η κίνηση μετα-δίδεται με τροχαλίες, ιμάντες και νήματα. (Co-dex Atlanti-cus, φύλλα 341 & 308, Βiblioteca Ambrosiana, Μιλάνο) [Cianchi, 80].

Ρηξικέλευθες ήταν οι εφευρέσεις του Λεονάρντο στη Mηχανολογία και την κατασκευή μηχανών. Η επινοητικότητα του στον τομέα της Mηχανικής και της Mηχανολογίας έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Είναι, πρώτον, η αξιοποίηση της αρχαίας Eλληνικής τεχνολογικής παράδοσης, όπως ο κοχλίας του Αρχιμήδη, οι πέντε απλές μηχανές, τα γρανάζια, το οδόμετρο του Ήρωνα κ.ά.

• Είναι, δεύτερον, η τοποθέτηση του ανθρώπου στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, η κατασκευή μηχανών χρήσιμων για τον άνθρωπο και αναγκαίων για τις εργασίες του.

• Είναι ακόμα, η επινόηση νέων μηχανών που κατασκευάζουν μηχανές, μηχανών ικανών να λειτουργήσουν στην παραγωγή και να ανατρέψουν τους παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής της Mεσαιωνικής βιοτεχνίας. Τόρνοι και αυτόματες μηχανές κατασκευής λιμών, μηχανισμοί έδρασης και γρανάζια, στρόφαλοι και μηχανισμοί μετατροπής της περιστροφικής σε παλινδρομική κίνηση, αυτόματες μηχανές για την κοπή λίθων, για την άλεση των σιτηρών, για την κλωστοϋφαντουργία, άνοιξαν το δρόμο στην επερχόμενη βιομηχανική επανάσταση.

Aριστερά: Μηχανισμός μετάδοσης κίνησης με γρανάζια και κινητήριο βάρος κατά τα πρότυπα του Ήρωνα (Codex Atlanti-cus, φύλλο 399). Δεξιά: Μηχανι-σμός ωρολογίου με γρανάζια κατά τα πρότυπα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων (Codex Madrid I, φύλλο 14) [Cianchi, 80].

H επινοητικότητα του Λεονάρντο στην κατασκευή μηχανών ολοκληρώθηκε με την επισταμένη του προσπάθεια να δημιουργήσει μηχανές αυτοκίνητες, αυτό-ματες. Αυτοκίνητα οχήματα, αυτόματες ψησταριές, αυτόματα αδράχτια, έβαλαν μάλιστα την τεχνολογία των αυτομάτων στην υπηρεσία των καθημερινών αναγκών του ανθρώπου. Στην παραπλεύρως εικόνα φαίνεται αυτόματο όχημα σχεδιασμένο από τον Λεονάρντο. Διαθέτει κινητήρια ελάσματα, διαφορικό και μηχανισμό οδήγησης. (Codex Atlanticus, φύλλο 296) [Cianchi, 80].

* * *

Οι φυσικές παρατηρήσεις του Λεονάρντο ανοίγουν τους ορίζοντες σε νέους επιστημονικούς κλάδους, όπως η Βοτανολογία και η Γεωλογία. Εξαιρετικές όμως, είναι οι μελέτες του στον τομέα της ανθρώπινης Ανατομίας.

Ο Λεονάρντο πραγματοποίησε νεκροψίες ανθρώπων και ζώων, αποτύπωσε σε θαυμάσια σχέδια τη μορφολογία των οργάνων, των μυών, των οστών και των νεύρων, προχώρησε στην έρευνα της φυσιολογίας τους και στην ερμηνεία της λειτουργίας τους. Μελέτησε τη λειτουργία του ματιού, της καρδιάς και των μελών του ανθρώπινου σώματος, με σκοπό να κατασκευάσει ομοιώματα αυτών των οργάνων.

Έτσι έφτασε τελικά στην προσέγγιση ιδεών, που αφορούν στο μέλλον της Tεχνολογίας των Aυτομάτων. Η μελέτη της φύσης και του ανθρώπου τον οδήγησαν δηλαδή στην κατασκευή ομοιωμάτων του ανθρώπου, που θα αντικαθιστούν τις λειτουργίες του, ρομπότ και αυτομάτων που θα κινούνται, θα μιλούν και θα βλέπουν, σύμφωνα με τα ανθρώπινα πρότυπα.

Στα τελευταία σχέδια του Λεονάρντο εμφανίζονται χειρόγραφες μελέτες για τη δομή και τη λειτουργία ενός ρομπότ, με τη μορφή πολεμιστή - ιππότη, που μπορεί να κάθεται, να κινεί τα χέρια του, να περιστρέφει το κεφάλι του μέσω ενός ευέλικτου αυχένα και να ανοιγοκλείνει το σαγόνι του. Το ρομπότ αυτό ήταν κατασκευασμένο από ξύλο και δέρμα, ενώ διέθετε μεταλλικά εξαρτήματα και μεταλλικά καλώδια για την μετάδοση της κίνησης.

Αριστερά: Mελέτη των μυώνων και των νεύρων, που κινούν τον ανθρώπινο βραχίονα. Δεξιά: Μελέτη για τη λειτουργία ενός τεχνητού μοντέλου του ανθρώπινου κάτω άκρου, Οι μύες έχουν αντικατασταθεί εδώ από χάλκινα σύρματα, ικανά να μεταδώσουν την κίνηση στον οστέινο σκελετό. (Χειρόγραφο RL19003 & 12619, Βασιλική Βιβλιοθήκη Windsor) [Galluzzi, 82].

Την ίδια μεθοδικότητα, επιδεξιότητα, εφευρετικότητα και ευφυΐα, που έδειξε για την Eπιστήμη και την Tεχνική ανέπτυξε ο Λεονάρντο και για την Tέχνη. Την Tέχνη, που αποτελούσε την αγαπημένη του ενασχόληση, το πρώτο αντικείμενο των σπουδών του. Για την Τέχνη του Λεονάρντο μπορούμε να σημειώσουμε συνοπτικά τα εξής:

• Ο Λεονάρντο πρόβαλε τα αρχαία Ελληνικά καλλιτεχνικά πρότυπα, ανέδειξε την αρμονία, την αισθητική, την ομορφιά σαν ύψιστες καλλιτεχνικές αρετές.

• Αξιοποίησε την ακαδημαϊκή παράδοση της εποχής του, εκφράζοντας έτσι το σεβασμό του προς τη δεξιοτεχνία, την σχεδιαστική και τεχνική αρτιότητα.

• Απελευθέρωσε την τέχνη από τη συντηρητική, θεοκρατική ή αριστοκρατική της αντίληψη και την έστρεψε προς την αναζήτηση της αλήθειας.

• Μελέτησε με μεγάλη επιμονή το ανθρώ-πινο σώμα, την ανατομία, την κατασκευή, την κίνηση του, ανέδειξε τους μύες και τις καμπύλες του.

• Μελέτησε σε βάθος τη λειτουργία της όρασης, την ανατομία του ματιού, τη διαδικασία της οπτικής αντίληψης, διερεύνησε επιστημονικά την αλληλουχία φωτός και σκιάς, καθώς και την προοπτική των σωμάτων μέσα στο χώρο.

• Πειραματίστηκε με τις επιφάνειες των πινάκων του, τα χρωστικά υλικά, τη σύνθεση των χρωμάτων. Χρησιμοποίησε σε μεγάλο βαθμό άγνωστες μέχρι τότε τεχνικές μεθόδους ζωγραφικής και χρωματικά ιδιοσκευάσματα δικής του επινόησης.

• Στο ζωγραφικό του έργο προσπάθησε να συνδυάσει την τρισδιάστατη αίσθηση της γλυπτικής με την αισθητική αντίληψη της ζωγραφικής, την προβολή του γυμνού ανθρώπινου σώματος με την ανάδειξη της φύσης. Ανέδειξε σε κάθε έργο του το ζωντανό στοιχείο, που εξέπνεαν οι ανθρώπινες μορφές και τα ζώα. Τόλμησε να δείξει πλάι στο ωραίο το άσχημο, πλάι στο νεανικό το γερασμένο.

• Και πάνω απ' όλα μπόρεσε να συνδυάσει την καλλιτεχνική με την επιστημονική του δραστηριότητα, μπόρεσε να αναγάγει την τέχνη του σε επιστήμη, συνθέτοντας έτσι τη μορφή ενός νέου ανθρώπου, ενός κλασικού ανθρώπου του πολιτισμού, της γνώσης και της δημιουργίας.

Αγγελική Ρέτουλα

[ Από το βιβλίο «Ιστορία της Τεχνολογίας και των Αυτομάτων» (Σύγχρονη Εκδοτική, Αθήνα, 2005) των:

- Μηχανολόγου – Ηλεκτρολόγου Ε.Μ.Π., Δρ Τεχνικών Επιστημών, καθηγητή τμ. Αυτοματισμού Τ.Ε.Ι. Πειραιά, Καλλιγερόπουλου Δημήτρη και

- M.Sc. in Information Engineering, Ph.D. in Systems and Mathematical Modelling, City University, London, Σουλτάνας Βασιλειάδου. ]


Παρασκευή 12 Ιουνίου 2009

ΔΙΑΚΟΠΕΣ


Από 13-06έως 27-07/2009 θα είμαι διακοπές.
Στις 19, 20, 21 -06-2009 θα βρίσκομαι στον Όλυμπο στις εκδηλώσεις Προμήθεια 2009 Περισσότερα εδώ:

http://promitheia.wordpress.com/
Καλή αντάμωση και καλό καλοκαίρι

Νίκος Σάμιος

«ΔΙΟΛΚΟΣ 1500 ΧΡΟΝΙΑ»

Επίκαιρο (27.07.2010): Με εξαφάνιση απειλείται το ιστορικό μνημείο του Δίολκου


Εικονοκινητική ταινία που έγινε με πρωτοβουλία της ΕΜΑΕΤ (Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας) και χρηματοδοτήθηκε κατά ένα μέρος από το ΤΕΕ και που αναφέρεται σε θέματα αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας στην Αρχαία Κόρινθο, όπως θέματα ναυπηγικής, λιμενικών έργων, ανυψωτικών μηχανημάτων, αρχιτεκτονικής, αντλιών, χερσαίων μεταφορών κ.ά.. Ο σκελετός της ταινίας περιγράφει την άφιξη έμφορτου πλοίου (4ος αι. π.Χ.) στον βόρειο εσωτερικό λιμένα της Κορίνθου, την ανέλκυση του πλοίου, την μεταφορά του κατά μήκος του Διολκού (μήκους 6,3km), την επανακαθέλκυση στο σημερινό Καλαμάκι, τον πλού προς τον νότιο λιμένα, στις Κεγχραιές, τη φόρτωση κορινθιακών κεραμικών προϊόντων και τον τελικό απόπλουν στο Σαρωνικό.

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009

Ο ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ ΣΤΟΝ ΚΟΛΩΝΟ

Η τραγωδία αντλούσε τις υποθέσεις της απ’ μυθολογία. Τον μύθο τον είχαν πραγματευτεί πρώτοι οι λυρικοί ποιητές, καθώς τόσο οι ύμνοι, όσο και η χορική ποίηση περιείχαν και μια αφήγηση. Η τραγωδία κατά τον Αριστοτέλη δημιουργήθηκε απ’ τους αυτοσχεδιασμούς των εξαρχόντων του διθυράμβου (κύκλιος χορός πολυπληθούς ομάδας ντυμένων με δέρματα τράγων). Ο Θέσπις ήταν αυτός που άνοιξε το δρόμο στο δράμα διαχωρίζοντας τον εαυτό του απ’ το χορό και ανοίγοντας διάλογο μ’ αυτόν. Ο Αρίων θεωρείται από τους βασικούς διαμορφωτές του τυπικού του διθυράμβου.Και τα τρία είδη του δράματος (τραγωδία, σατυρικό δράμα και κωμωδία) ήταν αρχικά μέρος αναπόσπαστο της διονυσιακής λατρείας και ως εκ τούτου οι ποιητές αντλούσαν τις υποθέσεις τους απ’ τη λατρεία του θεού. Κι επειδή οι σχετικοί μύθοι δεν ήταν ανεξάντλητοι, αναζητήθηκαν νέες πηγές έμπνευσης. Κοινωνικοπολιτικές και άλλου είδους αλλαγές που συντελέστηκαν στο αρχαϊκό γίγνεσθαι στα χρόνια που ακολούθησαν και αναβάθμισαν το ρόλο και τη σημασία του πολίτη (π.χ. μεταρρυθμίσεις Κλεισθένη) συνέβαλαν στην αλλαγή του προσανατολισμού του περιεχομένου και των όποιων σκοπιμοτήτων υπηρετούσε το δράμα. Αυτό είχε, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ως αποτέλεσμα την αναζήτηση και την υιοθέτηση στοιχείων μύθων και υποθέσεων που τελικά είχαν μεν ελάχιστη ή καθόλου σχέση με το Διόνυσο, εξυπηρετούσαν όμως πολλαπλά τους τραγικούς, ιδίως σε ό,τι έχει σχέση με τη διαπαιδαγωγική λειτουργία του δράματος. Έτσι, στην αναζήτηση νέων μύθων για την κατασκευή τραγωδιών οι τραγικοί δε δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα. Στράφηκαν στους θησαυρούς της προομηρικής ποίησης και επεξεργάστηκαν, διαχειρίστηκαν και μετασκεύασαν ένα πολύ πλούσιο και ιδιαίτερα γνωστό στον κόσμο της εποχής υλικό. Πολλά πρώιμα έργα σώθηκαν από την αρχαϊκή περίοδο μαζί με τα έργα του Ομήρου και του Ησιόδου. Σε κάποια φάση- άγνωστο πότε- ομαδοποιήθηκαν σε ένα κύκλο. Τα έπη αυτά εκτελούνταν από επαγγελματίες ραψωδούς σε διαγωνισμούς σε γιορτές και ήταν σίγουρα γνωστά ως τα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα. Πιθανόν ο όρος «κύκλιος» να αναφερόταν στα περισσότερα αφηγηματικά έπη, ομηρικά και μη και πιθανόν μόνο από τον Αριστοτέλη και μετά να γινόταν ο διαχωρισμός.. Ειδικότερα, για τα κύκλια: οι αοιδοί με τα τραγούδια τους συστηματοποίησαν το ηρωικό παρελθόν και δημιούργησαν το γενεαλογικό δέντρο των τοπικών ηρώων και μέ αυτό τον τρόπο τους ενέταξαν σε μια κοινή ελληνική παράδοση. Δυστυχώς, αρκετά από αυτά μας έφτασαν μόνο με τη μορφή περίληψης. ¶λλα μας παραδόθηκαν σε μορφή αποσπασματική, πράγμα που θέτει προβληματισμούς για το ποια τμήματα είναι γνήσια και ποια μεταγενέστερες προσθήκες. Τέλος, ένα μέρος υπάρχει με τη μορφή μόνο τίτλων και συνεπώς μια πλήρης άγνοια υπάρχει για το περιεχόμενο τους. Η παράδοση θέλει ορισμένα από τα έπη αυτά να συναποτελούν έναν ευρύτερο επικό κύκλο ο οποίος αφηγούνταν σε χρονογραφική σειρά (με ορισμένα χάσματα) τα μυθικά γεγονότα από την ένωση του Ουρανού και της Γης ως το θάνατο του Οδυσσέα. Τα έπη αναφέρονταν στην Αργοναυτική εκστρατεία (Αργοναυτικός κύκλος), στους αγώνες για την κατάκτηση της Θήβας (Θηβαϊκός κύκλος) και στον Τρωικό πόλεμο και κατ’ επέκταση σε ό,τι ακολούθησε αυτόν (Τρωικός κύκλος). Ακολουθεί ο σχετικός πίνακας διάταξης των επών αυτών: Τιτανομαχία (αυτοτελής) Οιδιπόδεια Θηβαΐς Θηβαϊκός Κύκλος Επίγονοι Κύπρια Αιθιοπίς Μικρά Ιλιάς Τρωικός Κύκλος Ιλίου πέρσις (= άλωση) Νόστοι (= επιστροφές στην πατρίδα) Τηλεγονία
Ο "Οιδίπους επί Κολωνώ" διδάχτηκε το 401 π.Χ., μετά το θάνατο του ποιητή, από τον εγγονό του, γιο του Αρίστωνα. Είναι η τελευταία τραγωδία του Σοφοκλή που μας σώθηκε και βέβαια η τελευταία που έγραψε ο τραγικός ποιητής στα βαθιά του γεράματα, όταν πια πλησίαζε τα ενενήντα του χρόνια. Είναι προφανές ότι το δραματικό σύμβολο του ανθρώπου και της μοίρας του συνέχισε να βασανίζει τη σκέψη του για είκοσι ακόμα χρόνια μετά τον "Οιδίποδα Τύραννο", σα να ένιωθε πως δεν είχε ακόμα ξοφλήσει μαζί του.
Στα πρόθυρα και του δικού του θανάτου πραγματεύεται το θάνατο του πολυβασανισμένου του ήρωα, βάζοντας ένα μεγαλόπρεπο τέλος στο δράμα του. Θαρρείς και προσπαθεί να ρίξει μια γέφυρα ανάμεσα στον άνθρωπο και το θείο, λες και η αναλγησία του πεπρωμένου δεν μπορούσε παρά να γλυκάνει κι αυτή μπροστά στο μεγαλείο του ανθρώπινου πόνου και την καρτερική αποδοχή του. Έτσι, ο θάνατος του Οιδίποδα δεν είναι πια ένας κοινός θάνατος, καθώς ο ήρωας εξαφανίζεται μυστηριωδώς μέσα στο φέγγος μιας ζωηρής λάμψης, σα να σταμάτησαν οι θεοί για χάρη του τη φυσική ροή του κόσμου' είναι το πέρασμα στην κατηγορία των ηρώων ενός εκλεκτού των θεών για τη μεγαλοσύνη και τη θαμπωτική του αξιοπρέπεια μέσα στην πρωτοφανή δοκιμασία του.
Από τη θέση αυτή στο εξής, πολιούχος του γενέθλιου Κολωνού που τόσο αγάπησε ο ποιητής, θα έχει τη δύναμη, που του χάρισαν οι θεοί, να προστατεύσει την Αθήνα και την Ελλάδα.
Τη γαλήνη του θανάτου ελπίζει πια και προσμένει ο τραγικός ήρωας τριγυρισμένος από αγαπημένες μορφές -την Αντιγόνη του, την Ισμήνη του, το βασιλιά της Αθήνας Θησέα- μέσα στην ομορφιά της φύσης και τις στερνές χαρές της ζωής, που είναι σε θέση να τις εκτιμήσει και στα βαθύτατα γηρατειά με τα μύρια του βάσανα. Η γαλήνη όμως αυτή κερδίζεται και πάλι με αγώνες του ανυποχώρητου ήρωα: Πρώτα από τους γέρους αγρότες του Κολωνού, που τρομάζουν στη θέα του και προσπαθούν να τον διώξουν από τον ιερό χώρο' ύστερα με τον κυνικό Κρέοντα, που επιχειρεί, για το προσωπικό του συμφέρον, να τον αποσπάσει βάναυσα απ' το καταφύγιό του, για να τον μεταφέρει στη Θήβα, φτάνοντας στη βιαιότητα να απαγάγει τις κόρες του, για να τον εκβιάσει' τέλος με το γιο του Πολυνείκη, που συγκλονισμένος τον εκλιπαρεί να επιστρέψει στη Θήβα, γιατί, σύμφωνα με το χρησμό, από τον Οιδίποδα εξαρτάται η έκβαση του πολέμου με τον αδελφό του και η ειρήνευση της πατρίδας του.
Στις συγκρούσεις αυτές ο ανειρήνευτος ήρωας αναπτύσσει όλη τη γνωστή μας ψυχική του δύναμη. Αν και εξουθενωμένος από τα αφόρητα βάσανα και την πολύπαθη ταλαιπωρία του, φανερώνει και πάλι το πάθος του με βιαιότητα, που φτάνει σε ένταση συγκλονιστική στην πιο ζοφερή σκηνή του έργου: Όταν καταριέται με ανατριχιαστική αναλγησία τα ίδια τα παιδιά του! Η έννοια της "τιμής", που έχει προσβληθεί ασυγχώρητα, όπως τη γνωρίσαμε στον Όμηρο με τον Αχιλλέα και τον Αίαντα, παίρνει κι εδώ την κλασική της διάσταση.
Όμως η άτεγκτη αυτή έννοια, σύμφυτη με το ήθος του κλασικού ήρωα, που έχει συνείδηση της αξίας του και αξιώνει την αναγνώριση και το σεβασμό απ' όλους τους ανθρώπους, καθόλου δεν αναστέλλει την τρυφεράδα και την έκταση του ενενηντάχρονου γέροντα ποιητή, ακριβώς όπως και του πολυταλανισμένου ήρωά του, μπροστά στο μέγα θαύμα της ζωής και την ατίμητη ομορφιά της φύσης.
Στο κύκνειο άσμα του, το Β' στάσιμο του "Οιδίποδα στον Κολωνό", ο αιωνόβιος γέροντας, παρά τα βάσανα και τις πικρότατες εμπειρίες που του φόρτωσαν τα χρόνια, τεντώνει όλες τις αισθήσεις που του απόμειναν στο γέρμα της ζωής του, για να ακούσει, από το στόμα του χορού, για στερνή φορά τους εξαίσιους ήχους της φύσης και να χαρεί τα λαμπερά της χρώματα:
Στη χώρα με άτια λεβέντικα, ξένε,στον έξοχο τόπο της γης έχεις έρθει'τον λεν
λαμπερό Κολωνό, που απλώνειγλυκόλαλο αηδόνι τις τρίλιες του πάντα,ως βρίσκει
λημέρι σ' ολόχλωρους κόρφουςστον ίσκιο του μαύρου κισσού βυθισμένο,στο άλσος του
Βάκχου το απάτητο κι άγιο,μυριόκαρπο, ανήλιαγο, προστατευμένοαπό μπόρες και
θύελλες μες στο χειμώνα.Εδώ ο Διόνυσος το 'χει χαρά τουβακχεύοντας πάντα να
σέρνει παρέατις άγιες του βάγιες στο θείο μεθύσι.
Και θάλλει ολοφούντωτος απ'
την ουράνιαδροσιά ολοένα ο νάρκισσος θάμα,στεφάνι πανάρχαιο για τους θεούς
μας,κι ο κρόκος μαζί που αστράφτει χρυσάφι.Κι οι ολόδροσες κρήνες ακοίμητες
πάντακι αστείρευτες, του Κηφισσού βρυσομάνες,που μέρα τη μέρα κυλώντας αιώνιατα
πλούσια νερά τους στης γης μας τα στέρνατους κάμπους της κάνουν καρπούς να
γεμίζουν.Και μήτε οι Μούσες της έχουν στερήσειτους άγιους χορούς τους κι η θεία
Αφροδίτητη σκέπη κρατώντας χρυσά χαλινάρια.
Να λοιπόν το φωτεινό μήνυμα, με το οποίο μας δροσίζει διαχρονικά το ευλογημένο ελληνικό πνεύμα, προικισμένο από τη λαμπερή του φύση να ερευνάει σε μεγάλο βάθος τα ανθρώπινα και να αποκαλύπτει τις μοναδικές αξίες που έχουν τη δύναμη να στηλώσουν τον άνθρωπο, αξίες από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωση του θολωμένου κόσμου μας σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε.
Πηγές:
http://www.dian.gr/publications_books_classic7.html
http://www.scribd.com/doc/5386044/-
http://www.geocities.com/thivaiosgr/thivaikoskyklos2.html
Σοφοκλής - Οιδίπους επί Κολωνώ (κάντε κλικ στην εικόνα και διαβάστε το!)
Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ
Ποιητής Σοφοκλής
Χορός οι γέροντες χωρικοί, κάτοικοι του Κολωνου Πρόσωπα
ΟιδίποδαςΑντιγόνηΞένοςΙσμήνηΘησέαςΚρέων
ΠολυνείκηςΆγγελος
Δείτε επίσης και εδώ

Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Οι Ασσασίνοι

Περνώντας από την Περσία ο Μάρκο Πόλο το 1273 δεν μπορούσε παρά να συναντήσει το φρούριο και την κοιλάδα του Αλαμούτ, έδρα του φοβερού Γέροντα του Βουνού και των Ασσασίνων του. Εκεί εργάστηκε ως ιεροκήρυκας (ο Σαμπάχ, ο περίφημος «Γηραιός Άνθρωπος» ή «Ηγεμών των Ορέων» (Sheik-al-Jebal) και απέκτησε πολλούς οπαδούς με τη βοήθεια των οποίων κατέλαβε το περσικό φρούριο Alamut (βορειοδυτικό Ιράν) ή αλλιώς «Φωλεά των Γυπών». Η κατάκτηση αυτή του επέτρεψε να επιβάλει μια ιδιότυπη τρομοκρατική κυριαρχία. Ο Σαμπάχ, ο περίφημος «Γηραιός Άνθρωπος» ή «Ηγεμών των Ορέων» (Sheik-al-Jebal), πάντα κατά την παράδοση, δεν κατέβηκε ποτέ από το ορεινό φρούριο μέχρι το θάνατό του, συγγράφοντας και ασχολούμενος με τη διοίκηση της επικράτειάς του.
Το κάστρο του Αλαμούτ πέρασε στην ισλαμική ιστορία ως «αετοφωλιά»
Τα όσα έκανε ο Γέρος του Βουνού συντηρώντας ατμόσφαιρα τρόμου στη Μέση Ανατολή αλλά και στην Ευρώπη αφηγείται ο Μάρκο Πόλο μεταξύ άλλων περιηγητών της εποχής του ύστερου Μεσαίωνα. Τόσο αυτός ο οξυδερκής ταξιδιώτης όσο και οι υπόλοιποι που περνούσαν από την Ασία νιώθοντας την καυτή ανάσα των μεταμφιεσμένων Ασσασίνων στην ατμόσφαιρα δεν μας τα είπαν τα πράγματα απολύτως σωστά.
Το όνομα Ασσασίνοι αποτελεί μέχρι σήμερα στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες συνώνυμο της έννοιας «δολοφόνος». Στην πραγματικότητα οι Ασσασίνοι ήταν κάτι περισσότερο: ένα μυστικιστικό ισλαμικό τάγμα που έδρασε στη Μέση Ανατολή την περίοδο μεταξύ του 11ου και του 13ου αιώνα και στόχος του οποίου ήταν η επιβολή μέσω του τρόμου που προκαλούσαν τα μέλη του, δολοφονώντας δημόσια αλλόδοξους (σουνίτες) ή αλλόθρησκους (χριστιανούς σταυροφόρους) ηγέτες της περιοχής. Οι Ασσασίνοι πίστευαν ότι με αυτό τον τρόπο αποσταθεροποιούσαν τα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής διευκολύνοντας την επικράτηση του τάγματός τους. Υπ' αυτή την έννοια όμως η συμμετοχή τους σ' αυτό δεν αποτελούσε παρά μία τελετουργική προετοιμασία για το θάνατό τους, αφού ο δημόσιος χαρακτήρας των δολοφονικών τους ενεργειών είχε ως φυσική κατάληξη το θάνατο και των ιδίων.
Ποιοι ήταν λοιπόν οι Ασσασίνοι;
Κατ' αρχάς γίνονται οι συστάσεις: ήταν ισμαηλίτες, δηλαδή μια πολύ σοβαρή αίρεση του Ισλάμ, απειλή για το ορθόδοξο (σουννιτικό) Ισλάμ, το οποίο από τα μέσα του 8ου αιώνα εκπροσωπείτο από το αββασιδικό Χαλιφάτο της Βαγδάτης. Οι ισμαηλίτες Ασσασίνοι, λοιπόν, έχοντας πάρει το όνομά τους σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις από τη λέξη «χασισίν», που στα αραβικά σημαίνει «αυτοί που καπνίζουν το χασίς», ήταν μια σημαντική αιρετική (σιιτική) δυναστεία που αναπτύχθηκε σε δύο βασικούς κλάδους, τον πρώτο στην Περσία την περίοδο 1090-1256 και τον δεύτερο στη Συρία από το 1100 περίπου ως το 1273. Η δυναστεία αυτή εξαπλώθηκε και οι δύο κλάδοι της ήταν απειλή για τα μεγαλύτερα βασίλεια της εποχής, μουσουλμανικά και φραγκικά, ώσπου διαλύθηκε τελικά από τον μεγάλο κούρδο στρατηλάτη Σαλαδίνο (Σαλάχ αλ-Ντιν) στα τέλη του 12ου αιώνα.
Ιδρυτής του ασσασινικού τάγματος ήταν ο Χασάν ιμπν Σαμπάχ, που γεννήθηκε γύρω στο 1040 και σπούδασε στη Κουμ και στη Νισαπούρ, Ο Σαμπάχ, ο οποίος καταγόταν από την πόλη Κουμ του Κχορασάν της Περσίας, υπήρξε νταής ή δαής (=ιεραπόστολος) στη μεγάλη επιστημονική σχολή του Καΐρου, την περίφημη «Στοά της Σοφίας» όπου είχε συμφοιτητές τον μετέπειτα φημισμένο πέρση ποιητή των τετράστιχων ρουμπαγιάτ Ομάρ Καγιάμ και τον πάνσοφο πέρση πρωθυπουργό (μέγα βεζίρη) του σελτζουκικού σουλτανάτου της Βαγδάτης Νιζάμ αλ-Μουλκ, έναν πραγματικό "Μιχαήλ Ψελλό" των Σελτζούκων ...Ο Χασάν, ο πρώτος ηγεμόνας της νιζαριδικής ασσασινικής δυναστείας του περσικού κλάδου, συγγραφέας θεολογικών και δογματικών έργων, έδωσε ο ίδιος το παράδειγμα του ασκητισμού και του αυστηρού τρόπου διαβίωσης, ενώ δεν δίστασε να εκτελέσει και τους δύο γιους του.
Στα χρόνια των επτά διαδόχων ηγεμόνων του Χασάν έπεσαν θύματα των Ασσασίνων διάφορα δημόσια πρόσωπα της εποχής, όπως ο πάνσοφος Νιζάμ αλ-Μουλκ, κάποιοι αββασίδες χαλίφες της Βαγδάτης αλλά και επιφανείς λατίνοι σταυροφόροι όπως ο Ραϋμόνδος της Τρίπολης (το 1152) και ο Κορράδος του Μομφερράτου (το 1192).
Την προσοχή της Ευρώπης τράβηξε αρχικά η τυφλή αφοσίωση των Ασσασίνων στον αρχηγό τους, αφού ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν για χάρη του κυρίου τους. Ηταν εκπαιδευμένοι ώστε να ξέρουν ξένες γλώσσες και να περνούν απαρατήρητοι στις αυλές άλλων ηγεμόνων, οπότε όταν πλησίαζαν τον στόχο τους σε απόσταση αναπνοής ­ δολοφονούσαν μόνο με μαχαίρι! ­ ήταν επόμενο ότι και οι ίδιοι δεν είχαν πιθανότητες διαφυγής. Και παρ' όλα αυτά πήγαιναν!
Τι έλεγαν τα νέα που έφθαναν από την Ανατολή;
Σύμφωνα με την αφήγηση του Μάρκο Πόλο, ο Γέρος είχε βάλει να κλείσουν μια κοιλάδα ανάμεσα σε δύο βουνά και την είχε μετατρέψει σε επίγειο παράδεισο. Εκεί είχε χτίσει τα ομορφότερα παλάτια, όπου φυσικά κυκλοφορούσαν τα ουρί του παραδείσου, οι πιο όμορφες κοπέλες του κόσμου, που έπαιζαν όλων των ειδών τα όργανα και τις μουσικές, χόρευαν και τραγουδούσαν γλυκά και ωραία, ενώ έτρεχε στα αυλάκια κρασί, γάλα, μέλι και νερό. Κανέναν δεν άφηνε ο Γέρος να μπει στον κήπο του εκτός από εκείνους που προόριζε για Ασσασίν του. Και εκείνοι δεν έμπαιναν έτσι απλά. Τους είχε γαλουχήσει νωρίτερα με ιστορίες για τον παράδεισο που θα συναντήσουν, όπως έκανε και ο Μωάμεθ, και αυτοί, νέα παιδιά, περίμεναν τον παράδεισο ως κάτι υπαρκτό. Οταν ερχόταν η ώρα, τους έριχνε ένα ποτό που τους αποκοίμιζε, τους έβαζε στον Κήπο και όταν ξυπνούσαν αυτοί νόμιζαν ότι βρίσκονταν πραγματικά στον Παράδεισο. Οι κοπέλες ερωτοτροπούσαν ελεύθερα μαζί τους και οι νέοι δεν θα ήθελαν να φύγουν ποτέ από αυτόν τον παράδεισο εκτός... από μια έξοδο προσωρινή για έναν φόνο και μετά επιστροφή πίσω.
Οταν το 1192 δολοφόνησαν και τον Κόνραντ ντε Μοντφεράτ, βασιλιά της Ιερουσαλήμ, έγιναν πασίγνωστοι και στους Δυτικούς…
Ηταν πράγματι το χασίς που δημιουργούσε αυτή την ψευδαίσθηση ή μήπως ούτε αυτό είναι ακριβές;
Οι Ασασίνοι ήταν κάτοχοι πολλών μαθηματικών και φιλοσοφικών γνώσεων και οπωσδήποτε ασχολήθηκαν με τις μεταφυσικές επιστήμες, ενώ η παλιά άποψη ότι ήταν απλώς μια εταιρεία δολοφόνων πρέπει να εγκαταλειφθεί. Η κατήχηση των Ασασίνων, σύμφωνα με το τυπικό που συνέγραψε ο ίδιος ο Χασάν, προέβλεπε επτά βαθμούς. Στον πρώτο ο Χασάν συνιστούσε στον ιεραπόστολο να παρατηρεί προσεκτικά τις ιδιότητες του υποψήφιου πριν από την εισδοχή του στην ένωση. Στο δεύτερο βαθμό επιβαλλόταν να εξασφαλίσει ο ιεραπόστολος την εμπιστοσύνη του υποψήφιου συμμεριζόμενος τις κλίσεις και τα πάθη του.
Στον τρίτο βαθμό ο νταής έπρεπε να ενσταλάξει την αμφιβολία στην ψυχή του υποψήφιου για κάποια σημεία του Κορανίου. Στον τέταρτο βαθμό ο κατηχητής αποσπούσε την υπόσχεση του υποψήφιου ότι θα εκθέσει τις αμφιβολίες του στο δάσκαλο και ότι θα δώσει όρκο πίστης και υποταγής. Στον πέμπτο βαθμό όφειλε να ανακοινώσει ο ιεραπόστολος στο μαθητή τα ονόματα των διάσημων αντρών του κράτους που ανήκαν στο τάγμα. Στον έκτο ο νταής έπρεπε να ελέγξει εάν ο μαθητής του έχει εμπεδώσει τις αποκτηθείσες γνώσεις. Τέλος, στον έβδομο βαθμό γινόταν η «ανάπτυξη της αλληγορίας», δηλαδή η αποκάλυψη των μυστικών της ένωσης. Οι επτά αυτοί βαθμοί οδηγούσαν το μαθητή από την τάξη του «υποψήφιου» σε αυτή του «αυτοθυσιαζόμενου» που περιφρονούσε τον κάματο, τα βασανιστήρια και τους κινδύνους και ήταν έτοιμος να προσφέρει τη ζωή του στον «Ηγεμόνα των Ορέων», είτε προς υπεράσπισή του είτε προς εκπλήρωση των δολοφονικών του διαταγών. [….] Λίγο προτού κάποιος αυτοθυσιαζόμενος αναλάμβανε την εκτέλεση μιας αποστολής, μεθούσε πίνοντας ένα ποτό φτιαγμένο με βάση το χασίς. Στη συνέχεια μισολιπόθυμος μεταφερόταν στο μεγαλοπρεπές παλάτι του Mulebat (Περσία). Εκεί, όταν συνερχόταν, απολάμβανε τη φυσική ομορφιά του τοπίου και τις περιποιήσεις ωραίων γυναικών, οι οποίες φρόντιζαν να τον διαβεβαιώνουν ότι βρισκόταν στον παράδεισο. Έπειτα από αρκετούς μήνες παραμονής στον επίγειο παράδεισο μεθούσαν και πάλι τον αυτοθυσιαζόμενο και τον μετέφεραν μπροστά στον «Ηγεμόνα», από τον οποίο λάμβανε την υπόσχεση ότι θα επέτρεπε σε αυτόν αιώνια παραμονή στον παράδεισο, εάν έφερνε εις πέρας το τολμηρό δολοφονικό εγχείρημα. Έτσι, ήταν πλέον έτοιμος να εκτελέσει την αποστολή του θυσιάζοντας ακόμη και την ίδια του τη ζωή, με την προσδοκία της μετάβασης στον παράδεισο, τον ουράνιο αυτή τη φορά.
«Οι Ασσασίνοι δεν επινόησαν τη δολοφονία· απλώς της δάνεισαν το όνομά τους»
Διάσημες πολιτικές δολοφονίες προηγήθηκαν της ύπαρξης των Ασσασίνων, όπως η δολοφονία του τυράννου Ιππία στην αρχαία Αθήνα, οι δολοφονίες του Φιλίππου Β' του Μακεδόνα, του Τιβέριου Γράκχου και του Ιουλίου Καίσαρα. Η εξιδανίκευση της τυραννοκτονίας απαντάται τόσο στην κλασική αρχαιότητα όσο και στην εβραϊκή παράδοση, αλλά και στην πολιτική και θρησκευτική ιστορία του Ισλάμ: η ισλαμική παράδοση αναγνωρίζει την αρχή της δίκαιης εξέγερσης. Επιδεξιότητα στους φόνους είχαν πάμπολλοι πριν από τους Ασσασίνους,. Αν κάποιου πράγματος μπορούμε να τους αποδώσουμε την πατρότητα, είναι «η σχεδιασμένη, συστηματική και μακρόχρονη χρήση του τρόμου ως πολιτικού όπλου». Θα μπορούσαμε να τους αποκαλέσουμε «πρώτους τρομοκράτες της Ιστορίας».
Οι Ασσασίνοι μπορεί να εξέλιπαν κάποια στιγμή από το ιστορικό προσκήνιο και η δράση τους να εξασθένησε σταδιακά, αλλά ο ρόλος και η ιστορική σημασία των ισμαηλιτών μέσα στο Ισλάμ παραμένει. Διαβάζουμε ότι ο επικεφαλής της αίρεσης είχε διοριστεί κυβερνήτης του Μαχαλλάτ και της Κουμ από τον σάχη της Περσίας το 1818, και τότε ο σάχης τού έδωσε τον τίτλο του Αγά Χαν. Με αυτόν τον τίτλο είναι γνωστοί αυτός και οι απόγονοί του. Ο τελευταίος Αγά Χαν που γνωρίζουμε εμείς είναι αυτός που νυμφεύθηκε τη Ρίτα Χέιγουορθ!

Η Ρίτα Χέιγουορθ και ο Αλί Χαν στο λιμάνι του Κάπρι το 1950
Επεξεργασία κειμένων από τις πηγές:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_20/03/01_I7064609=I7064609=01&01-0301!cod200301$33924.html
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=47&artid=127950&dt=12/11/2000
http://www.livepedia.gr/
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11402&subid=11&tag=8947&pubid=1154535&imgid=1200925

Τρίτη 9 Ιουνίου 2009

Κλαύδιος!


Μετά το θάνατο του Γάιου, η Σύγκλητος ήθελε να θέσει τέλος στο αυτοκρατορικό σύστημα αλλά οι πραιτωριανοί επιθυμούσαν τη συνέχιση του καθεστώτος. Έτσι, ανακάλυψαν τον Κλαύδιο, θείο του Γάιου, και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα. Η Σύγκλητος υποχώρησε στην πίεση των πραιτωριανών και τον ανακήρυξε αυτοκράτορα, δημιουργώντας ένα άσχημο προηγούμενο, που θα άνοιγε το δρόμο για τον 3ο αιώνα μ.Χ. Ο Κλαύδιος δεν είχε πείρα διοίκησης και στηριζόταν στις συζύγους του, την Αγριππίνα και τη Μεσσαλίνα. Παράλληλα, ήταν μορφωμένος, ευφυής και πρακτικός. Μάλιστα ήταν οπαδός του ρεπουμπλικανικού συστήματος διακυβέρνησης, σε αντίθεση με το δεσποτικό τρόπο διακυβέρνησης του Τιβέριου και του Γάιου. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, προέβη σε διοικητικές μεταρρυθμίσεις διότι συγκεντρωτική γραφειοκρατία καθήκον αυτοκράτορα. Ενώ οι προηγούμενοι αυτοκράτορες χρησιμοποιούσαν συγγενείς και φίλους τους για βοηθούς του, ο Κλαύδιος προσέλαβε απελεύθερους. Παράλληλα, προσπάθησε να προωθήσει τον εκρωμαϊσμό της αυτοκρατορίας, παραχώρησε την ρωμαϊκή υποκοόητα (civitaw romana) σε επαρχιώτες και εισήγαγε επαρχιώτες ευγενείς στη Σύγκλητο. Η εύρεση πολλών προσώπων με το όνομα Claudius στις επιγραφές αποτελεί δείγμα ότι ο Κλαύδιος τους είχε παραχωρήσει τη ρωμαϊκή υποκοότητα. Η εξωτερική του πολιτική στόχευε στην αύξηση των εδαφών της αυτοκρατορίας και κατέκτησε τη Βρετανία. Ονόμασε, μάλιστα, το γιο του Βρετανικό, τον οποίο προετοίμαζε για διάδοχό του. εις ανάμνηση της νίκης του αυτής. Επίσης, ενσωμάτωσε τη Θράκη στην αυτοκρατορία, ίδρυσε ρωμαϊκές αποικίες και εκτέλεσε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δημοσίων έργων. Ενώ όλοι πίστευαν ότι ο Βρετανικός θα διαδεχθεί τον Κλαύδιο, η Αγριπίνα προωθούσε το γιο της από προηγούμενο γάμο, το Νέρωνα. Έπεισε τον Κλαύδιο να τον υιοθετήσει. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν οτι η 4η γυναίκα του Κλαυδιου, Αγριππίνα, τον δηλητηρίασε ωστε ο θετός της γιός Νέρων, να πάρει τη θέση του.Το 54 μ.Χ οι πραιτωριανοί τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα. Ο Κλαύδιος δεν είχε λάβει μέρος στη δημόσια ζωή λόγω της έμφυτης αστάθειάς του, και γι’ αυτό ο Αύγουστος και ο Τιβέριος τον είχαν κρίνει ακατάλληλο για τη θέση του αυτοκράτορα. Οι ερευνητές παρουσιάζονται διχασμένοι ως προς την προσωπικότητά του. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν ένας ισχυρός ηγεμόνας με σαφείς προσανατολισμούς, ο οποίος αποτελούσε τη χρυσή τομή ανάμεσα στην παράδοση και την προσπάθεια για μεταρρύθμιση. Το ελαττωματικό παρουσιαστικό του αναπληρωνόταν από την ευφυία και την ευρηματικότητά του. Οι ισχυροί απελεύθεροι και γραμματείς του, Νάρκισσος και Βωας, ήταν απλοί υπηρέτες της πολιτικής του, που έβλεπε ότι οι νέες ανάγκες απαιτούσαν μεταρρυθμίσεις. Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ήταν ένας ασθενούς θελήσεως αυτοκράτορας, αφηρημένος, εκκεντρικός και ευκολόπιστος, δίχως την απαιτούμενη εμπειρία ή τα προσόντα. Γρήγορα, έγινε υποχείριο φιλόδοξων μελών του περιβάλλοντος του αυτοκρατορικού οίκου και, ιδίως, των συζύγων του. Ο διοικητικός συγκεντρωτισμός ήταν ένδειξη της αδυναμίας του να ασκήσει εξουσία. Έτσι, ανέλαβαν το ρόλο του οι ισχυροί απελεύθεροι και μερικώς οι σύζυγοί του. Είναι δύσκολο να αποφανθεί κάποιος για το πόση αλήθεια βρίσκεται σε κάθε άποψη. Οι αρχαίοι ιστορικοί ευνοούν την αρνητική για τον Κλαύδιο εκδοχή. Ο Δίων Κάσσιος ισχυρίζεται ότι ήταν υποχείριο των δούλων και των συζύγων του, ενώ ο Σενέκας τον γελοιοποιεί στην ‘αποκολοκύνθωση’. Οι επιγραφές και οι μαρτυρίες, όμως, που σώζουν διατάγματα και επιστολές του δείχνουν έναν αποφασιστικό και δραστήριο ηγεμόνα. Γενικά, φαίνεται ότι οι οργανωτικές και ανθρώπινες αρετές του δεν μπόρεσαν να υπερισχύσουν του χαμηλού κύρους και του χάους της προσωπικής του ζωής. Η Μεσαλίνα εκτελέστηκε, διότι βρέθηκε αναμεμιγμένη σε μία συνομωσία εναντίον του Κλαύδιου, και η Αγριππίνα φρόντιζε μόνο για την προώθηση του γιου της, τον οποίο και επέβαλε ως ηγεμόνα. Ο ισχυρότερος αυτοκράτορας της δυναστείας των Κλαυδίων ήταν ο Κλαύδιος. Αυτός προσέθεσε νέες περιοχές στην αυτοκρατορία, οργάνωσε τη γραφειοκρατία της αυτοκρατορίας. Δημιουργώντας ιδιαίτερα αξιώματα (ένα είδος υπουργών), τα οποία επάνδρωσε με απελεύθερους. Σώζεται μάλιστα μία μακροσκελής επιστολή του προς τους κατοίκους της Αλεξάνδρειας με την οποία διευθέτησε με σοβαρότητα τα προβλήματα ανάμεσα στην Ελληνική και την Εβραϊκή κοινότητα της περιοχής (άρα το αργότερο από τότε υπήρχαν προβλήματα) και ας μη ξεχνάμε ότι το 49 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Κλαύδιος εξέδωσε διάταγμα για την απομάκρυνση όλων των Εβραίων από τη Ρώμη! Ο (μετέπειτα Αγιοι) Ακύλας και η Πρίσκιλλα κατέφυγαν το 49 μ.Χ. από την Ρώμη στην Κόρινθο, όπου και έφτασε στην Κόρινθο από την Αθήνα ο Απόστολος Παύλος αναζητώντας δουλειά, και ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα τον φιλοξένησαν στο σπίτι τους επί ενάμιση χρόνο. Το ζευγάρι εντάχθηκε στην ιεραποστολή του Αποστόλου Παύλου, τον οποίο ακολουθούσε πιστά στις περιοδείες και στα κηρύγματά του.
Οι Άγιοι Απόστολοι Ακύλας και Πρίσκιλλα επέστρεψαν στη Ρώμη το 68 μ.Χ., καθώς μετά την άνοδο στο θρόνο του Νέρωνα το διάταγμα του Κλαύδιου για την εξορία των Εβραίων είχε αποτελέσει πια παρελθόν. Τον Νέρων η Σύγκλητος το 68 τον κήρυξε δημόσιο κίνδυνο (ο οποίος για την πυρκαγιά της Ρώμης θεωρούσε αυτουργούς τους εβραιοχριστιανούς) και δολοφονείται από τον Επαφρόδιτο .
Ν. Σάμιος
Επεξεργασία κειμένων από τις πηγές:
http://zeroliner.blogspot.com/2007/12/pt2.html http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=33925



Οι "άγνωστη" επιστήμη των Ελλήνων!

OI 2 x 23 NAYTEΣ

ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

ΚΑΙ TA 2 x 23

XPΩΜΟΣΩΜΑΤΑ

Το DNA στην Ελληνική Μυθολογία

To «κηρύκειο» ήταν το κύριο έμβλημα του Ερμή, το οποίο σχηματιζόταν από λεπτή ράβδο δάφνης ή ελιάς. Γύρω-γύρω περιτυλλίσσονταν δύο φίδια, που τα κεφάλια τους συναντιώνταν αντικρυστά. Λίγο πιό πάνω, στην κορυφή της ράβδου, υπήρχαν δυό φτερούγες.

Η ομοιότητά του με το έμβλημα του Ασκληπιού είχε ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση του κηρύκειου ως συμβόλου των γιατρών και της Ιατρικής Επιστήμης γενικότερα. Κι ο Ερμής, δίχως να είναι καθ’ αυτό θεός της Ιατρικής, επιστατούσε στην υγεία των ανθρώπων και στην ανάγκη τούς πρόσφερνε αποτελεσματική συνδρομή κατά των ασθενειών. Διηγούνταν, πως κάποτε είχε σώσει την Τανάγρα από μιά θανατηφόρα επιδημία.

Για το τί συμβολίζουν τα δύο φίδια έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες, οι οποίες δεν θα αναλυθούν εδώ, διότι πεποίθησή μου είναι, ότι το κηρύκειο είναι κάτι πολύ σημαντικότερο, όπως θα εξηγηθεί στη συνέχεια.

Αριστερά: Έμβλημα Iατρικής Ένωσης. Μέση: Ο Ερμής με το Κηρύκειο. Δεξιά: το DNA.

To DNA είναι ο κώδικας της ζωής, αποτελεί το συστατικό των χρωμοσωμάτων και των γονιδίων και βρίσκεται στον πυρήνα του κυττάρου. Περιέχει κωδικοποιημένες πληροφορίες για τη μεταβίβαση των γενετικών χαρακτηριστικών από τη μία γενιά στην επόμενη, καθώς επίσης για το σχηματισμό μορίων, που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του οργανισμού. Μοιάζει με διπλή έλικα, που σχηματίζεται από δύο μακρά σπειροειδή νήματα (κλώνους), πλεγμένα το ένα γύρω από το άλλο κι αποτελείται από τέσσερις αζωτούχες βάσεις. Στον πυρήνα των σωματικών κυττάρων του ανθρώπου υπάρχουν 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων.

Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο το Κηρύκειο του Ερμή είχε επινοηθεί από το μάντη Τειρεσία, όταν βρήκε στην Κυλλήνη δύο φίδια ζευγαρωμένα και, επειδή τα πλήγωσε, έγινε γυναίκα. Ύστερα από λίγο καιρό ξαναβρήκε τα ίδια φίδια ζευγαρωμένα και ξανάγινε άνδρας.

Το αντίδοτο του Ερμή

Σύμφωνα με τη Μυθολογία ο Ασκληπιός διδάχθηκε την επιστήμη της Ιατρικής από το Χείρωνα, έγινε δε τόσο διάσημος γιατρός, που όχι μόνο βοηθούσε τους ανθρώπους ν’ αποφύγουν το θάνατο, αλλά τόλμησε ν’ αναστήσει με την επιστήμη του και νεκρούς (Απολλόδωρος, «Βιβλιοθήκη», Γ΄118-120). Κατόπιν αυτού ο θεός του Άδη, Πλούτων, θύμωσε και ειδοποίησε τον αδελφό του Δία, ότι υπάρχει κίνδυνος να ξεφύγουν οι άνθρωποι από τον φυσικό νόμο του θανάτου. Έπειτα απ’ αυτό ο Ζευς κατακεραύνωσε τον Ασκληπιό και τον θανάτωσε.

Στη ραψωδία κ της «Οδύσσειας», όπου περιγράφεται η περιπέτεια του Οδυσσέα και η μεταμόρφωση των συντρόφων του σε χοίρους στο νησί της Κίρκης, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, ότι ο Όμηρος μεταφέρει πληροφορίες, από τις οποίες προκύπτει, ότι υπήρχε γνώση της γενετικής από πανάρχαιες ακόμα εποχές. Συγκεκριμένα:

• Το όνομα Κίρκη δεν είναι κάποιο τυχαίο, αλλά τα γράμματα που το αποτελούν συναντώνται και στη λέξη Κηρύκειο.

• Το όνομα του γιού της Κίρκης και του Οδυσσέα είναι Τηλέγονος [τήλε (= από μακρυά) και γόνος].

• Όταν ο Όμηρος περιγράφει κάποιο πρόσωπο, συνήθως εκτός από το όνομα χρησιμοποιεί κι ένα η περισσότερα επίθετα, που το προσδιορίζουν καλύτερα. Τα επίθετα που χρησιμοποιεί για την Κίρκη είναι: πολυφάρμακος (κ 276), πότνια (σεβαστή: κ 549), καλλιπλοκάμοιος (κ 220) και εϋπλόκαμος (κ 136 και λ 8). Το πολυφάρμακος και το πότνια μπορούν εύκολα να εξηγηθούν, γιατί, όπως αναφέρει ο ποιητής, ήταν θεά (αδελφή του Αιήτη, κόρη του Ήλιου και της κόρης του Ωκεανού Περσηίδας ή κατ’ άλλους της Εκάτης). Για να επιμένει όμως ο Όμηρος, που πάντα ακριβολογεί, σε τρία σημεία μάλιστα στην περιγραφή, ότι η Κίρκη είχε καλούς πλοκάμους, πρέπει να είναι πολύ σημαντικό, κι ασφαλώς δεν πρέπει να αναφέρεται στην κόμμωσή της.

Καλλιπλόκαμοι και εϋπλόκαμοι γυναίκες –όπως και η Κίρκη, από τοιχογραφία της Μινωικής εποχής. Πρόκειται για άριστη περιγραφή του Ομήρου, που ίσως έγινε, προκειμένου να παρομοιασθεί με απλά λόγια το DNA.

• Το αντίδοτο στον Οδυσσέα δεν το έδωσε η θεά Αθηνά, που πάντα τον προστάτευε, αλλά ο -κάτοχος του κηρυκείου- Ερμής.

• Η Κίρκη είχε τέσσερις θεραπαινίδες («αμφιπόλους»: κ 348-349), όσες και οι βάσεις του DNA. (*)

• Ο αριθμός των τεσσάρων θεραπαινίδων θα μπορούσε να θεωρηθεί τυχαίος, αλλά ο Όμηρος μας δίνει έντεχνα κι άλλον έναν εκπληκτικό αριθμό, ο οποίος δεν φαίνεται να είναι τυχαίος. Όταν οι σύντροφοι του Οδυσσέα πήγαν στο ανάκτορο της Κίρκης, χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην μία αρχηγός ήταν ο Ευρύλοχος και στην άλλη ο Οδυσσέας. Μαζί του ο κάθε αρχηγός πήρε 22 άνδρες (κ 203-209). Ο Όμηρος μας περιγράφει λοιπόν δύο ομάδες των 22, κι αν προσθέσουμε και τους αρχηγούς, προκύπτουν δύο ομάδες των 23. Σας θυμίζει τίποτε αυτός ο αριθμός; Είναι ο αριθμός των χρωμοσωμάτων στον πυρήνα των ανθρωπίνων κυττάρων!

Αυτός είναι ο τρόπος, με τον οποίο έχουν διασωθεί πληροφορίες πανάρχαιας επιστημονικής γνώσης δια μέσου των χιλιετιών με την βοήθεια της Μυθολογίας. Ασφαλώς δεν ήταν δυνατόν σε κανέναν άνθρωπο τόσα χρόνια να σκεφθεί, γιατί επισημαίνει ο Όμηρος τον αριθμό των 2 × 23. Μόνο τώρα μετά την αποκωδικοποίηση του DNA, και με σοβαρή κι επισταμένη μελέτη των κειμένων μπορούν να εξαχθούν τέτοια συμπεράσματα.

Αυτός είναι επίσης κι ο ορθός τρόπος, με τον οποίο πρέπει να προσεγγίζεται η Μυθολογία. Ποτέ δεν έχει ζήσει γυναίκα Κίρκη, ούτε έχουν ποτέ εκτυλιχθεί οι ιστορίες, που περιγράφει ο Όμηρος στο ανάκτορό της. Με το όνομα Κίρκη και με τις περιπέτειες, που περιγράφονται στην ραψωδία κ διασώθηκαν πληροφορίες για τα επιτεύγματα της γενετικής επιστήμης της «Χρυσής Εποχής» (όπως ονομάζεται από αρχαίους συγγραφείς μιά πανάρχαια -μή προσδιορίσιμη επ’ ακριβώς χρονικά- εποχή υψηλού πολιτισμού).

Επάνω αριστερά: Αρχαίο νόμισμα από τη Ρόδο με τον Ηρακλή, που σκοτώνει τα δύο φίδια, τα οποία του έστειλε στην κούνια του η Ήρα. Κάτω αριστερά: η θεά Αθηνά, ο Εριχθόνιος και τα δύο φίδια σε ερυθρόμορφη πελίκη του ε΄ αι. π.Χ. (Βρεταννικό Μουσείο.) Δεξιά: Η ιέρεια, που διαχωρίζει τα φίδια από το ανάκτορο της Κνωσού του ιζ΄ αι. π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.) Αν όλοι αυτοί οι μύθοι εξετασθούν σοβαρά από ειδικούς επιστήμονες, δεν θα προκύψουν μόνον χρήσιμες πληροφορίες για την «Χρυσή Εποχή», αλλά ίσως τους βοηθήσουν να προβούν σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις.

Παρόμοιες πληροφορίες για την πανάρχαια Γενετική και το DNA υπάρχουν πολλές και σε άλλους αρχαίους συγγραφείς και σε άλλες μυθολογικές περιγραφές. Τα δύο φίδια δεν απεικονίζονται μόνο στο κηρύκειο του Ερμή. Με τα δυό φίδια είναι γεμάτη η Μυθολογία μας. Η θεά Ήρα έστειλε δύο φίδια στον Ηρακλή, όταν ήταν βρέφος. Η θεά Αθηνά, αφού αναδέχθηκε τον Εριχθόνιο από την γη, τον έκλεισε σε ένα κιβώτιο και του έβαλε φύλακες δύο φίδια. Στο Ανάκτορο της Κνωσού βρέθηκε αγαλματίδιο της θεάς Μητέρας, που κρατάει στα χέρια της δύο φίδια.

Εκτός από τα δύο φίδια, που ελίσσονται το ένα γύρω από το άλλο, συχνά συναντάται η παραλλαγή του ενός φιδιού να ελίσσεται γύρω από ένα ξύλο, το σύμβολο του θεού της Ιατρικής Ασκληπιού. Χαρακτηριστικότατη περίπτωση αυτής της παραλλαγής περιγράφεται στην Αργοναυτική Εκστρατεία και στην «Μήδεια».

Άγαλμα του Ασκληπιού από το ιερό της Επιδαύρου. (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.) Κάτω δεξιά το φίδι, που ελίσσεται γύρω από ένα ξύλο – συχνή παραλλαγή των δύο φιδιών, που ελίσσονται μεταξύ τους.

Η αλληγορία του μύθου της Μήδειας

Η Μήδεια έχει συγγένεια με την Κίρκη. Είναι κόρη του βασιλιά της Κολχίδας Αιήτη· κατά συνέπεια είναι εγγονή του Ήλιου κι ανηψιά της Κίρκης. Μητέρα της είναι η Ωκεανίδα Ιδυία (ή κατά τον Διόδωρο η Εκάτη, οπότε η Μήδεια κι η Κίρκη είναι αδελφές). Χωρίς τη βοήθεια της Μήδειας ο Ιάσων δεν θα μπορούσε να πάρει το Χρυσόμαλλο Δέρας, το οποίο βρισκόταν σε δένδρο, που το φύλαγε ένα τυλιγμένο γύρω του φίδι.

Η συγγένεια της Μήδειας με την Κίρκη, το όνομα Ιάσων (αυτός που ιατρεύει) και το ξύλο, που περιελίσσεται το φίδι, μας παραπέμπουν στο DNA. Δεδομένου, ότι οι μύθοι είναι πολυεπίπεδοι, κι απαιτείται διεπιστημονική προσέγγιση για την ερμηνεία τους, εξετάζοντας την Αργοναυτική Εκστρατεία με το παραπάνω σκεπτικό υποθέτουμε, ότι περιγράφεται αλληγορικά η πορεία της Ιατρικής Επιστήμης προς την ανακάλυψη του DNA. Δεν είναι όμως μόνον αυτό.

Η Μήδεια στην Ιωλκό έπεισε τις κόρες του Πελία, πως ήταν ικανή να ξανακάνει νέο τον πατέρα τους, ο οποίος άρχιζε να γερνάει. Τους το απέδειξε υποβάλλοντας σε πειραματικές συνθήκες ένα γέρικο κριάρι (το έβαλε σε λέβητα με φάρμακα). Η επίδειξη πέτυχε κι έτσι εφαρμόστηκε και στον Πελία, χωρίς όμως επιτυχία.

Στην αγγειογραφία εικονίζεται αριστερά η Μήδεια να ρίχνει τα φάρμακα στο λέβητα, από τον οποίο ξεπηδάει το ανανεωμένο αρνί. Τη σκηνή παρακολουθεί δεξιά ο Πελίας –γέρος με βακτηρία και άσπρα μαλλιά- ο οποίος μάλιστα φαίνεται να επικροτεί τα διαδραματιζόμενα δείχνοντας με το δεξί του χέρι.

Η καταλυτική λεπτομέρεια, ότι τα παιδιά της παρουσιάζεται, ότι τα σκότωσε η ίδια η Μήδεια από εκδικητική ζηλοτυπία, είναι εύρημα του Ευριπίδη. Το μύθο της «Μήδειας» πραγματεύτηκε κι ο Αισχύλος στο έργο του «Διονύσου τροφοί», καθώς κι ο Σοφοκλής στον «Αιγέα» και στις «Πελιάδες». Τα έργα αυτά δυστυχώς δεν διασώθηκαν. Σώθηκε μόνο η «Μήδεια» του Ευριπίδη· εξαφανίστηκαν επίσης τα άλλα δύο δράματα της τριλογίας, καθώς και το σατυρικό δράμα που τη συνόδευε. Η «Μήδεια» του Ευριπίδη (431 π.Χ.) είναι το μόνο ίσως κείμενο, όπου υπονοείται ο φόνος των παιδιών. Μετά από προσεκτική μελέτη του όμως, προκύπτει κάτι καταπληκτικό, που ανατρέπει όλα όσα νομίζαμε, ότι γνωρίζαμε για τη «Μήδεια», καθ’ ότι ούτε στη «Μήδεια» του Ευριπίδη αποδεικνύεται, ότι η Μήδεια σκότωσε τα παιδιά της!

Η επίμαχη σκηνή περιγράφεται στο τέλος του έργου. Στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα καμμία σκηνή φόνου δεν λαμβάνει χώρα ενώπιον των θεατών. Στην «ορχήστρα» είναι ο Χορός, ενώ ακούγονται οι φωνές των παιδιών –που λένε ότι η μητέρα τους πλησιάζει με ξίφος– από το παρασκήνιο, το οποίο είναι ο ναός της Ακραίας Ήρας. (Διαβάστε προσεκτικά τους στίχους από 1.277 έως το τέλος). Εμφανίζεται κατόπιν ο Ιάσων και ακούει από τον Χορό, ότι η Μήδεια σκότωσε εξ αιτίας του τα παιδιά τους. –Που είναι σκοτωμένα (ρωτάει), μέσα η έξω; -Αν ανοίξεις την πόρτα, θα δεις τον φόνο των δικών σου παιδιών (απαντάει ο Χορός). Παρουσιάζεται τότε η Μήδεια έτοιμη να φύγει. Λογομαχεί με τον Ιάσονα, ο οποίος της ζητάει να θάψει και να κλάψει τα παιδιά του. Η Μήδεια όμως αρνείται και προφασίζεται, ότι θέλει να τα θάψει η ίδια στο τέμενος του ναού της Ήρας, για να μην τα καθυβρίσουν οι πολέμιοι. Η λογομαχία συνεχίζεται κι η Μήδεια του αρνείται ακόμα και να τα χαϊδέψει, να τα φιλήσει ή να τα αγκαλιάσει και, χωρίς κανένας να διαβεβαιώσει, ότι τα παιδιά είναι πράγματι σκοτωμένα, τελειώνει η τραγωδία.

Τα παιδιά και ο πατέρας της Μήδειας

Το γεγονός, ότι –σύμφωνα με τον Ευριπίδη– η Μήδεια δεν αποδεικνύεται, ότι σκότωσε τα παιδιά της, αλλά μάλλον σκηνοθέτησε τον φόνο για τους δικούς της λόγους (προκειμένου να τα προστατέψει), σε συνάρτηση και με συγκερασμό αρκετών άλλων μεμονωμένων διασωθεισών παραδόσεων άλλων αρχαίων συγγραφέων (πχ. Απολλόδωρου 1,127 κ.ε. και 1,144 κ.ε., Παυσανία 2,3,6-11, Σχόλια στον Πίνδαρο, Ολύμπια 13,74 κ.λ.π.), μας οδηγεί στις εξής δύο εκδοχές:

• Είτε πως οι Κορίνθιοι οργάνωσαν φόνο εναντίον της κι εναντίον των παιδιών της, οπότε αυτή μεν γλίτωσε, τα παιδιά της όμως τα σκότωσαν οι Κορίνθιοι μέσα στο ναό, είτε πως

• κάθε παιδί που γεννούσε η Μήδεια το έβαζε στο ναό της Ακραίας Ήρας στην Κόρινθο, προκειμένου να το κάνει αθάνατο, αλλά αυτή η διαδικασία το σκότωνε.

Η δεύτερη αυτή εκδοχή παρουσιάζει περισσότερο ενδιαφέρον, καθ’ ότι μοιάζει με την προσπάθεια, που είχε κάνει η Μήδεια να ξανανιώσει τον Πελία. Ενώ με το κριάρι τα κατάφερε, με τους ανθρώπους τα πράγματα ήταν δυσκολότερα. Οι περιγραφές αυτές μας θυμίζουν τις προσπάθειες των επιστημόνων της εποχής μας, τα γενετικά πειράματα των οποίων άρχισαν να έχουν ικανοποιητικά αποτελέσματα στα ζώα (πρόβατο «Ντόλυ»), αλλά είναι δύσκολο να εφαρμοσθούν στον άνθρωπο.

* * *

Στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία έχουμε πολλές περιγραφές θεών, που πετάνε με το άρμα τους, που συνήθως το σέρνουν πτερωτά άλογα. Η Μήδεια όμως, φεύγοντας από την Κόρινθο για την Αθήνα, δεν πήγε επιγείως, αλλά χρησιμοποίησε ιπτάμενο άρμα, που το έσερναν δύο φίδια!

Δύο αρχαίες αγγειογραφίες, στις οποίες εικονίζεται το άρμα του Ήλιου, που το σέρνουν δύο φίδια. Αριστερά: το άρμα καταφθάνει με ηνίοχο τον Οίστρο· Δεξιά: η Μήδεια πετάει από Κόρινθο προς Αθήνα.

Το επίπεδο, στο οποίο είχε φθάσει η Ιατρική και η ποιότητα ζωής της «Χρυσής Εποχής» περιγράφεται από τον Ησίοδο ως εξής: «Σαν θεοί ζούσαν (οι άνθρωποι) έχοντας ανέγνοιαστη ψυχή χωρίς ολότελα κόπους και πόνο κι ούτε τα φοβερά γεράματα ήταν επάνω τους· και πάντα ίδιοι στα πόδια και στα χέρια χαίρονταν στα συμπόσια έξω απ’ όλα τα κακά και πέθαιναν σα δαμασμένοι από τον ύπνο» («Έργα και Ημέραι», 112-117).

---------------------------------

(*) Κάθε κλώνος του DNA αποτελείται από πολλά μόρια, που λέγονται νουκλεοτίδια και είναι τεσσάρων ειδών: η αδενίνη, η θυμίνη, η κυτοσίνη και η γονανίνη∙ συμβολίζονται δε αντίστοιχα με τα γράμματα Α, Θ, Κ και Γ. Θα μπορούσαν ίσως να λέγονται αλλιώς και να συμβολίζονται με τα γράμματα Ι, Χ, Ω και Ρ; «Έτρεχε το αθάνατο αίμα της θεάς, ο ιχώρ, ο οποίος κυκλοφορεί ακριβώς μέσα στους μακάριους θεούς» (Ε 340.) Δεν έχουν γίνει μέχρι τώρα σοβαρές προτάσεις, για το τι ήταν ο ιχώρ. Όμως, με δεδομένο, ότι ο ιχώρ έχει τέσσερα γράμματα, όσα τα νουκλεοτίδια του DNA, μιά σοβαρή συνεργασία φιλολόγων, γλωσσολόγων, γιατρών και βιολόγων προς αυτή την κατεύθυνση, ίσως να μας επιφυλάσσει εκπλήξεις...

Γιάννης Λάζαρης

Ηλεκτρολόγος-Μηχανολόγος Ε.Μ.Π.

[ Στο άρθρο συμπεριλήφθηκαν εκτετα-μένα αποσπάσματα από το κεφάλαιο «Το κηρύκειο, η έλικα του DNA και ο ιχώρ» του βιβλίου: Η Τεχνολογία των Θεών ].


Από την: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΡΕΥΝΑ-

http://freeinquiry.gr/webfiles/pro.php?id=746